plastnews
9

iku(viHnuotbnuttMnii • |(wvm(»i wi»'int-k« wvmur kształtki) / wymiar wzornika) alOO

Imienna „w>miar kuuilki* • trgy' wtóru to wybrany ic» wymlir imirnony w cimw \t> godzin od ctasu formowania. „\\\*miar wtórnika" to odpowiadający wymiarowi biHhkr w^nuar nar zędsw lornuij^t|p) uwił-nony w temperaturze 2J*C )eśll wymiar kształtki amwitymy brt}HvtitJmo po wyjęciu ięi t termotormierki, to odnłrsiony do tego <«vinitru skuiv*i nazywamy s-kuresem odfbi mowtnM. Dia iivortw amorficznych ikurct nic |OWiębr« się po upływie 10 pnltin składowania. Inaczej zachowują się twonyw* etę Sck>xvo krystaliczne Ksslaltki z nich wykonane wykasują postępujący skurczi nawet po upływie lo godzin od etatu formowania. Czas przerastania wartości skuretu mott wynosić lydiiert. a czasami nawet więcej. Ten dodatkowy skurvr może wynosić nawet SOti wartości skuretu termotormowania. W tabeli l podano wartości skuretu termoformowania dla wybranych twórcy sztucznych. Wartości te należy traktować jako orientacyjne. gdyż w ka<-dytft prtypadku będij one zależne nie tylko od todtaju polimeru, ale takie od dodatków i parametrów wytworzenia płyty lub folii.

Przy wprowadzaniu do produkcji nowego tworzywa lub przy zmianie dostawcy, naleiy określić wartość skurczu. Można to ctsiągnąć. zasięgając informacji u producenta lub jeszcze lepiej wykonać pomiary we własnym zakresie Ma to szczególne tnacatme dla tych tworeyw dla których w tabelach sbioicsych (np. tabela 0 podawany jest steroki prrcdtial wartości śkur-cxu. Powinien być on xvyznactony we wszystkich kierunkach. Najlepszym sposobem na zbadanie rzeczywistego skurczu jest wykonanie testowego wzornika o kształcie zbliżonym do wtomtka docelowego, Przy takim wyznaczaniu skurczu należy uważać, by nie mierzyć od-

Tabela 1. Wartości skuretu (tnnsłormaws-ni o wybranych tworzyw

TWORZYWO *	SKURCZ W
PS-OR PS-Ht	o;s
A8S	0*4-0,?
SAN	0.4 -0,7
PVC-U	0,4 - 0.5
PI HO	Ę5Y 1/1 -5.0
PP	»,5- \,9
pmma I ijjyj	S&£Lo.s-a#
PC	0,0-U
PST-G	*!$*Ta4«-o.5

kształceń wyniktijcyh t procesu formowania Mimo zastosowania tej procedury określania skuretu należy się Uczyć t tym, ie w konkret -nym przypadku jego wartość może odbiegać

0    110% od wartości w ten sposób ustalonej.

Czynniki wpływająca na skurcz przotwórczy Najistotniejsze czynniki wpływające na wartoić skurczu przetwórczego w technologii ter-moformowania tei

■    tworzywo sztuczne; w płytach i tego samego tworzywa, ale a różnych dostaw mogą występować różnice skurczu i musi to być wzięte pod uwagę.

B prędkość chłodzenia; szybkie schłodzenie kształtki pociąga ta sobą mniejszy skurcz przetwórczy;

B temperatura odformowanla; od formowanie przy wysokiej temperaturze prowadzi do większego skurczu niż przy niskiej,

1    wartość odkształcenia podczas kształtowania; w większości przypadków iwięk stanie odkształcenia prowadzi do zmniejszenia skurczu przetwórczego.,

■    parametry przetwórcze przy wytwarzaniu półwyrobu, r tego samego granulatu na różnych wytłaczarkach wyprodukuje się płyty o różnej wartości skurczu; podobnie )eiU użyje się te) samej wytłaczarki, ale za stosuje (óine parametry wytłaczania,

(I schemat formowania; kształtki formowa-ne na wzornikach pozytywowych wykazują t reguły mniejszy skurcz niż kształtki wykonane na wzornikach negatywowych.

Znajomość skurczu terraoformowania i jego zmiana w czasie jest niezwykle istotna dla obróbki wykańczającej tam, gdzie następuje oddzielanie kształtki od płyty/fblli za pomocą wykrojników. Ponieważ skurcz przetwórczy nie kończy się w chwili odformowania. trudno jest dobrać wymiary stempla i matrycy wykrajnika W przypadku formowania na wzornikach wie-kóuotnych sensowne jest takie skonstruowanie wykrojmka, by była możliwość ustalenia położenia każdego wykiuju osobno

ch ini, Lgsstfk Nofcoiw&o&ty

instytut TecOnok^a Meśasyn i iutamotizotń' JbiMcłmżo Wwżhvóo

Utorotoro:

I    IMm* Wwmi W»«*■— «M»    Ort

H»«a W“* t*w

z •    ' ii~> -r-ą    wzwa a Ma w

NM«aw MU

Si

mi

s

tn**tN**»

ENTRO HOLDJi SENOPLASTI

WSZYSTKC O TERMOFORMC

PLASTPOL 2( hala D, i

* YjgK.

Tworzywa sęłucme do tetino formowania

■    ■. V Zaa wbi -

Maszyny ^ ^ do termo formowania As

I i obróbki tworzyw I Sprift do usuwani* I ładunków ehktrosta tyęznycb

I Wyroby I i poliuretanu

Kontakt

0Z~7kS

\L. Wilanowska SlflS też 023 642 U 74 032ŚS1 77 S3 aawwłra.COMjl