237wb

^A 239. Kościół śś. Piotra i Pawła w Krakowie. Fasada

O'

Myszkowskich w tymże kościele, o wyrafinowanej kolorystyce marmurów czarnosrcbrzystego, różowoszarego i płaszczyznowej dekoracji. Ma-nierystyczne są także bogate kamienice mieszczańskie Gdańska, na przykład Złota, Lwi Zamek, także Wielki Arsenał (ił. 184). Architektura Gdańska rozwijała się pod protektoratem mieszczan, a pod wpływami Niderlandów. Na początku XVII stulecia silne były także wpływy Wenecji, poznanej poprzez handel zbożem. Przełom XVI i XVII wieku to bujny rozkwit manieryzmu reprezentowanego przez architektów niderlandzkich.

Również twierdze obronne mają charakter ma-nierystyczny. Fortyfikacji budowano w tym czasie wiele (Bar, Koniecpol, Zbaraż). Jak bardzo miały się przydać, wykazały to wojny szwedzkie,

wiele zamków obronnych zostało jednak na skutek działań wojennych doszczętnie zrujnowanych.

Pod mecenatem magnata Stanisława Lubomirskiego pracował Maciej Trapola - twórca zamków obronnych, między innymi w Wiśniczu i Łańcucie. Dla rodu Ossolińskich budował twierdzę Wawrzyniec Senes. Jego dziełem jest zamek Krzyżtopór w Ujeździe, nawiązujący do Caprarola Vignoli - gigantyczna rezydencja, która według podania miała mieć tyle pokojów, ile tygodni w roku i tyle okien, ile rok liczy dni. Równocześnie zrodziła się sakralna architektura kontrreformacyjna, którą na grunt polski przeszczepili jezuici. Polski typ kościoła jezuickiego wzorowany na rzymskim II Gesu reprezentuje najpełniej kościół św. św. Piotra i Pawła

uo

>

po

O