264

11.63. Od czego zależy ilość austenitu szczątkowego?

jfiość austenitu szczątkowego zależy głównie od zawartości węgla w stali, gdyż należy on do składników najsilniej obniżających temperatury M_s i Mf. Ilość austenitu szczątkowego zwiększają także pierwiastki stopowe w następującej kolejności: Mn, Cr, Ni, a Co zmniejsza jego zawartość,] Do czynników wpływających na ilość austenitu szczątkowego należy także temperatura austenity, zowania, gdyż od niej zależy ilość rozpuszczonych węglików i stopień nasycenia austenitu węglem i pierwiastkami stopowymi.^ wzrostem temperatury austenityzowania ilość austenitu szczątkowego zwiększa sięj Pewien wpływ na ilość austenitu szczątkowego wywiera sposob jego chłodzenia. I tak np. zmniejszenie szybkości chłodzenia nieco poniżej temperatury M, zwiększa postęp przemiany martenzytycznej, a wytrzymanie zahartowaną stali w temperaturze pokojowej stabilizuje austenit i utrudnia jego rozkład przy odpuszczaniu. Stąd stale wysokostopowe zaleca się odpuszczać natychmiast po hartowaniu.

11.64^ Jak austenit szczątkowy wpływa na własności stali?

i

| 'rfzahartow najmniej 50% niar krytyczna (2)*), tj „skroś (w jego śro Aby stworzyć kry chłodzona, przyjęte jest to największa potetycznym ośrod ożenią.

[Austenit szczątkowy odgrywa rolę głównie w stalach narzędziowych, nawęglanych i łożyskowych, gdyż zawierają one stosunkowo dużo węgla i pierwiastków stopowych i są nisko odpuszczane (austenit szczątkowy wówczas się nie rozkłada). Austenit szczątkowy obniża twardość zahartowanej stali, gdyż w przeciwieństwie do martenzytu jest miękkiJ.Nie znaczy to, że jest on jednoznacznie fazą szkodliwą, ^większa on bowiem odporność stali na ścieranie i powierzchniową wytrzymałość zmęczeniową oraz zmniejsz* skłonność stali do kruchego pękania. Wadą jego jest natomiast zwiększenie skłonności do pęknięć szlifierskich (przy większą zawartości) oraz powodowanie niestabilności wymiarowej (np-sprawdzianów) i obniżenie odporności korozyjnej*]

HARTOWNOŚĆ

11.65_k Co to jest hartowność stali?

Iflartownością nazywamy zdolność stali do tworzenia struktury martenzytycznej. Z hartownością wiążą się następujące cechy:

-    głębokość hartowania,

-    maksymalna twardość uzyskiwana na powierzchni,

-    skłonność do tworzenia rys i pęknięć.}¹

Cechy te ściśle się ze sobą wiążą. Na przykład zwiększenie inteu' sywności chłodzenia prowadzi do osiągnięcia większej głębokość¹

11,67. Od czego zależy śi

Średnica krytyczne

śd chłodzenia. Pie szybkością chłodzę wą początku dyfu: wprawo sprzyjają powel zawarte w wierzchnia właścr Diany dyfuzyjnej) z warunkiem osią{ Din hartowanego °®xtków chłodząc

hartowniczych na dośrodkowe] ^wadzi do wzroi

^6 w on

I “hienia. *

Xnal*_r

' ^zwi

264