25 (286)

bezpiecznej pracy siłowni. Takie bezpośrednie zabieranie sterowania powinno mieć miejsce jedynie w sytuacjach awaryjnych.

Jeśli przekazywanie stanowiska sterowania odbywa się podczas ruchu silnika, należy wcześniej zgrać (przy pomocy dźwigni) nastawy prędkości obrotowej na obu stanowiskach. Wynika to z potrzeby ochrony silnika przed gwałtowną zmianą prędkości obrotowej (obciążenia silnika).

3.    Wytworzenie sygnału o aktualnie czynnym stanowisku sterowania.

Po przekazaniu sterowania na mostek w obu pulpitach gasną lampki CMK, a zapalają się światłem ciągłym lampki MOSTEK. Wyłącza się sygnał akustyczny.

4.    Blokowanie nieczynnych stanowisk sterowania.

UZS blokuje nieczynne stanowiska sterowania. Nie może istnieć możliwość jednoczesnego sterowania pracą silnika z kilku stanowisk. Wymagają tego przepisy towarzystw klasyfikacyjnych.

□    Blokowanie ciągłej pracy silnika w zakresie obrotów krytycznych.

Każdy niemal silnik posiada w zakresie prędkości obrotowych (od minimalnych do maksymalnych) jeden, czasami dwa, zakresy prędkości zabronionych (krytycznych) ze względu na zjawisko rezonansu drgań. Z pewnością zauważyliście, że podczas zwiększania / zmniejszania prędkości obrotowych np. wirówki, pralki, silnika samochodowego pojawiają się wzmożone drgania urządzenia przy pewnej prędkości obrotowej. Otóż istnieje zakres prędkości obrotowych w których częstotliwość siły wymuszającej drgania jest równa częstości drgań własnych urządzenia. Mamy do czynienia ze zjawiskiem rezonansu drgań. Amplituda drgań wzrasta niebezpiecznie do dużych wartości. W przypadku zespołu napędowego zamontowanego na statku mogłoby dojść do zerwania śrub mocujących silnik do fundamentu. Zjawisko rezonansu drgań wymusza więc (np. na konstruktorach układu zdalnego sterowania) zaprojektowanie takiej pracy UZS, aby fizycznie nie można było ustawić silnika w zakresie zabronionej prędkości obrotowej. Jeśli nawet dźwignia sterująca na mostku, zostanie ustawiona w zakresie obrotów krytycznych, UZS powinien przetrzymać silnik na poziomie dolnych obrotów krytycznych lub podnieść prędkość obrotową do poziomu górnej granicy krytycznej prędkości obrotowej. Sposób przechodzenia przez silnik zakresu obrotów zabronionych (krytycznych) pokazuje rys. 51 (cz.n).

W tej fazie pracy UZS realizuje zadanie:

1.    Przetrzymanie silnika na dolnym poziomie obrotów krytycznych.

Ma to miejsce, gdy wartość zadana prędkości obrotowej na mostku (z CMK przy sterowaniu automatycznym) mieści się w zakresie zabronionej prędkości obrotowej.

2.    Wytworzenie sygnału sterującego przejściem na górny poziom obrotów krytycznych. Moment przejścia na górny poziom obrotów krytycznych następował zazwyczaj gdy

wartość zadana prędkości obrotowej przekroczyła górny poziom obrotów krytycznych. Można spotkać układy zdalnego sterowania, które „przerzucają” pracę na gómy poziom obrotów, gdy zadana wartość prędkości obrotowej przekroczy połowę zakresu obrotów zabronionych. „Przerzucanie” na górny / dolny poziom prędkości obrotowej następuje przez odpowiednie zwiększenie / zmniejszenie dawki paliwa podawanej przez regulator do cylindrów silnika.

3.    Zadanie odwrotne do wymienionych wyżej przy redukowaniu obciążenia silnika.

□    Funkcje kontrolne.

1) Sygnalizacja stanów silnika i układu zdalnego sterowania, jak np.:

•    włączenie obracarki,

•    włączenie zaworu manewrowego,

•    włączenie turbodmuchaw,

25