CCF20110105013

HASZKWSKI

Za padni.1

to rola tytułowa (a tylko takie uznawała) nic należała do jej emploi. Słowacki niewątpliwie wiedział o tym i niemożliwe, żeby dla niej pisał role Beatryczy. Role namiętnych, ale uciemiężonych ofiar stanowiły specjalność Marii Dorval. (Nawiasem mówiąc dobrej do roli Aliny.) Kiedy wkrótce po wyjeżdzie Słowackiego z Paryża Adolf de Custine wystawił w Porte-Saint-Martin swoją Bcotrix Cenct, główną role zagrała istotnie Mmc Dorval. Na mieście mówiono nawet, że intrygi zawistnej George przyczyniły się do niepowodzenia sztuki.”

Studia nad grą Mile George na pewno przydały sit; Słowackiemu, ale chyba dopiero w Szwajcarii. Można wątpić, czy rola Balladyny w ogóle by powstała, gdyby nie doświadczenie wyniesione z Porte-Saint-Martin. Stamtąd mógł autor wynieść przekonanie, że rola jest wykonalna, a przede wszystkim wiedzę, jaką

Metamorfoza przy pomocy nagle) zmiany kostiumu (pierwotny strój wróżki ściągnięto przez otwór w podłodze}

nadać jej fakturę, żeby przekonywająco pokazać zdumiewające losy chłopki, hrabiny i królowej. Nic to, żc chodzi o rolę nicporówanie subtelniejszą od scenariuszy. które pisywali dla Mile George Aleksander Dumas i Ailicel 7Sourgcois-ijej główni dostawcy z lat 133*—32). Wbrew pozorom studia nad jej grą bywały także szkołą subtelności. W 1831 zdziwiła krytyków niezwykłą prostotą z jaką odegrała Marechcłe d'Ancre Alfreda de Vigny.⁴⁰

Natomiast fakt, że rola napisana prawdopodobnie na miarę tej aktorki, nic powstała dla niej. z pewnością wyszedł dramatowi na dobre. Znalazłszy się W Porte-Saint-Martin Mile George — zawsze skłonna do przesady — zatracała resztki umiaru. Jej gra — twierdzą historycy — miała nadal znamiona geniuszu. Bądź co bądź właśnie wtedy wydala się ..śliczna” Słowackiemu Jednak los fran-

179