258 259

_łMł    ■ n."- •-'Ha, MMMM%

..    ,,    ,,11 giif i****mm*r«‘ u w*4n>

ift -HTiirr _łw*w^tiU' •**»■ ^wmm

₍    1 .)tl pH **><*»1 • • '• • ••    *•

1,1, _T.    p‘'****^m ^mmmm

-    > _H j£,i> MMI >WVMM NtM\*

wfcir ......¹“ ”'^s,° ■*«*'"^{1 u}'

a*-* -\x M*^x N| **^1 *t - *¥«*'■ (i. '• £ \ < v Y»

i,..' ł*>»a !*•'’• •-* '&***"" '■'’*'

■■Maga    ** *** ^!ł*ł*‘P*-ⁿ«*¹

.j _łVł,j laM Mf V MwteN

UHIII

	Nidriw spi.nc .ulza wr < l» i w>iuMnwanvłł< >r*w*	i* i *yrr w imyci «Mb% (lłv. :.wj rs' s Nak mam
	i k -ii ■ Ffcwwncji kio sm ta	4ktvw*v «śi aMbdw 'H.ZW
Wx 1	t nif) pudakw k itn f>i r*	.•kładów _ci’> egn hadwaw
ema	. l hut aamr można ac-	gBinfeNM* ir mmmm 14--
UnMwłv\li Rds; MMboWYth		fcrt-wM# «Awc - IWW
iorU’ iwrikir. np takie, że i		pamwwmir m-
NM	a. i( unia Mir»n* p^rri	r 4***
|	v/> rv<>v itmnw kategiwia	mi tabina .-. ia
Tllf ^.	u tar IMLV dw -.c' MRr.	(hitvv.beurn me cwewww*

An*wprawa" iwv ; '•* w ' J*^4T    '*^ru J*

frmrMM i miwMJifcww brak rw «i«pone«3 **tł<»wv.Wa x tego i*> > zk?WK*k obeaw    teęo

mntrnmrrt i terp^t Aie ref konsekwencje c*&rgłe s-g-w% kk« pcurvtvwm* MdwynMMr- M«*»* ** *****• » ceie rfiHP»«»vv»e «h»#»Tw« nwsen^C' Mk « óakmm sum twirncu wWmh daea: a także eeie :rmu.e» Śrmtm łpasmętame k • nr*p*«u db tKtdw »***■*• gsW 7voe ffrmfi deoacirmezfieso ***ow»r wp,>upr atf h Ir krflfu-.irir (patrz rozdz 13r-

y>|, yw mnirif kategotw iudzi. kSorvdi zyot pro* krr* post* attn^emw&m} akmmyi jo«n*nu*a tu aśmmw-yi ntr przymu/fie ani hezpon^dotej prrciemnoao. am \ti nar prowadzące¹ do jx'73da*tvcfc koosefcw ermi inp. zachowam*’ v r,k.>wne /di owocna* i j* js*r.;«?ł .

Szczęśliwy człowiek.

I klermmaffty dobrostanu jednostkowego

Cm f na dt‘ ludne M zadowoleni ze swego życia ? Zgodnie - i apinsJorgo 1W2, 20tJ4b). iz mechanizm afirma-. • -f>r wbud »wany w system naszej psychiki, ^jp. - p.min« ńizrmri' „tak”. Dane empiryczne po-wtrdzaią *.!»» *■ stanowisko D«id Mycn, znany autor tłu* .'--Mi. h m jfz«k pobki p-Hlręc/ników wstępu do psy*

. n«i}OK! ■0^fll|M ' W**'^1, roei    wnmIM pyfl

y,,-----Wipniw f fłdW5Bł^»' ihrwi M'    -g —

■ ,..»» ' M C»i    wvti’ pji»xwiwi*t—iii i « * ,

, > i' t dinalni • !IK> mu* i'ł''i|fcm^rJł‘niw fMw:i_;

■■*#>**    ■    *ui*‘    :    -łkaia ' ł *Ui|ni_Kł

i(;ti i'    .,-Hm**tr Mh    -i*.•/.■'«. Hi -

t |W1. «Bt\tr»v •itwBTtisiji    » rhv Sb

l _lVv,,- I. jfoł?kfiU’! ’vft vv-!!lkl>W «’%'! 111.,: III Bf_/r. t\ u    Hlł-' -"- >« ^vM V* }MHł,S- fM 7*1NMNt*

■»i!ł«jkcŁ\*A^:m l*wbktr*w «Atak VM*I >0 M-umbi h tki >v •» i -¹*'    i tlłłl I. W >f}«

riftur    -'--i. x«m ■e4own.«itw r 7vua t*iw _

trti aSnii**"

yi.-4.-j m- <pię?vnv imw^ •,,! ^ odaMf*¹ 'vs i,* ¹ !u i"wvi'- mamv Sr crwłwaif j *fuw»*r «• h; - - ■'•i -⁵ ■' 'i-t-.-k-¹ Ii,fi-: »nv«ł» i n

<s »*nrti .■ ewMic*. = rnr rvrw c ?\ !«■> miii

V. :f\ » l"'ivk Vł»V>rM 7HI- ■ .7\ Clai-Sf rftj )>|U-

'■em» «wr*v 2- !’    **W j»'- ii", rnr go pnwmmw

, r»v    S?< >'* da?r;nv. dn    5W^|t>

fm ,n nMM**rwk^><'iroI i*' (*■:• (Macowm: nad nacmn g*._; ir*M wrwrK'- ’^,'‘^TT'-    p«i ui K wtgą^,

>■?<, _i(nM ntrrn~ %k c«1 wpł\wow bvtu i » 5obn’ mMt teścia A v» »r» n>..-ic ;d i z m '■ konsurfterigjj; , Me mMi duK'!x'W\ ' 1: tidtw' o bardu te) fundaiWMfel (by rriąf vi d? s ir*'jszyni • sc. 4k' w\ >4/# on nwnwz wt wrrsałrx pn«H4r«n    Zapewne karda prabta*

ekrrmalnrftt' rx>rw>araRM prrynoat !eA\o>:tr«łne ■

» ■ , « m ynłck^/uk-mWr.

W n*mri'/'ⁿ' p*xtn-rd/i*łr ?.ajir,ien?v m giowiw Kurni wcw~nciTr‘"Tt‘ dobrustam), które dia paialiM m -rdm t we m-et zasadnicze ziiaczeftie Wyniki - r-ilar-—* prz eprowadzonych laczrae na ponad mi;^ nie    tm z rozkładem normalnym przeaumett*,

rw libszat ne^! połowy skali są mocnym argument** •rsparrapecym lezę wewnetrzneji® uwan;nkowams doby staną.

Iinurt Czapiński w cebulowej teorii szoteica <2004b. 1992) zakłada, że każdy człowiek wyposazom ies w -rri—•- aftrmagę ży cia, którą charakteryzuje j^co.

■M** -tłsuK^w i pf**szechn>. Mezatem rmUarrij * iMohHi ¹ jwrbn idwałnei bingraiii. siar. perdłca* u i r- frynri we wrodzone; woli zscsa" • 1992 s 143l

⁴ h ii ibi mmm zarys modeiu ii-oseiycznegn powrui: wp> tór p--,_f :.cv. .L iic-. c we d’.- hedon;zRMj i fudaimoiHi oraz pRdn» ssa. _ze mmmmm r one patączone w bafduej crytełm schens: b> mmemm tadwua v. er.’ r. i.. - ren modei &a obecnie w toku. zwbsua

^J fHo»c\ w -•- -.1    *k. j;o^;.!ulowaii oderwanie i umezdeHwi-

mę _lCi rzec żyw isi.< .a (aż aby zda¹ zenta mające w niej miejice meb ?y w ariir irmn z< •—iiiwi^; n» M> się. ze buddyzm i jego wspókow poęuUrnou. ipo/a o-^ionem indygemcznymi świadczy o ayroi po&b-f*vm nieszczęściem jeu stam-m na*z.ej świadomości uwiezionej»r» runżacłi zewtictrznycb. ;•: me o.-v %ainr. /.arazem jeśli spojrzymy aa ks •tajszybciej od 20 lat rozwijający się. czyli Chiny, to łudo nucone prań Teng Siao p>Rga bogooir <*, wywołało niesłychany zryw wkierum. mateiializacji szczyicki Szczególnie po okresie rewoiuqi kuhunhr Wao Tte-tunga.

ł M iw/vt»w4nw do doferowMitu Probh niankd szczęścia w życiu jednostki i społeczeństwa

Szczęśliwy człowiek. Determinanty dobrostams jednostki .mego

UdłfK w olbrzym •« Włfd:szoso ’r? nk* r^Ętu l,,«rwUMH' p ■;*'•;«    *^vr»*. • wypadk: mmi>rv.j*rw* buat

j*po sk^ł'" "tu*⁴ prprr »i:t,»•■;*. •(» b-ard?/- rządne zwazane bud to f paio}<*y_u, psychiczna, twl?

. (tłum i h« da .1 zmdfoin < j»'f'|>i»»n • U- • 'jfe, ęomatyezfią Wid* tvo* ie*4 wi Hut »«-.-»?» : • wifo** insi. wte-uiWie *tal* gal"niwa ner iwm/im i„- ą nwędiw* ..śfiłmi-. •»> Kownu •■ w przypadł- i • ■ /nu: mdvw*ku*wdi * cłfihi    czynniki <)VnKnw>v kw iWMfiifią,

niem t tapmakMf*. nad wruacyjrnum ?•';•;• r mi w tamę pMhumnwanM

hń iluw *' m ***^łk    (?i -wra iw ■ ! ,mik«wi ciłnMfhi m

hft. wiłouft* t\ m * r¹ '«'.?inv;} aspfkfrfcfe /«ir*v w mA» mv*» i,cptmi t«d ohi»4 ’wnv-:h wa.iinJ.ów rwi* Mtczmr «* nifi MinffHMi pnwtazan* mi tom i równymi pidnf:<MM l»‘ .hi- Rfiymi badanu te pokazują i ..■ wcrronM -ałot; w c:za-w ogólnych *■?»■+'TO* s/-yęszcz^iiwy je* Iw. kto pm *!’’• ręśłiwv. a ten kto jest */< o-śłrwy jna 5z®ęśliws pnn calr Ardr jpotlkr. - P R |

..' Żripfydnwana większość hidti w różnych nteśnadi tmau i o ró/iU'1 sytuacji 7vGtowej, bogjnach i h*:li vch: Inutact : mci cmn yriacyrh samotnie i w n*i4ikarłi małżeńskich adudftt : turyrii. f. ! - czuje sic raczej szczęśliwa tuż nieszczęśliwa, pne-jtwa ba-l- iej lub mniej pozytywna postawę wobec wtomwga zv m Innem jednak istnieje ogromne zróżnicowanie HaBai w prri kroju rożnych jeeo aspektów zwłaszcza w zakresie bardzie’ s?c/.et:(iłowych i konkretnych jego wymiarów ■...} Wielu ładzi test niezadowolonych często skrajnie niezadowołomdi. z sytuacji kraju, w którym ryją. z dostępnych na rynku dóbr i usług, i własnych warunków mieszkaniowych, stanu swego zdrowia jtp." 11992. s I9H

Autor - podobnie jak stoicy - dostrzega więc w sytuacjach zewnętrznych niebezpieczeństwo wytracenia z zaprogramowanego przez naturę szczęścia, w czynnikach we-v ictrznych zaś - źródło afirmacji życia. Czapiński uważa jednak ze bez specjalnych zabiegów izolowania się od wpływów zewnętrznych efekty doświadczeń o negatywnym wektorze afektywnym są mniej dolegliwe niż ludzie się tego obawiają; podobnie jak oddziaływania wydarzeń pozytywnych przynoszą mniejszy przyrost dobrostanu niż oczekiwany. Autor nazywa te złudzenia - odpowiednio - patetycznym i hedonistycznym (Czapiński, 2004b. s. 92-94).

Ogólna tendencja afirmacji własnego życia jest ważnym argumentem dla psychologii pozytywnej; wiele wysiłków badawczych zmierza do ustalenia jednak, jacy ludzie przejawiają ją w większym lub mniejszym stopniu

Młodzi, piękni i bogaci...

Popularna psychologia twierdzi, że dobrze jest w życiu być młodym, pięknym i bogatym, czyli że tacy właśnie ludzie powinni być najbardziej szczęśliwi. Przesiedzimy na podstawie wyników badań, czy tak rzeczywiście jest. Uprzedzam zarazem, że dane na temat wpływu zamożności pojawią się w kolejnym podrozdziale.

Na podstawie dwóch dużych baz danych (World toinę Survey II oraz międzynarodowych badań studenckich Dienera) Lucas i Gohm (2000) dokonali analizy zróżnicowania w doświadczeniach pozytywnego i negatywnego

jfcfcfe era* cattm* t **• 0WS a* i te ar    -r ,

\y mn płeć łsecatwó V* 41 krajać i.,    ; *•

fltepae rwłv dane Wv> Ntawi** w    * --««

miedz vMgkie m a traaaui    dob*i*s{ .*■ -vt-

aaaoacr. łfeemfjK' jfónak. • ń«- dte zadowo • t aęn* ęfęk? -wdri. tM Itwwt i Tyłr mrTWMMMtxaMMai uf z u* wnuam pojEyfvwov^ jak ;    langia

7 wei.ien . ‘>i^v, r to zwfaszii* alei*.. *ega^tvwna§ h if?<;-rego śrrdnia kt>re!a»;)a wynfr^iki - -0 7 nrn n<-e4^TMvne związki wvaięp w 9i^r pr>»t naroomuydi Wart' i ptidkreślit at największe wpl v^s w»*ł. n* nic unahm p^f wn¹ ^ jak i u-.-gatywsegc. afektu i-> <j? zaiwtowam w krąp^n po-itkomuri^;: nvdt ft* ska Mfaria, Lawa, Cae<iw. Rumuna. Stowtmai Oznacza to. ze » k'a <i h tych. gdzie .-.-edr;a wieku mr j»r %nvaoha ‘-idbi-ga w óof od irvRvd kraiow (AFi. temus hedonł j/n atarszych ludzi wyniióe stabne. Ich zvcm sta?*- uę emo-qaaśrat wybuide Pfieowwie różmee wieku rkazaly s*ę najmnMjtte w krąpch Furopy P ’*ł**a*rv mimo aibo dlatego ze <ftuą wć życia łudrkiego jest ram najwyższa Wvn ki te warte- będzie przywołać pćzmej, w świetle m-mch danych • pozwane dobromaou w regionie Europ-. Środkowo Wsctednłej.

W przypadku reśnc pkiowych wystąpił jeden powtarzalny efekt dU prób reprezentanyiydi krajowych i dla stu-denców; kobiety wykazywały większą mteosywność < częstość negatywnych stanów afektywnych niż meżcr»żni Efekt średni wynosił jednak jedynie d = 0.20 czyli l 5 od-dydenia standardowego, ftekwencyjaość negatywnych stanów afektywnych była w największym stopniu udziałem kobiet w krajach Dalekiego Wschodu <Hongkong. Singapur. Tajwan) i w święcie arabskim rEgipt najmniej - znowu w Europie Północnej., udzie równość płci jest wysoka Czy piękni i młodzi są bardziej szczęślsws? Badania mające na celu odpowiedź na to pytanie prowadzili na amerykańskich studentach Diener, Wołsic. Fujtta (1995). Procedura tego przedsięwzięcia była dość złozona. ponieważ przewidywała zarowno oceny atrakcyjności wcześniej dokonanych zdjęć twarzy uczestników, jak tez sesje fotograficzne w trakcie badan, po wypełnieniu kwestionariusza dobrostanu. Atrakcyjność twarzy była oceniana przez sędziów kompetentnych, po czym korełowno jej wskaźniki z miarami dobrostanu uczestników W dwóch studiach eksperymentalnych, w trakcie sesji fotograficznej manipulowano dwoma modyfikującymi warunkami: a) studenci byli fotografowani z neutralną mimiką bądź proszeni byli o uśmiech oraz b) nosili swe ozdoby bądź mieli je zdjąć, ich odzienie zostało przykryte białym fartuchem a włosy winylowym nakryciem. Celem tych zabiegów było sprawdzenie, na ile atrakcyjność postaci na zdjęciach wykonanych w tych pomniejszających bądź zwiększających urodę warunkach okaże związek z wcześniej dokonanymi miarami dobrostanu.

Rezultaty tych badań były jednak nikłe, korelacje nie przekraczały r = 0.20. Sami autorzy tak je konkludują

_ Wyniki tu ech przfprawsdzooycb badan wskazują, at wśród srs-dentów związek między atrakryjriojcui M-< zns w oczach w»eh a wł.i-iwm dobnwtanem jest mewiełki [..' Atrakcyjno**: mśm sie mieć jedynie marginalny wpływ na ucapor i m*-«- »e ut i r.yaa MW s 128).

W