- stosunkowo niewidka abmzjn brzegów zbiornika spowodowana działaniem fali i przepływów,
* brak występów ania na obszarze górskim ruchów tektonicznych.
Na ogół budowa /.upory w górach jest. n względów technicznych. btfwttjua w budowie oraz bardziej korzystna ekonomicznie.
Tabel* 2 6 Nafwlfkm sztuczne zbiornik uodm w Polsce (Wf Depetybskiego 2003)
Nam zbiornika |
Rzeka |
Rok uruchomienia |
Pojemność (hm*) |
Powierzchnia (km1) |
I |
* |
) |
4 |
5 |
Solina |
San |
1968 |
472.0 |
21.1 |
Włocławek |
Wisła |
1970 |
408.0 |
70,4 |
Czorszty a-Niedma |
Dunajec |
1997 |
231.9 |
12.3 |
fezioftko |
Warto |
1986 |
202.8 |
42.3 |
Goczałkowice |
Mała Wisła |
1956 |
165.5 |
32,0 |
Kainów |
Dunajec |
1941 |
160.7 |
16,0 |
Dobczyce |
Raba |
1986 |
141,7 |
10,7 |
Otmuchów |
Nysa Kłodzka |
1933 |
106.5 |
19.8 |
Nv« |
Nysa Kłodzka |
1971 |
102.6 |
20,4 |
Łączna powierzchnia wód zgromadzonych w 94 krajowych „większych sztucznych zbiornikach wodnych" wynosi 576 km2, co stanowi zaledwie 10,3% ogólnej powierzchni wód śródlądowych w Polsce. W naszym kraju grunty pokryte wodami powierzchniowymi płynącymi i stojącymi mają sumaryczną powierzchnie 5590 km2 (GUS 200Sa).
Najstarszym polskim zbiornikiem zaporowym jest Mylof, w którym gromadzona jest woda Brdy. Został on oddany do użytku w 1848 roku. W Polsce pierwszą zaporę oddano do użytkowania na Wdzie w 1929 roku koło miejscowości Gródek Pomorski, a powstały zbiornik wykorzystano na cele energetyczne. Tempo budowy naszych zbiorników na obszarze obecnej Polski przedstawiało się różnie. Znaczna liczba zbiorników zaporowych została wybudowana w pierwszych trzech dekadach XX wieku, zwłaszcza w rejonie sudeckim. Do 1939 roku wybudowano 31 zbiorników wodnych, wliczając w to poniemieckie. Siedem z tych zbiorników powstało przed I wojną światową, a wśród nich 2 w XIX wieku. Do II wojny światowej oddano do użytku 12 zbiorników suchych i wszystkie poldcry, tj. 13 polderów. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych powstało tylko 8 zbiorników, w tym 2 w czasie II wojny światowej podczas okupacji niemieckiej. Kolejne dwa dziesięciolecia (lata 60. i 70.) owocowały utworzeniem 32 zbiorników. W ostatnich 2 dekadach ubiegłego wieku powstało 16 zbiorników, a w pierwszym dziesięcioleciu nowego wieku 6 (5 + zbiornik W ióry) (lab. 2.7). Przyrost pojemności całkowitej w powstających zbiornikach zobrazowano na rysunku 2.4 (Ambroźewski 2006).
Rf* 2 4 i ęrmm pe^emnekł colta*lia zbiorników wodnych w poszczególnych dwudziestoleciach * Polic* (opracowano wg danych AmhroZewskiego 2006)
Tabela 2.7. Liczba i pojemność (V) zbiorników wodnych według czasu ich powstawania (wg AmbroZewskiego 2006)
Wyszczególnienie |
Łata budowy | ||||
do 1939 r. |
40-30 |
60-70 |
80-90 |
po 2000 r. | |
ilość sztuk |
31 |
8 |
32 |
16 |
5 |
V(A hm* |
447,7 |
358.9 |
1677.4 |
872.6 |
104.8 |
Vpo* hm* |
113,6 |
1263 |
207,9 |
322,7 |
32.8 |
Vfc» hm’ |
47.1 |
177.2 |
733 |
11.1 |
Niektóre z naszych rzek są szczególnie „bogate” w zbiorniki zaporowe. Należy tu
wymienić (wg Wiśniewskiego 1998 i innych źródeł):
- Bóbr - funkcjonuje tu 17 zbiorników, w tym 2 (Pilchowice i Bukówka) o pojemności ponad 10 min3 i cztery inne o pojemności ponad 1 min m3 (Raduszec Stary, Dychów, Krywaniec, Wrzeszczyn),
- Radunia - 8 zbiorników, w tym 3 o pojemności ponad 1 min m3 (Straszyn, Bielkowo, Lapino),
- Nysa Łużycka - 7 zbiorników,
- Nysa Kłodzka - 5 zbiorników, w tym 2 o pojemności ponad 100 min m3 (Otmuchów, Nysa),
- Gwda - 5 zbiorników, w tym 4 o pojemności ponad 1 min m’ (Jastrowie, Ptusza, Podgaje, Dobrzyca),
- Rega - 5 zbiorników, w tym 2 o pojemności ponad 1 min m3 (Rejowice, Ligowo),
- Brda - 4 zbiorniki, w tym 1 o pojemności ponad 100 min m3 (Koronowo) i 3 o pojemności ponad I min m3 (Mylof, Smukała, Tryszczyn),
- Wierzyca - 4 zbiorniki,
- Soła - 3 zbiorniki, w tym 1 o pojemności ponad 100 min m3 (Tresna), 1 o pojemności ponad 10 min m3 (Porąbka) i I o pojemności ponad 1 min m3 (Czaniec).