238 239

W» #! «*»!! Vłvf kf* ł«i    łKK«*kU^vt V/|>VV.|I^ -rKl »•!* »V»‘¹ ■'!* 1

i*» . ii<i ki w t<>Ki Mf nukry o    w pusu. i luMtpuje

^Ł —*■

i v* *i hhph

•    ul. . ..•- vi .titi inh j¹* '-' iwii nu- upoi uMfnuHtwi^M

.\ h diiiyiri słi!■»>•»• iwrutum# iuuvih wtesnyth u'-» i».« p>v« Hfc ■ nvch    * rvi» utriwnwjni* snny<h

W (ty44MM tW 1(1.

• ‘.U*' niw p .u t netowi    !ł    iMlnofiw du nł

W%\h |»i*ł*nClH')l t o»ił ;u« odnoSnu gn logo .•.uh> v\.mM

•    .-.i !in>\, li" >i łlHH‘ > K|B KUinilMIOWWIIodmMf> wo ! .-! ,iv*ł»N KUil.1 SUlrf sit H4j?ui* il.ts dn >w*| |»u"h\.

•    wvn\.ii •••■ w»bw i pricymMUiwe pęwno*. i achu' t|*>>' en wtawwi u.«1*’ś» i \\ koiiunukiiw.ittui inUiperson-imimf

Am ttwuioM. tntnprCMMulnt jest ki\bUht./tum abp

v\_v m indywukulizmu v\ rv\iu sptykwmm 4 jłowik i»t w rym iuuU >ś» iu wui/umi t ik*.* iethwsik.i o>m ro*w pittt immh. ki--:/' pi.^ną wtuntnec rum»m ohsur pi w. .a nowi Własneot fo irirbi więr bronie wk nwnRłn»mo*o iu ktoiei gianit«*ih stawtami plot i pi%?em\ . \wtęp

AwaMu s $

Aa»rtywno4ć zamiast **votr vrVro - obeerwefr K-

Kttf*>>*• hi/yaztof im\mm spe^a zapewne minM Kryi(?! -<4 t/towmhb, ciot’¹ t michowbnagp' Mi a kaidyw an pr*bć»taw« uf w fOBwyicn i aiNMMPM pa hhcznyr. H FOtton iam**szczo«» w ftpifree (3 map* 2003) mm doanonałym prgifctaOMn (Młwsrstfąpage ** tłmteti mą egc auiiury grmrmaaci i ase^tywnesc ą •niaftokutorów ^r-atMą zapewne na - jrsacft cosz-aasą-eyeh. Artysta r©‘ acionuje ewa waru « honuftc* i .Parwanką a satoroku <M vip-ów na łob*s»u Okęcie. Hals tar pue ta trópia oaób z obsług; głodno gadała pntr tek-foiiy '<ad głowom goto o $*ycn spawach pry-aatoye* Jan na dobrze wychowanego cdowtefca przystano. 2anuea* tłumaczy s>ę źa Id zmęczenie ■ modobre e^;'uctmaA go do zwróceni uwag; „Panience", a I ■ /t*cznie rwynawisć gtosno nać gtonam gości o Ł^watnych - płęwoc.h. kieć> palm się m*ę goapodym. Pw»artw» e*4‘xWi mrt czujnie i użyta sfomuttowa-aa kio^ogi (uneglpłiwia nauczono ją na aAotemu. Po-«Mad»alaaaiptat>^r^e. Jakie jest pana zdanie", jest to noża bana. pod»fcan*ewy zwrot wtłaczany uczea&n-non’ kursów ase?tvwr»ośCi] Rozmowa toczyła się daiej. „Zapytałam Panienkę* • pisze fauotonitf - ery kiedy •' a gości u tiebte. we własnym irweszkan.u. to rozmawia Z dcuTiowrukami nao gtowąnc zaproszonycłi, ruo uwzgięo-mgMc nk abaonotc Parwenfea ziiów powtórzyła: »Rozu-■*M«rr. ’o»*w iet( ąąną zdwa>

'Mgaba*. m ta ma tael rncp zdame. tytko obiektywny

aagd aytMKp ga ó*« jadnak dodał > -kukuroM^o - p B.i

wrhiomom W kom« p< ₅i uv. UYwno t i m» nw »v_v wapolmHę lub ter u •■« ona nti«ni(rnna »W> wy, vkiv h mten' ^,:'^A miedr\ u%ob4nu tlbaiatvmi iwtU ., ,* ** ko u Mi howaou* twego terytoitum.

W PoKi f »k) Ul MO uhiegieitf wieku M-i- hi.i ,_nfj^ •sntvwi>«>«4 '•* l"ó< holi |ów piAitkow

i\i h pin d^t.wion.i uleologir kulinitiw'41 ul. n.uy^;

U tiiij w kiniuiku wrroMu tet i^koln po. .ul,im-|«e-hv«j> łgekftiinwtba l^t,*^> i l^ł rordr 14 Ołnieitrrgupg^j ' Lii W inlerfMiu»s '|'o*-.łb •.kulki (u niiigu asł-ri^ ¹ optv.d kmtrtłd ’ "Hivsi w icdnym ir iwvrh Irkn^ ipj«i ■ tamka b *♦!

h r\ okarp omawumg anrnt |i dnvm i odnom l U i.Hiu', b'd .*:t\Ku! KoihKuim.i i in tiOOłł) wktór\?n i«m . \ \wk.5/Ji niedopasowynio kulturowe tforubripif,, nego p:. w\ t.« mhi.. Amsworth do w .u unkiw kształtowy sic •.;    ’ w l.sponii. W komenurzu rychzea-

t.w>*w jjkh»xłm«i .»si itYWtiośł iitwi sie w kraiifh Diifi, jjo W m łnsdu tako brak dojrralosu społecznej Odjedr/..* ki »h ekuis' sio K'\'irm umiejętności wpatowywanu^ w układ iv! a ii r Mim mi. a me akientowania rwego^

-1

Zanussiego z pociakałni VfP na lotnisku Okęcia

«Pamenfc*» na tc: Więc tak panu mę wydąie*. I MBg | s-ec • ^<em do argumentów z najwyższej półki % tor odwoła' $J vsc.wczas de zachowań rodem z saki | Macanych w RRLhi*.

I Przypadek opisany przez Zanussiego pokazuje. >• % u ».t. na DatekWscnodae zachowania asertywne [ ą «uncza '■ e Trer.:ng,, Które za grube piemgbe przeprowadzają w Polsce rozmaici speqa‘:ści. są trwa z.ą kuMurową. która zamiast założonego efektu pozy-| tywmegp r t-. - •; - szkody i psuje relacje nsędzyłudó* zwłaszcza gdy taka transplantacja jest połamana,

I zmieniając jedynie wybiórczo zachowania ludzi. _P6sda me Pame^r- b*ło bowiem typowym dla polskich runnów pc-m-es:    zachowań prywatnych z funkcjo

nowamem pjfc;iczny. _w miejscu pracy. Użyła ona zasłyszanego ns kursie żargonu w sposób niewłaściwy.

{ fre ma jeonak podstaw, by sądzić, ze to po prostu błąp sztuki w jednym przypadku, gdy niedouczona kursantka użyła technik komunikacyjnych z treningu aser i tywncśc. w ceu po*<ryc.a swego nieprofesjonalnego | zachowania.

W samych matenaiach treningowych, na kasetach(ittl | bardzo popalamy ;\ dydaktycznie) zneidtęą się borna I przykłady modelowania zachowań, które budzą poważne | wątpliwości pod kątem zarówno etyki, jak i efektywność w funkcjonowaniu organizacji . Panienka’ z felietonu Za r.jss.ego więc jest produktem nieadekwatnych założeń i błędnych szkoleń tzw treningów asertywności.

■---- —

io

Hsaarini ini.fr kukui im1vwiduałistjcznych i kołektĄ/wistycznych dłu k’*nM"ikv!^: i rejjulai. % jm ch funkcji Ja

ft wypomnijmy. re w bwŁtrmi Q.OB£ Many Ziedno-c/onc zajmują 10 rangę na .k.iii aaertywnofn. Japoma /as i^wurij ud kam i f'»*/.vi u I** I .ki je^s- ru V> owejocu fwa 6I kifłjfiw ł Badanu empiryczne porównujące wspołzałez-nn.i’ ii? waz sryl komunikacji aarrtv«vnei n. ugodowo) wtiod Amerykanów. Polaków, a także zagranicznych studentów w naszym kraju prowadziła ( hodymeka 12002). Współzależność miei/ona podobnie jak w projekcie Co-udnsa (1989). t| kontekstowo, w gronie rodzinnym oraz wirod przyjaciół. Uczestników pytano o własne zachowania. a także o oczekiwania własne oraz swoich błtikicb w wielu kwestiach życia codziennego. Na przykład „Posiłki w domu rodzinnym jem (zawsze sam - zawsze z boskimi). „Bliscy oczekują, ze będę jadł posiłki z nimi (zdecydowanie nie - zdecydowanie taki':. Oczekuję od bliskich, że beda jedli posiłki ze mna (zdecydowanie nie - zdecydowanie tak)". Rycina 6 20 przedstawia rezultaty porównań polsko-amerykańskich oparte na tych pomiarach

Polacy okazali się hardziej współzależni niż Amerykanie, zarówno ogólnie (f (j,97j - 4.22“. iy = 0,116) jak i w dwóch wskaźnikach składowych własnych praktykach oraz oczekiwaniach bliskich (/•', i ,99, = 8.95“: i 7.66“). Ponadto zarysowała się tendencja większej współzależność wśród kobiet.

Asertywność w komunikacji interpersonalnej mierzono na dwa sposoby. W pierwszym wariancie autorka utworzyła skrypty trzech rozmów: I) koleżeńskiej (prośba: „pożycz mi książkę"); 2) z przelożonym-profesorem (odmowa: „prośba o przesuniecie terminu egzaminu") oraz 3) z ojcem (zarzut: „niewłaściwie zachowujesz sic wobec matki") Każda z interakcji była rozmowa, która przebiegała w trzech rundach. Wobec prośby, odmowy i pretensji inteilckutora. badany mógł wybierać miedzy przedstawionymi mu rodzajami odpowiedzi. Na przykład No dobrze, skoro aż tak bardzo ci na niej zależy" (ugodowa) łub „Nie, mam laką zasadę, że me pożyczam książek" (asertywna)

Drugie narzędzie pomiarowe było kwestionariuszem zbudowanym na bazie treści programowych i doświadczeń treningu asertywności (np „Chronię obszaru swojej prywatności przed ingerencją innych". ..Unikam mówienia ludziom me" - pozycja odwrócona).

Odpowiedzi ugodowe (M_ug = 62.95) zdecydowanie przeważały nad asertywnymi (M_as = 25.86). w związku z czym. w dalszych analizach uwzględniono te pierwsze. Przynależność narodowa miała istotny wpływ na poziom ugodowości (f(j.99| = 4.72“. ry = 0.125). W obu sytuacjach publicznych: prośba kolegi o książkę oraz prośba o nowy termin egzaminu. Polacy zachowywali sit bardziej ugodowo niż Amerykanie (Mp = 70.83 > Mą = 59.13: /•'ji.ion * 6,43“. if - 0,06). W sytuacji domowej - rodzinnej zarysowała się odwrotna tendencja.

Autorka stwierdziła także wystąpienie zależności korelacyjnej między współzależnością ja (rodzinną) a ugodowym stylem komunikacyjnym Związek ten unaocznił się jednak tylko wśród Polaków (r,%) = 0,38? ’ dia skali postaw; r = 0.302 dla skryptów konwersacyjnych). Podsumowując badania Chodynickiej. można stwierdzić, że Polacy wynoszą z domu rodzinnego większy stopień współzależności jo niż ich amerykańscy rówieśnicy. Ta większa współzależność przejawia się w bardziej ugodowym (nieasertyw-nym) stylu komunikacyjnym w sytuacjach publicznych.

m 4---,

Rycina 6.20

Ja współzależne w kontekście kulturowym Potekf l Stanów Zjednoczonych

bo*m amoamo Om+mmą. 3002

Ostatni wynik pocwala na !ep^eze zrozumienie pewnego paradoksu. jaki da sie zaobserwować. gdy porownemy rozważania Floriana Znanietitego (2001 1934; oraz Anny Wierzbickiej U999b) na temat stylów komunikowania s-;ę Połaków. Znaniecki, pisząc w okresie przedwojennym o .typach osobowości społecznej Pdakow . uwzględniał m in kategorie Judzi dobrze wychowanych", do której zaliczał przede wszystkim inteligencję oraz urzędników jej wyróżnikiem było przestrzeganie .dobrych manier ". ..ułożenia"", które identyfikowano z by ciem człowiekiem „kulturalnym’

..-Cd.-jy. :efc dobru wydawany, co : 'LAnn bon tale z\cse. w kaadt) rab -.połeczm Oko pardr wiradum o w. fc) mIkK wtop na dobra • punc b«fu bada unwnac zlej upmu kręgu • wobw* - a w uśranr mi trgn, ery w dawamiu i młodoocj nabył pod wp^ins kręgów wyśmiwciydi dobrego <jy *Jego moM-nunu o własnej jaziu odtwk-raedbmej więc cr> prcew*-u mm waineft na dodatnie o».rnv cz> obawa apą—nyrk occ®" 12001. s. 131*

Używając dzisiejszej terminologii, powiedzielibyśmy, że Znaniecki opisywał łudzi współzależnych, posługujących się w komunikacji z innymi osobami w ramach swe? warstwy społeczne) ugodowym (nieasertywny m) stylem wypowiedzi Z kolei Wierzbicka podkiesid znaczenie skryptów szczerota i sfontantczmmn które mogą wyhłu-czać sawir wrę na rzecz nisko kontrolowanej ekspres;

Z licznych przykładów, które autorka przytacza wynika jednak, ze właściwości te dotyczą kontaktów między bi:-skimi sobie osobami, a nie w rełacjac* publicznych (Wierzbicka. )999b. s 240-272)

^M Jat* udrwmdfc— 0mśmg t'w. r? to rtgmmmiaom prua Chartem Coefcw na jyii.i.nku XX * > precjęw parna szkvk «w-rakcjomzmu nrnkakamoga jtoarfr Moadl dU n»:- adiiO razu w(a>nei ombi. jaki jeśnoOŚe wyobraża wbu ar cWmAmmt pv pv?«Mc>c*w grórOTy m*/4 • mm (patrz 2mwo 20 I i dalsze!

Asertywność i gneczaok jako style bycia i lunanlaMiia aM|MnwHhafi