Baroook0

Wydawnictwo Neriton informuje, że prowadzi sprzedaż wysyłkową dzieła:

Ireny Grzesiuk-OIszewskiej

POLSKA RZEŹBA POMNIKOWA W LATACH 1945-1995

1995, B5 3350 + 48 il., opr. twarda ISBN 83-902407-6-9 cena 15 zł

Praca obejmuje klasyfikacje pomników, dzieje realizacji, wszystkie konkursy, dyskusje i wszelkie uwarunkowania. Szczegółowo omawia konkursy na Pomnik Powstania Warszawskiego oraz polskie realizacje poza krajem z Japonią włącznie

—•— V

Joanna Hubner—Wojciechowska Warszawa

pektakl władzy w dekoracji

ogrodowej czyli uroczystości dworskie w Wersalu

Pomysł zinterpretowania sceny politycznej jako dosłownie rozumianego spektaklu, w którym uczestniczą ludzie wykorzystał jako pierwszy Niccolo Machia-velli w traktacie Książę. Rządzenie ludźmi wymaga, jego zdaniem, nie tylko specyficznych umiejętności, ale również przestrzegania reguł nadających poczynaniom władzy sceniczny wyraz. Biegłość aktorska jest warunkiem sine qua non sztuki rządzenia¹. Sprawujący władzę musi odegrać swą rolę, pamiętając, że to gra konkretyzuje i umacnia autorytet polityczny. Gesty, słowa, stroje, a przede wszystkim zachowania od wieków przynależne rytuałom w XVII wieku stały się przede wszystkim środkiem ekspresji artystycznej dostosowanym do wymogów kreacji scenicznej. Aktorzy, rządzący i rządzeni, dowodzili wiaiygodności przyjętych na siebie ról, w konkretnym działaniu politycznym. Militarne zwycięstwa i polityczne triumfy stanowiły pretekst do organizacji spektakularnych widowisk, w trakcie których dokonywały się najbardziej śmiałe metamorfozy. Miejsce akcji podporządkowne zostało regułom scenicznej perspektywy, malowana dekoracja wpisana w perspektywę ulicy czy arkadowej zabudowy dziedzińca otwierała przed widzem świat scenicznej fikcji zaludniony przez ludzi i bogów o mitycznej proweniencji. Te archiiektoniczno-scenograficzne zabiegi prowadziły do zatarcia granicy pomiędzy rzeczywistością, a fikcją. Świat upodabniał się do sceny, a życie do teatru, w którym następujące po sobie wydarzenia przypominały kolejne akty, trwającego nieprzerwanie, spektaklu. Była to wizja przestrzeni jednorodnej, pozornie nieskończonej nadającej ziemskiemu bytowaniu wymiar boski. Władca wcielając się w postać Apolla czy Herkulesa, nie tylko stawał się uosobieniem ich cnót, ale przede wszystkim podlegał transfiguracji, ze świata żywych przenosząc się do wiecznego świata bogów. Wchodził w posiadanie boskiej tajemnicy, która czyniła go niedostępnym zwykłym śmiertelnikom, tworząc magiczną aureolę wokół jego osoby. Rezydencja królewska, w wy-

¹ Por. S. Filipowicz, Ład kosmiczny i hd polityczny, w. Mil i spektakl władzy, Warszawa 1988, s. 10-47.

77

Spektakl władzy w dekoracji ogrodowej czyli uroczystości dworskie w Wersalu