>łodnienia. Co* oźyeieijego^
lea etyczna Al^, 1 Jest to idea ew beri), która ywać, życiu sp^ \ycie niszczyć, i wwa zasada m ;sna idea ety(5, vanawideiet)Ę n. Henryka Skoi tóra zalecała i j. iai życiu zdro»;
>wą ideą humait-go postępowali ©krzywdzone® vości w stosunk kich i etycznyck ;czuły na niedole iech lepiej obit e będzie43. Wy idąhumanitan idzi.
wała tzw. ślubo-tóre jest współ-świecie. Teks
H im zawdzk odnością;
cyt. za: 1 Lazari-
!S, s. 62.
4. troska o zdrowie chorych będzie moim pierwszym obowiązkiem;
5. powierzone mi ich tajemnice szanować będę;
6. podtrzymywać będę ze wszystkich sil honor i szlachetne tradycje mojego zawodu;
7. koledzy moi będą mi braćmi;
8. nie dopuszczę, by religijne, narodowe, rasowe, polityczne lub społeczne względy były przeszkodą w spełnianiu mego obowiązku wobec cierpiących;
9. mieć będę najwyższy szacunek dla życia ludzkiego już od chwili jego poczęcia;
10. nie użyję mej wiedzy lekarskiej przeciw prawom ludzkości nawet pod presją groźby;
11. z własnej woli, na mój honor uroczyście oświadczam, że tej przysięgi dochowam44.
Znajdowanie kompromisu pomiędzy powinnościami nieszkodzenia zdrowiu pacjenta i jego chronienia a bronieniem i walczeniem o to zdrowie jest sprawą trudną. Budzi to problemy i kontrowersje zarówno etyczne, jak i moralne. Ich źródłem są w pewnej mierze różnice w zakresach znaczeniowych wartości implikowanych: postawą intelektualną, przekonaniem i postępowaniem moralnym lekarzy. Wybory moralne są trudne i kontrowersyjne. Powinności zaś kodeksu etyki zawodowej także, w zastosowaniu do ważnego społecznie zawodu lekarza, nie są bezkolizyjne. W kodeksach tych i moralności poszczególnych zawodów, wciąż problemem jest to, co jest pierwsze i ważniejsze, postawa intelektualna czy przekonania moralne lub postępowanie moralne, tudzież całościowa postawa moralna. Według tradycji platońskiej bezkolizyjność powinności zapewnia podporządkowanie tego, co rozumne temu, co emocjonalne, które wespół czuwają na tym co czynnościowe (związane z postępowaniem).
Źródłem kodeksów zawodowych prawników - radców prawnych, mecenasów, adwokatów, sędziów i prokuratorów - jest tradycja prawna starożytnego Rzymu, w szczególności regulacje łllozoficzno-prawne Cycerona iUlpiana. Wartością centralną tych kodeksów jest sprawiedliwość. Ona - jak napisał Cyceron w rozprawie O naturze bogów, w które rozważa zagadnienie cnót- ...polega na stanowczym i nieodmiennym pragnieniu, by każdy zachował, co mu się według prawa należy45. Jest to
jjj Cyt. za: J. G. Kurdziel, Etyka nie tylko lekarska „Rzeczpospolita” z 14. 01. 1999 r.
45 M, A. Cyceron, Pisma JUazoficme, t. II, Warszawa 1960, s. 546.
71