.2.3. Wyznaczyć liczbę zwojów uzwojenia wtórnego trans tormatora z zadania
.2.1, gdy jego uzwojenie pierwotne ma 20 zwojów. Sprawdzić dla uzwojenia pierwotnego i wtórnego, czy nie przekroczono wartości dopuszczalnych napięcia na zwój (ećop = 15 V/zwój).
Rozwiązanie. Liczba zwojów uzwojenia wtórnego
j}u, iV2 = 4 zwoje
/artość napięcia na zwój w uzwojeniu wynosi:
<?l =
u
In
"i
= 1 V / zwój < e
dop
U
2n
e2 = -77-10,5 V / zwój < edop
_ A
5.2.4. Do pomiaru prądu w układzie zastosowano amperomierz wraz z prze-kładnikiem (odmiana transformatora jednofazowego) o przekładni 100/5. Zanotowano wskazanie amperomierza IA = 2,2 A. Wyznaczyć prąd rzeczywisty płynący w obwodzie.
Rozwiązanie. Przekładnia przekładnika prądowego wynosi 100/5, zatem prąd rzeczywisty płynący w obwodzie jest 20 razy większy, niż wskazuje amperomierz
= 44 A
4*
5.2.5. W autotransformatorze jednofazowym o przekładni t} liczba zwojów na 1 V wynosi 2; obliczyć liczby zwojów obu części uzwojenia. Dane: U[/U2 = 220/250 V.
Rozwiązanie. Liczba zwojów dla napięcia fĄ:
= 2, Ux =440 zwoje
Liczba zwrojów całkowitego uzwojenia (dla napięcia Uj)
N2 =2, U2 =500 zwojów
Druga część uzwojenia składa się z:
N = N{ - N2 = 60 zwojów
5.3. Stany pracy transformatora. Schematy zastępcze
Schemat zastępczy transformatora jest to schemat układu złożonego z rezystancji i reaktancji dobranych tak, że zjawiska zachodzące w tym układzie odwzorowują z dostateczną dokładnością zjawiska zachodzące w transformatorze.
Stan obcią^hia transformatora charakteryzuje się tym, że uzwojenie pierwotne zasilane jest ze źródła napięcia, do uzwojenia wtórnego natomiast przyłączony jest odbiornik energii elektrycznej o impedancji Zobc 1 0. Na rysunku 5.2 przedsta-
I. R, M * r2 Rjj
—
Rys. 5.2. Schemat zastępczy transformatora dla próby
obciążenia
wiono odpowiadający stanowi obciążenia schemat zastępczy.
Dla mniejszych transformatorów zachodzi zależność:
t
Xr[:Xrl':XlL:Xrc =1:1:2:2:1000:10000
Odpowiadające schematowi zastępczemu (rys. 5.2) wykresy wskazowe przedstawiono na rysunku 5.3.
Rys. 5.3. Wykres wektorowy dla obciążenia a) obciążenie rezystancyjno-indukcyjne, b) obciążenie
rezystancyjne, c) obciążenie rezystancyjno-pojemnościowe
Stan jałowy transformatora. Transformator jest w stanie jałowym wówczas, gdy uzwojenia pierwotne transformatora są dołączone do źródła napięcia, a zaciski
strony wtórnej są rozwarte: Zobc = oo (prąd strony wtórnej 72 = 0).
Na podstawie rysunku 5.2 oraz cech charakterystycznych stanu jałowego transformatora przedstawiono schemat zastępczy tego przypadku (rys. 5.4).
W stanie jałowym transformatora jego zaciski wtórne są rozwarte - nie płynie przez to uzwojenie prąd, można zatem pominąć odpowiednie spadki napięć na uzwojeniu wtórnym. Prąd stanu jałowego ma stosunkowo niewielką wartość 70 = = (0,1-0,2)7„ (małe transformatory) oraz 70 = (0,01-0,05)7„ (duże transformatory). Ponadto, zgodnie z podaną wyżej zależnością, rezystancja i reaktancja rozproszenia uzwojenia są małe w stosunku do wielkości określających parametry rdzenia. Wobec tego spadki napięć na uzwojeniu pierwotnym można pominąć i przyjąć