Tabela 8-1. Obliczanie połączeń spawanych
pracują na ścinanie (naprężenia styczne r). Spoiny czołowe pracują jak materiał elementów łączonych (naprężenia normalne a, naprężenia styczne r, naprężenia złożone az). Podstawowe wzory (i ich objaśnienia) do obliczania połączeń spawanych podano w tab. 8-1, a ich praktyczne zastosowanie zilustrowano w przytoczonych dalej przykładach liczbowych.
\ Przykład 8-1. Sprawdzić warunek nośności spoiny czołowej w rozciąganym l : styku piaskownika o przekroju 180x 12 mm ze stali 18G2A (rys. 8-6). Spoina i jest wykonana bez kraterów końcowych (na podkładce) i kontrolowana zgrub-| nie. Płaskownik jest rozciągany silą osiową, której wartość obliczeniowa I P = 549 kN (por. przykład 2-4).
Wzory
Objaśnienia
Połączenia na spoiny czołowe
(N92)
Połączenia na spoiny pachwinowe:
— w złożonym stanie naprężenia (rys. 8-5)
ot = yA^l + 3(r 2n+ r j) (N93)
przy czym o<fd
— połączenia zakładkowe obciążone osiowo siłą P
2 (a ■ /)
: afU
(N94)
— połączenia zakładkowe obciążone siłą P i momentem M0 (rys. 4-16* i 8-12)
= V(Tk + r,. • cos 0)- + (r,. • sin 6)2 ^ a±-fi
P Mo-r
gdzie Ty = ———, TU =
(N95)
2 (a- 0 to
— połączenia teowe zginane i ścinane (rys. 8-11)
T = Ml— I +
s/rf (N92)
— połączenia pasa ze środkiem belki spoinami ciągłymi
VS<
r = (N96)
T ■ la
a,x — naprężenia normalne i styczne w przekroju obliczeniowym połączenia aL, a„ — współczynniki wytrzymałości spoin wg tab. 4-1*
fi — wytrzymałość obliczeniowa stali X = 0,7, gdy /?„< 255 MPa X = 0,85, gdy 255 MPa</?,,«S355 MPa X = 1,0, gdy 355 MPa < R,_ 460 MPa a, / — grubość i długość spoin r — naprężenia styczne wypadkowe r — odległość rozpatrywanego punktu od środka ciężkości spoin
/o= [X + Iy — biegunowy moment bezwładności figury utworzonej przez kład przekroju na płaszczyznę styku łączonych elementów
0 — kąt między kierunkami działania naprężeń rM i ty w rozpatrywanym punkcie spoiny (0° ^ 6 1 S0°)
V — siła poprzeczna
Sx — moment statyczny przekroju pasa względem osi obojętnej Ix — moment bezwładności całego przekroju belki spawanej
Rys. 8-6. Styk czołowy piaskownika rozciąganego osiowo
• Dane do obliczeń
Wytrzymałość obliczeniowa stali 18G2A fd = 305 MPa = 30,5 kN/cm2.
Wymiary obliczeniowe spoiny: a - 12 mm, / = 180 mm, a współczynnik jej wytrzymałości obliczeniowej przy rozciąganiu osiowym ah — 0,85 (wg tab. 4-1*).
• Warunek nośności sprawdzanego połączenia spawanego P 549
(7 = —T = - " = 25,4 kN/cm2 = 254 MPa<a . fd = 0,85 • 305 = 259 MPa.
a ■ L i, L ■ i o
Styk doczołowy piaskownika spełnia warunek nośności.
Przykład 8-2. Sprawdzić naprężenia w spoinie czołowej łączącej blachę węzłową ze słupem. Blacha węzłowa i słup są wykonane ze stałi St3SX. Spoina jest wykonana bez kraterów końcowych i kontrolowana zgrubnie. Wymiary blachy węzłowej, jej obciążenie i wykresy naprężeń są podane na rys. 8-7.
• Dane do obliczeń
Wymiary obliczeniowe spoiny: a = 12 mm, / = 360 mm.
Rys. 8-7. Połączenie blachy węzłowej ze słupem na spoinę czołową i wykresy naprężeń
87