225

t Ji. IW. Materiał; i ustroje w /wulc/aniu wibracji i hałasu

Istnieje możliwość powstania zniekształceń nieliniowych w głośniku, a w rurze mogą powstać fale stojące dla wszystkich składowych tych zniekształceń, co powoduje zmniejszenie dokładności pomiarów. W celu wyeliminowania wpływu tych zniekształceń pow inno się stosować na wyjściu mikrofonu wąskopasmowy filtr, który dostraja się do odpowiedniej częstotliwości generalnie. Należy przy badaniach współczynnika pochłaniania uwzględnić pewne uwagi. Pomiary ciśnień akustycznych w strzałkach i węzłach fali stojącej należy przeprowadzać jak najbliżej próbek. Spowodowane jest to tym. że tłumienie fali bezpośredniej i odbitej rośnie wraz z odległością od badanej próbki. Średnica sondy powinna być równa d_l =0,013 _v </₂, gdzie d₂ J^esl średnicą rury, w której przeprowadza się badanie Zależność ta wynika z zakłócenia przez sondę mikrofonową pola akustycznego w rurze.

Pomiary współczynnika pochłaniania dźwięku metodą pogłosową odbywają się w komorze pogłosowej. Sprowadzają się one do pomiaru czasu pogłosu w przypadku pustej komory <7~,> i komory z próbką badanego materiału (7\).

Ipróbka)

Rys. I0.2H.

Na rysunku 10.28 pokazano schemat toru pomiarowego przy pomiarach współczynnika pochłaniania dźwięku. Na rysunku tym G oznacza głośnik. .1/ - mikrofon. Iłj - wzmacniacz mocy. W, - wzmacniacz mikrofonowy. GTW - generator tonu wibrującego. GSB - generator białego szumu. R - rejestrator.

Pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku oblicza się z wzoru:

(10.5)

0.161 V / 1    1

~T.

gdzie: V jest objętością komory pogłosowej w m³, F₀ - polem powierzchni próbki badanego materiału w nr. 7j - czasem pogłosu komory pustej w s. T₂ - czasem pogłosu komory z materiałem pochłaniającym w s. - współczynnikiem pochłaniania ścian komory. Współczynnik z, jesl na ogól pomijany, gdyż ściany komory są gładkie. Pomiary wykonuje się dla częstotliwości 125 Hz, 250 Hz. 500 Hz. 1000 Hz, 2000 Hz. 4000 Hz.

W przypadku precyzyjnych pomiarów, szczególnie w zakresie wysokich częstotliwości, np. powyżej 4(XK) Hz, powinno się uwzględniać wpływ wilgotności na pochłanianie dźwięku. Wówczas współczynnik pochłaniania oblicza się z wzoru:

(10.6)

0.1611^/ 1    1\ 4V

gdzie Af, i M_: są to współczynniki zaniku dla pierwszego i drugiego pomiaru czasu pogłosu.

10.3.3. Właściwości akustyczne materiałów

W dalszym ciągu przedstawimy współczynniki pochłaniania dźwięku przez materiały głównie na podstawie badań zespołu Zakładu Akustyki ITB pod kierownictwem J. Sadowskiego oraz badań Instytutu Mechaniki i Wibroakustyki [120. 121].

W tablicy 10.11 zestawiono współczynniki pochłaniania dźwięku dla materiałów i wyrobów tekstylnych, takich jak dywany, chodniki, kotary.

Tablica 10.12 pokazuje wartości pogłosowego współczynnika pochłaniania dźwięku różnych materiałów włóknistych. Do tej grupy zalicza się wełny mineralne. żużlowe, szklane, a także filce, maty i płyty wykonywane z tych materiałów.

W tablicy 10.13 zestawiono wartości współczynnika pochłaniania dźwięku dla materiałów porowatych. Do tej grupy zalicza się płyty paździerzowe, wiórkowe, pilśniowe, płyty wiórkowo-cementowe, szkło piankowe itp.

Tablica 10.11

Opis materiału	Często tliwość	Pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku i dla częstotliwości / w H/
	nanso-wa fr Hz	125	250	500	1000	2000	4000
dywan / przędzy włosiowej	4000	0.07	0,11	0,19	0.30	0.39	0.41
dywan jw. lecz na piance poliuretanowej	1000	0.30	0.35	0.35	0.65	0.62	0,75
dywan długów łosiowy na betonie	4000	0,09	0.0$	0.21	0.26	0.27	0J7
kotara aksamitnie y = 0.43 kg. nr. wprost
na ścianie	1000	0.05	0.12	0.35	0.45	0,38	036
jw. lec/ w odstępie 20 cm od ściany.
tfałdowana na 50% powierzchni	iooo	0.14	0.35	0.55	0.72	0.70	0.65
kotara bawełniana, y = 0.5 kg m^:. wprost
na ścianie	4000	0,04	0,07	0.13	OJ 2	0.33	0.35
jw lec/ sfałilowana na 50% powierzchni	1000	0.05	0.37	0.49	0.R1	0.66	0.54
kotara bawełniana, y = 0.35 kg m^:. roz-
pięta na łatach, d = 3 cm	1000	0.07	0.15	0.1$	0.46	0.42	0.38