94287201 djvu

652 J. ROTHFELD

cześnie do skóry. Podobnie ma się rzecz, jeżeli zaczynamy badanie przy odległości większej i stopniowo odstęp końców zmniejszamy. Również i ciepłota końców cyrkla ma wpływ na czucie umiejscowienia. Jeżeli oba końce mają różną temperaturę, to odczuwamy dwa dotknięcia przy mniejszym odstępia, aniżeli wtedy, kiedy ciepłota ich jest równą. Skóra wilgotna posiada lepsze czucie umiejscowienia aniżeli skóra sucha.

Obszar skóry, na którym dotknięcie oboma końcami wywołuje wrażenie jednego dotknięcia, nazywamy kołem lub polem dotykowem. Nie jest to pojęcie anatomiczne, gdyż pola te nie mają pewnych ściśle zakreślonych granic i ponieważ w zakresie jednego pola dotykowego mieszczą się zakończenia nerwowe, nie jednego, ale więcej włókien nerwowych. Aby rozpoznać dwa równoczesne dotknięcia, musi między miejscami dotkniętemi pozostać pewna ilość włókien nerwowych niezadrażnionych; tern się tłumaczy fakt, że im dalej oddalone są od siebie końce cyrkla, tern wyraźniej odczuwamy dwa dotknięcia.

Zachodzi pytanie, w jaki sposób dochodzi do naszej świadomości działanie dwóch równocześnie zastosowanych bodźców i dlaczego w pewnych warunkach mamy wrażęnie jednego dotyku, w innych odczuwamy dotknięcia obu końców. Bernstein przyjmuje, że zadrażnienie pewnego miejsca skóry oddziaływa na mniejszą lub większą powierzchnię kory mózgowej, że więc bodziec, doszedłszy⁷ do ośrodka w korze mózgowej wywiera pewne działanie także na bezpośrednie sąsiedztwo. Jeżeli zatem zadrażnimy powierzchnię skóry⁷ w dwóch obok siebie leżących miejscach, to w korze mózgowej oba bodźce przez promieniowanie w sąsiedztwo zlewają się w jedną całość, dzięki czemu powstaje tylko jedno wrażenie. Przy drażnieniu odległych miejsc na skórze, nie schodzi się działanie bodźców na sąsiednie miejsca w ośrodkach mózgowych i stąd odbieramy dwa odrębne wrażenia dotyku.

Rycina 238 wyjaśnia obrazowo teoryę Bernsteina. Linia pp przedstawia powierzchnię skóry, linia cc powierzchnię kory mózgowej wraz z ośrodkami, do której dochodzą włókna nerwowe nn. Zadrażnienie skóry w punkcie 1 przenosi się do odpowiedniego ośrodka w korze mózgowej 1. Odcinek ab oznacza nasilenie bodźca, a krzywa bcd przedstawa promieniowanie bodźca od ośrodka na sąsiedztwo. Podobnie dzieje się po zadrażnieniu punktu 2 na skórze. krzywa fgh przedstawia promieniowanie po zadrażnieniu odśrodka