222 (76)

O. ł xU-ł o rat. ucdX VI S/>łlo-JvŁi*.-/a\ iroJ.I./VxUvfcł tp*»Mv.*ni. UWwi^i 2W"

l&BN iTH-tó-OI-ISlUI-S. C by W* PWN 2lM?

16 Wprowadzenie

Jak w wypadku każdej publikacji zbiorowej przygotowanej przez wiele osób -w przedsięwzięciu tym wzięło udział 24 pracowników Instytutu Polityki Społeczne) - musiało dojść do kompromisu między zainteresowaniami badawczymi poszczególnych autorów a wymogiem kotnplcmentarności i spójności treści zawartych we wspólnym dziele. Podręcznik łączy podejście teoretyczne z diagnozą współczesnych problemów społecznych i analizą metod ich rozwiązywania. Został podzielony na trzy części, na które składa się ogółem 29 rozdziałów¹.

Część pierwsza - wprowadzenie do polityki społecznej - ma charakter defini-cyjno-typologiczny i metodologiczny; odwołuje się raczej do teorii, w niewielkim zaś stopniu do szczegółowych danych empirycznych. Punkt wyjścia stanowią rozważania o wieloznaczności pojęcia polityki społecznej, o kryteriach wytyczających jej zakres |ako dyscypliny naukowej, o miejscu polityki społecznej w systemie nauk. a także o doktrynach polityki społecznej. W kolejnych rozdziałach dokonano przeglądu wartości polityki społecznej, zaprezentowano wielość jej instrumentów, stylów i strategii, scharakteryzowano podmioty polityki społecznej. Następnie pokazano specyfikę diagnozowania w polityce społecznej wraz z podaniem wybranych przykładów procedur i wskaźników diagnostycznych. W kolejnym rozdziale wyjaśniono systematykę dociekań w polityce społecznej, zwracając uwagę na jej trzy etapy: badania, cwałuację i analizę. Zamyka tę część prezentacja głównych modeli polityki społecznej funkcjonujących współcześnie w krajach wysoko rozwiniętych oraz procesu kształtowania się międzynarodowych standardów i form współpracy.

Część druga - wybrane problemy i sposoby ich rozwiązywania - zawiera przegląd problemów społecznych, stanowiących główny przedmiot działań polityki społecznej we współczesnej Polsce. Rozpoczyna ją analiza teoretycznych ujęć kategorii „kwestia społeczna" oraz wskazanie obszarów najważniejszych sporów, które toczą się dziś wokół tej kategorii w nauce o polityce społecznej. Następnie ukazano główne uwarunkowania i symptomy różnicowania form życia rodzinnego w Polsce oraz wynikające stąd implikacje dla polityki rodzinnej. W kolejnych rozdziałach zaprezentowano kwestie społeczne w dziedzinie ochrony zdrowia, edukacji oraz w sferze pracy. Przedstawiono także analizy poziomu życia społeczeństwa polskiego, pokazano rolę mieszkania w procesie zaspokajania potrzeb, problemy równouprawnienia i dyskryminacji na przykładzie osób niepełnosprawnych oraz kobiet i mężczyzn. Jeden z rozdziałów poświęcono zachowaniom niezgodnym z prawem, analizując zwłaszcza przyczyny i przejawy przestępczości oraz sposoby jej zwalczania. Część rę zamyka analiza problemów społecznych związanych z migracjami transgranicznymi.

Trzecia część - współczesne wyzwania i kierunki rozwoju polityki społecznej - ma charakter prognostyczno-historyczny; ukazuje przemiany, jakie zaszły

' Koncepcja podręcznik.! obejmowała }0 rozdziałów. Z przyczyn niezależnych od redaktorów, /a brakło planowanego w części trzeciej tekstu pt. Polityk,i spolecitut w perspektywie dalszych etapów rozwoju ipolecznego. Być może stało su; lak nie be/, powodu, bo kretlenie scenariusza rozwoju polityki społecznej w Polsce na następne lata jest obciążone zbyt dużym ryzykiem błędu. Zadanie wyjaśnienia powyższych wątpliwości przekazujemy zaicm redaktorom i autorom następnego podręcznika o polityce społecznej.