28 (588)

30

30

H-C-OH OH — C-H

H-C—OH H-C-OH H-C-OH H

Źródłem różnorodności związków organicznych jest możliwość tworzenia przez atomy węgla prostych lub rozgałęzionych łańcuchów. Łańcuchy węglowodorowe występują w aminokwasach (składnikach białek) oraz w kwasach tłuszczowych. W cząsteczkach biologicznych występują także pierścienie zbudowane z atomów węgla, które przyjmują w przestrzeni różne kształty. Pierścienie tworzą np. cząsteczki cukrów.

AB    C

Rys. 19. Różne formy cząsteczki glukozy: A — forma łańcuchowa, B - forma przestrzenna

„krzesełko”, C — forma przestrzenna „łódeczka”

Z obecnością atomów węgla asymetrycznego wiąże się izomeria optyczna cząsteczek związków organicznych. Podstawniki przy węglu asymetrycznym można ustawić na dwa sposoby.

COOH

L - seryna

iwęgiel asymetryczny

CKOH

COOH

H—C—NH₂

węgiel asymetryczny

ch₂oh

D - seryna

Rys. 20. Różne przestrzenne ułożenie podstawników

Formy L i D (stereoizomery) mają identyczne właściwości chemiczne, różnią się tylko kierunkiem skręcenia płaszczyzny światła spolaryzowanego. Asymetryczne atomy węgla występują w wielu cząsteczkach biologicznych, np. w cząsteczkach cukrów czy aminokwasów.