296 297 (2)

stotliwości (MF = 50 imp/sek. DF = 100 imp/sek.) jest stosunkowo długi, efekt dynamogeniczny jest zmniejszony, a inhibicja przeważająca. Przyzwyczajenie nie występuje, ponieważ zmienia się częstotliwość. W stosunku do mięśni gładkich prąd LP zachowuje działanie dy-namogeniczne, lecz skurcze nie wywołują bólu.

LP — może być również modyfikacją złożoną z monofazy modulowanej (MM) nałożonej na monofazę stałą (MF), przy czym czas przepływni tego prądu wynosi 10 ms, oraz monofazy stałej (MF) o czasie przepływu 5 sek. Oba rodzaje prądu powtarzają się na przemian. Modyfikację powyższą wytwarzają aparaty niemieckie i polskie. Prąd posiada efekt dynamogenii i właściwości inhibicji bólu (ryc. 173).

Wskazania: stany bólow^Te (bez równoczesnych objawów adynamii), nerwobóle, stany obniżonego napięcia mięśniowego, bóle mięśniowe, lumbago, zwiotczenie mięśniówki gładkiej narządów jamy brzusznej.

6.    „CO" — (courant continu ondule), jako prąd stały falujący — jest złożony z prądu stałego oraz słabych impulsów (wychyleń dodatnich o małej wartości amplitudy), przy częstotliwości 100 imp./sek. (ryc. 46).

Prąd CO daje lepszą tolerancję niż prąd stały równy. Mimo że amplituda impulsów jest mała, efekt dynamogeniczny jest zachowany, a skurcze mięśniowe nie są bolesne, dzięki temu, że szybko wrytwarza się inhibicja pierwotna. Zastosować go można do jonizacji. Łagodne skurcze mięśniowe ułatwiają głębsze wnikanie jonów.

7.    „MM" — (monophase module) — „monofaza modułowa-n a” jest to odmiana prądu DD wytwarzana w aparaturze niemieckiej (Siemens). Składa się z prądu monofazy o charakterze pulsującym i przerw. Czas przepływu monofazy 4 sek., czas przerwy 3 sek. Wartości mocy poszczególnych impulsów narastają i obniżają się okresowo. Prąd MM ma działanie tonizujące i służy do stymulacji mięśni w niedowładach wiotkich (ryc. 174).

J^u		J	b	Lv\
	*+-4 s-►				--Js-»	t

Ryc. 174. MM — „monofaza modulowana”

OGÓLNE WSKAZÓWKI DO TECHNIKI ZABIEGÓW

Odpowiednie dawkowanie mocy prądu jest zasadniczym warunkiem, decydującym o wynikach leczniczych. Należy unikać odczynów niepożądanych, a zwłaszcza „przyzwyczajenia" na działanie prądu („inhibicji wtórnej”).

Granicą dawki „słabej" jest „progowy odczynu bólu"; dawka „średnia" jest nieznacznie wyższa, ale jeszcze w granicach „dobrej tolerancji bólu". Dawki „mocne" — przewyższające odczyny progowe bólu, mogą wywoływać nie zawsze pożądane skurcze mięśniowe. W określeniu dawek natężenie prądu wyrażone ilością miliamperów jest miarą względną, ponieważ zależy ono od uzyskania odczynów progowych stanowiących zmienne granice „zakresu czynnościowego". Zasadniczo górną granicą dawki jest „próg bólu”. Przeciętnie stosowane dawki natężenia prądu galwanicznego wynoszą od 2,5 do 4 mA. Wielkości te są równocześnie zależne od wartości mocy amplitud prądu impulsowego. Podając dawki większe należy unikać wywoływania trwałych skurczów o charakterze tężcowym, ponieważ wtórne ich działanie, zwłaszcza w zaburzeniach troficznych i zanikach mięśniowych, jest niekorzystne. Należy raczej kierować się subiektywnym odczuwaniem chorego, obserwacją odczynów oraz doświadczeniem.

Jeżeli wartości progowe ulegają w czasie zabiegu podwyższeniu, skutkiem odczynu inhibicji, należy powoli nieznacznie zwiększać natężenie prądu galwanicznego, aby działanie ogólne prądu diadynamicz-nego utrzymać w „zakresie czynnościowym". Uzyskuje się przez to zwiększenie pola „rozległości czynnościowej" dla poszczególnych impulsów, co z kolei zwiększa efekt działania prądu.

Wybór elektrod zależy od przekroju i wielkości pola, przez które prąd ma przepływać, oraz od techniki zabiegu. Jeżeli zmieniamy ustawienie elektrod, wówczas wygodniej jest posługiwać się elektrodami cylindrycznymi (tzw, „bliźniaczymi") o średnicy 2 cm i 5 cm. Mogą być one umieszczone w pojedynczych imadłach albo w imadle ustalonym, lub w imadle z uchwytem ruchomym, które można rozchylać, a przez to dowolnie regulować odległości elektrod. Ponieważ w elektrodach cylindrycznych znajduje się warstwa zwilżonej wodą gąbki, nie stosujemy dodatkowych podkładów wilgotnych. Podczas zabiegu, utrzymując elektrody w pozycji ustalonej, nie należy wywierać ucisku, aby brzeg metalowy nie stykał się z powierzchnią skóry. Elektrody cylindryczne stanowiące wyposażenie aparatu produkcji krajowej (Ri-dan) są w obudowie z masy plastycznej, co zabezpiecza skórę od zetknięcia z metalem. Pod elektrody płytkowe z folii należy podłożyć warstwę zwilżonej gazy o grubości 1 cm. Podkład przekracza na obwodzie wielkość elektrody o 1 cm. Owinięcie elektrody warstwą zwilżonego materiału frotowego jest bardziej celowe, ponieważ odległości brzegowe elektrod są wtedy uwidocznione.

297