napiecie powierzchniowe jpeg

* łM • o li lll< 11I .1111111 ’ O.Sild/i) .S i (,* 1)1 11(1, W klÓlOgO sklild

Pili ¹ bliilkii, smlza (czyli węgiel), (.'zysla woda my tpliłdnll i iw In udu, jednak nie nadaje' się do czyszczenia w i tlili i lec /ki I lusZCZU (lot. 38.).

11 Hu -i . u mn|i) budowę niepolarną

iii'- la wody i najt) budowę polarną

ł ' hi w winl.:l© dobrze rozpuszczają się substancje o budowie

U ' i.....i ¹ .ul nilancje niepolame dobrze rozpuszczają się

i • i nr. ' .ilnlkach o budowie niepolarnej, np. w heksanie.

• h* .tinoM substancji

.i c .iilu,lancje zbudowane z cząsteczek o budowie polarnej, i i il ,i ma cząsteczka wody. Substancje, których cząsteczki

(i-c ci.....■ niepolarną, nie są zwilżalne przez wodę.

Kino i niezwilżalne

■ * i In nu, czyli jej nie zwilża.

Ic.c I >< i/ostają wewnątrz suche. ¹ i ilwo ją chłoną.

ly.

Mrtlouiily niezwilżalne Mul' ' nly, na których i.....vi.-i -chni woda

0    i"/| )lywa się i nie ml a w ich pory,

11|' Iworzywa sztuczne,

1    kio, tkaniny nu| u cynowane.

Powierzchnia

hydrofilowa,

czyli „lubiąca” wodę.

Materiały zwilżalne Materiały, na których powierzchni woda rozpływa się i wnika w ich pory, np.: tkanina bawełniana, wata, beton, drewno.

Kroplo wody, np, kapiące / kranu, przyjiuuji) ks/lall kulisty (l'ol ii') ), los! to /.wiązane z silami spójności występującymi między cząsteczka mi wody, Wewnątrz cieczy, np. w kropli wody, sity działające na jej czą-steczki równoważą się wzajemnie (fot. 40.). Na powierzchni cieczy, czyli na granicy faz ciecz-powietrze, siły nie równoważą się, gdyż są skierowane tylko do wewnątrz. Dlatego warstwa powierzchniowa cieczy zachowuje się jak sprężysta, napięta błona, co jest określane jako napięcie powierzchniowe (fot. 41.).

Fot. 39. Woda dąży    ,

do uzyskania kształtu o minimalnej powierzchni ₀ przy danej objętości.

Cząsteczka na granicy faz woda-powietrze jest poddana działaniu sił tylko w głąb cieczy.

Siły działające na cząsteczkę przyciągają ją we wszystkich kierunkach.

Fot. 41. Nartnik utrzymuje się na powierzchni wody    \

dzięki zjawisku napięcia powierzchniowego.    &

Fot. 40. Napięcie powierzchniowe jest wynikiem sił przyciągania działających na powierzchni cieczy.

Napięcie powierzchniowe wody jest mniejsze od napięcia powierzchniowego rtęci (fot. 42.).

Q] Rtęć jest bardzo trującą substancją stosowaną m.in. w termometrach szklanych. Rozbicie takiego termometru może mieć skutki bardzo groźne dla zdrowia i środowiska przyrodniczego. Dlatego termometry rtęciowe wycofuje się z użycia. Kulki rtęci bardzo trudno zebrać, gdyż jak małe piłeczki przemieszczają się we wszystkich kierunkach. Trujące opary z pozostawionej rtęci mogą ulatniać się przez długi czas. Gdy stłuczemy termometr, rozlaną rtęć należy posypać siarką i zebrać do zamykanego naczynia.

X.

Tm

Fot. 42. Krople wody i rtęci na szklanej powierzchni. W temperaturze 20°C napięcie powierzchniowe rtęci jest 6,5 razy większe od napięcia powierzchniowego wody.