243 (27)

12.2. BADANIA NIENISZCZĄCE ZŁĄCZY SPAWANYCH

12.2. BADANIA NIENISZCZĄCE ZŁĄCZY SPAWANYCH

Rrtunek 12.7. Przykłady niezgodności spawalniczych zarejestrowanych na radiogramie: a) pęknięcie wzdłużne w spoinie, b) brak przetopu i nadmierna wypukłość (grubość) spoiny po lewej stronie radiogramu, c) wtręcenia niemetaliczne (Żużle) i nierówne Sco spoiny widoczne jako nierównomierne zaciemnienie filmu, d) pęcherze równomiernie rozproszone, e) przyklejanie brzegowe (między spoinę i ściankę blachy)

krywalność uzyskuje się dla niezgodności trójwymiarowych, natomiast nieciągłości płaskie, np. przyklejenia, są w miarę pewnie wykrywane wtedy, kiedy są usytuowane wzdłuż kierunku promieniowania.

Zalecane techniki wykonywania radiogramów złączy z blach i rur, dotyczące usytuowania źródła promieniowania i filmu względem złącza, podano w tabl. 12.2. Zaleca się stosowanie zwykłych technik, w miarę możliwości prześwietlanie przez jedną ściankę. Nie powinno się stosować techniki eliptycznego prześwietlania przez dwie ścianki, dającej dwa obrazy, jeśli nie są spełnione warunki podane w tabl. 12.2, poz. 3.

Złącza o grubości do ok. 30 mm zaleca się badać promieniami X. Najczęściej stosowane izotopy i optymalny zakres grubości dla złączy stalowych to: iryd (Ir¹⁹²) - 10+100 mm, cez (Cs¹³⁷) - 20+120 mm, kobalt (Co⁶⁰) - 40+200 mm. Czas ekspozycji w badaniach promieniami /jest na ogół znacznie krótszy. O penetracji promieniowania decyduje wysoka energia źródła, a na gęstość optyczną radiogramu ma wpływ czas ekspozycji. Wadą gammagrafii jest brak możliwości regulowania energii i natężenia promieniowania oraz duża przenikliwość promieniowania dająca mały kontrast obrazu, dlatego wykrywalność drobnych niezgodności jest mniejsza niż metodą rentgenowską. Zaletą jest natomiast mała masa i wymiary źródła, co ułatwia operowanie nim w trudnych warunkach, np. przy braku energii elektrycznej.