MS 8. Przedstawianie (Innych i graficzne oszacowanie błędu
8.'2.2. Rodzaje tabel
Tabele, w zależności od tego jakie związki między danymi chcemy w ii ich przedstawić, dzielimy na (patrz np. [1.9]):
jakościowe,
funkcyjne,
- statystyczne.
W tabelach jakościowych zamieszczamy zestawienia interesujących nas cccii jakościowych. Przykładem może być tabela 8.1, w której zamieszczono definicje jednostek podstawowych Międzynarodowego Układu Jednostek SI.
Tabele funkcyjne przedstawiają zależność funkcyjną między wielkościami fizycznymi, np. zależność przebytej drogi od czasu. Czasami w takiej tabeli przedstawiamy wyniki kolejnych pomiarów (obliczeń) tej samej wielkości fizycznej. Przykładem może być np. tabela 4.2.
Tabele statystyczne podają zazwyczaj zależność między grupami danych, z których jedna jest ujęta jakościowo i traktowana jako zmienna niezależna, a pozostałe ilościowo. Tablice takie są zamieszczane np. w rocznikach statystycznych. Są one również stosowane do przedstawiania danych doświadczalnych, jak i wyników obliczeń. Jako przykład takiej tabeli zamieszczamy zestawienie wyników pomiarów stałej grawitacyjnej G otrzymanych w latach 1990-1996 (tabela 8.2).
W praktyce będziemy się spotykali z dwoma rodzajami tabel, a mianowicie funkcyjnymi i statystycznymi. Szczegółowe omówienie zasad sporządzania różnego rodzaju tablic, można znaleźć np. w [19].
Przedstawianie wyników pomiarów w postaci wykresu stosuje się zazwyczaj wtedy, gdy mierzymy dwie lub więcej wielkości fizycznych, o których wiemy lub sądzimy, że sąjMdą^rUąlfrąŚMwp^^
ka».zależności-,»,=, /(»),■ w przeciwieństwie do tabeli zawierającej wyniki pomiarów, stanowi najbardziej.poglądowe przedstawienie zależności fuidc cyjnej., jest .jej.„obrazem”
W badaniach fizycznych graficznym przedstawieniem wyników posługujemy się przede wszystkim, gdy:
a) chcemy wykazać, że wielkości y i z są związane uprzednio założoną zależnością funkcyjną, tzn. chcemy porównać wyniki pomiarów z przewidywaniami teoretycznymi; występowanie systematycznych różnic oznacza niezgodność danych doświadczalnych z przewidywaniami teoretycznymi i może wskazywać na konieczność uściślenia teorii;
Tabela 8.1: Przykład tabeli jakościowej
Jednostki podstawowe układu SI [1]
Lp. |
Wielkość |
Jedn osik |
miary |
Definicja jednostki |
nazwa |
symbol | |||
I |
długość |
metr |
m |
Metr jest to długość drogi przebytej w próżni przez światło w czasie 1/299 792 458 sekundy. |
2 |
masa |
kilogram |
Kilogram jest masą międzynarodowego wzorca tej jednostki przechowywanego w Międzynarodowym Biurze Miar w Sevrcs. | |
3 |
czas |
sęku uda |
s |
Sekunda jest to czas równy 9 1.92 631 770 okresom promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma nadsubtelnymi poziomami stanu podstawowego atomu 133Cs (cezu 1.33). |
4 |
natężenie prądu elektrycznego |
ani per |
A |
Amper jest to prąd elektryczny nie zmieniający się, który płynąc w dwóch przewodach równolegległych, prostoliniowych, nieskończenie długich, o przekroju kołowym znikomo małym, umieszczonych w próżni w odległości 1 m od siebie, wywołałby między tymi przewodami siłę 2 10~7 N na każdy metr długości. |
5 |
temperatura |
kelwin |
K |
Kelwin jest to .1 /273.16 temperatury termodynamicznej punktu potrójnego wody; stosuje się do wyrażania temperatury termodynamicznej T i różnicy temperatur. |
6 |
ilość materii |
mol |
mol |
Mol jest to ilość materii, występująca gdy liczba cząstek jest równa liczbie atomów zawartych w masie 0.012 kg l2C (węgla 12); przy stosowaniu mola należy określić rodzaj cząsteczek; mogą nim być: atomy, molekuły jony, elektrony itp., albo określone zespoły takich cząstek. |
7 |
światłość |
kandela |
cd |
Kandela jest to światłość, jaką ma w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o częstości 540 1012 Hz, i którego natężenie w tym kierunku jest równe 1/683 W/sr. |