70633 Obraz0028

W^:

/.rozumieć Unię Europejską

regionalnych. Zgodnie z podjętymi wówczas postanowieniami uznano, że polityka. ' regionalna powinna zająć się trzema, problemami: pjcnesowfl- apąfefl społeczno-ekonomicznej regionów, koordynądą nmódmyych polityk, oceną regionalnych skutków wsżystEcH głównym polityk. Ujiia chciała wspteMÓ" wysiłld krajów członkowskich zmierzające <jo“zwiększenia stopnia spójności poprzez uczestniczenie w strukturalnych dostosowaniach gospodarek regionów, których rozwój był opóźniony i w których wymagana jest rekonwersja schyłkowych gałęzi przemysłu.¹

i

Za istotny element przeprowadzonej reformy należy uznać zastąpienie poprzedniego systemu określanych ex antę kwot systemem widełek zawieraj ącycłi dolną i górną granicę potencjalnego zaangażowania finansowego Wspólnoty w realizację narodowych strategii regionalnych. Każdy kraj miał zagwarantowane środki, które określone były przez dolną granicę widełek (na okres trzech lat). Środki przekraczające dolny limit były przyznawane wówczas, jeżeli Komisja uznała, że program przedstawiony przez kraj członkowski spełniał kryteria, które zawarto w regulaminie. Warto odnotować, że có najmniej z dwóch względów zwiększyła się rola Komisji. Przede wszystkim została ona uprawniona do ewałuacji projektów, co wzmacniało’jej rolę jako koordynatora programów regionalnych. Drugim czynnikiem świadczącym o wzroście rangi Komisji było zwiększenie puli środków pozostających w jej, gestii,^; które; mogły być przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć wspólnotowych. Widełld pomocy oferowanej przez EFRR poszczególnym krajom .członkowskim przedstawia tablica 3.

r*

w

Tablica 3.

Widełki pomocy dla poszczególnych krajów członkowskich w ramach EFRS

Kraj	Rozpiętość widełek (w Jo)	Kraj '	Rozpiętość widełek (w %)
Belgia Dania Francja Grecja Hiszpania Holandia	■ 0,61-0.82 0,34-0,46 i 7,47 -9,96 j 8,35-9,96 ,17.95-23.93 0,68-0,9!	Irlandia Luksemburg Niemcy Portugalia Włochy Wielka Brytania	3,81-4,61 0,04-p,06 2,55-3,40 10,65-14,20 21,59-28,79 ^1 T 4,48-19,31

Źródło: T. Hitiris:_Europęąn Community Economics..New York—London 199!, s. 245.,

Ogólny udział interwencji minimalnych określony był na poziomie,88,5%, co oznaczało, że do dyspozycji Komisji pozostawało: 11,5%. W porównaniu do okresu tKąazedniego nastąpił zatem wzrost możliwości oddziaływania Kóffifji na śprlwy dotyczące regionów.

Jednocześnie zaproponowano.nowe zasady klasyfikacji regionów obiegających się © pomoc, na podstawie których prawo, aomoieganiapomoc EFRR miały:

¹-"regiony-cechujące się -długotrwałym niedorozwojem,

•*» regiony o niskim poziomie dochodów, wysokiej stopie bezrobocia i o wysokim wskaźniku migracji,    .

-    -e-.regiony narażone na ujemne skutki działalności WE,

regiony przygraniczne.

3.4. Trzeci etap polityki regionalnej (1986-1992)

Do czynników, które najbardziej wpłynęły na zmiany polityki regionalnej w latach 1986-1992, należały: decyzjaj? utworzeniu jednolitego rynko ęuropej-skiggojpd 1 stycznia 199,ale przygotowania do jego. ufryorzęnj.| podjęto od, wejścia w życie Jednolitego Aktu Ęyjropejskiego w 1987 r.), rozszerzenie integracji

0    Hiszpanię i Portugalię (19861/hacisk Wielkiej Brytanii na taki podział transferów TBudżetu UnTi, aby wszystkie kraje członkowskie partycypowały w nich w stopniu bardziej sprawiedliwym.- Decyzja o powołaniu jednolitego rynku budziła pewne oKeteje w mniej rozwiniętych krajach Unii, a ich źródłem były obawy przed potencjalnymi negatywnymi skutkami, jalcie swoboda przepływu czterech czynników produkcji może wywrzeć na słabsze gospodarczo regiony Wspólnoty. Bogatsze państwa - za cenę zaakceptowania procesów pogłębiania integracji

-    skłonne były przeznaczyć dla nich więcej środków finansowych, które przyczyniłyby sie do podniesienia poziomu ich konkurencyjności.²

Przełom w politycy* regionalnej nastąpił w momencie podpisania Jednolitego Aktu Europejskiego OJull. ktÓf» stworzył nowe podstawy prawne jej realizacji. Na mer6y 1AE do Traktatu Rzymskiego wprowadzono tytuł: „Spójność ekonomiczna

1    socjalna” i enigmatyczne sformułowania zastąpiono zapisem, że: „celem wspiera

nia swojego wszechstronnego, harmonijnego rozwoju Wspólnota rozwija i kontynuuje działania prowadzące do wzmacniania swojej spójności ekonomicznej i społecznej. W szczególności Wspólnota dąży do zredukowania różnic w stopniach rozwoju poszczególnych regionów i zmniejszania zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych regionów lub wysp, w tym terenów wiejskich”.³ Konsekwencją zmiany rangi polityki regionalnej było zreformowanie w 1988 r. funduszy strukturalnych.⁴ które - w zgodnie z zami er?U Iliami a U rOTW^TCTJf    ’! i l'l Ul f

'działać w sposób bardziej skoordynowany, na podstawie jednolitych reguł, co powinno przyczynić się do wzrostu efektywności wykorzystania wydatkowanych środków finansowych.⁵ Zdecydowano również, że, politylig...regionalna, będzie planowaną w _Łokresach sześcioletnich. Pierwszym okresem programowania były

1

Builetin EC 1985, nr It.

2

   A.M. E1 - A g r a a: Economics..., s. 336.

3

   Obecnie art. 158 TWE.

4

   Europejskiego Funduszu Społecznego. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Gwarancji i Orientacji Rolnej.

5

^w Framework Regulation 2052/88, „Coordinalion” Regulation 4253/88 oraz rozporządzenie dotyczące trzech funduszy strukturalnych (ERDF, ESF, EAGGF).