2 (1023)

Samolot myśliwski SUPERMARINE SPITFIRE

Najlepszy, angielski samolot myśliwski drugiej wojny światowej, a jednocześnie jeden z najlepszych i najsłynniejszych w świecie. Wywodził się z rodziny wyścigowych, wodnosamolotów pływakowych projektowanych i konstruowanych specjalnie na zawody o puchar Schneidera, gdzie decydującym kryterium była maksymalna prędkość w locie poziomym. Rewelacyjne własności i osiągi tego samolotu, postanowiono wykorzystać przy projektowaniu (na jego bazie) nowego myśliwca. W końcowej fazie samolot przystosowano do nowego silnika Rolls Royce C(PV-12) o mocy 1000 KM (słynny Rolls Royce Merlin). Prototyp oblatano 5marca I936r. Prosty w konstrukcji płatowiec był najmniejszy, jaki można było zaprojektować dla danego typu silnika i założonego uzbrojenia. Przekroje wewnętrzne kadłuba były niewiele tylko większe od przekroju silnika. Eliptyczne skrzydła charakteryzowały się doskonałymi możliwościami aerodynamicznymi, w których zamontowano 8 k.m. kalibru 7,69 mm, o tak silnej salwie, że otrzymał przydomek: Spitfire - plujący ogniem. Samolot ten wzbudził wielkie zainteresowanie w świecie. Wytwórnia Supermarine 3 czerwca 1936r. podpisała umowę z Ministerstwem Lotnictwa na dostawę pierwszych maszyn, których to tylko do września 1939r. zamówiono łącznie 2160 sztuk. Pierwsze egzemplarze nowych samolotów MK I zaczęto dostarczać od czerwca 1938 roku. Spitfire dokonały pierwszych zestrzeleń samolotów Luftwaffe 16 października 1939 roku. Podczas zwycięskiej bitwy o Wielką Brytanię RAF dysponowało 957 Spitfire oraz 1326 Huricane. Maszyny te musiały przejąć cały ciężar obrony Wielkiej Brytanii przed olbrzymimi flotami bombowców i ochraniającymi je myśliwcami Luftwaffe. Same samoloty Spitfire strąciły kilkaset wrogich maszyn. Przez cały czas wojny Spitfire był jednym z najlepszych samolotów myśliwskich sił alianckich na Zachodzie. Ciągle go udoskonalano, poprawiano aerodynamikę, zwiększano moc silników, zasięg lotu, wzmacniano uzbrojenie, bądź przystosowywano go do wykonywania zadań specjalnych. W połowie 1940r. do RAF zaczęły napływać nowe samoloty Spitfire Mk

II mające mocniejszy silnik Merlin XII o mocy 1175 KM i z trzy płatowym śmigłem o zmiennym skoku w locie. Na przełomie 1940/ 4Ir. RAF (dysponując maszynami Spitfire) rozpoczęła ofensywne działania zaczepne nad kontynentem stopniowo je nasilając, aż do uzyskania przewagi nad przeciwnikiem. W marcu 194Ir. do dywizjonów zaczęto dostarczać nowe wersje Spitfire z silnikiem Merlin 45 o mocy 1470 KM w odmianach Mk VA, VB, VC, różniących się uzbrojeniem. Pierwsze walki na Mk V stoczono w maju 1941 r. Przeciwnikiem jego wtedy była ostatnia wersja myśliwca Messerschmitt Bf 109 F, który ustępował Spitfire w sile ognia i możliwościach lotno - pilotażowych. W tym czasie w operacjach nad kontynentem brało udział jednocześnie około 500 Spitfire. Jednak prymat Spitfire nie utrzymał się zbyt długo, gdyż już pod koniec września 1941 r. Luftwaffe rzuciła do walk swoje najnowsze myśliwce: Focke - Wulf 190 oraz nowego Bf 109 G. Samoloty te okazały się szybsze, lepiej uzbrojone i dlatego częściej zwyciężały w walkach powietrznych przechylając panowanie w powietrzu na korzyść Niemców. Zwierzchnictwo RAF zdało sobie sprawę, że aby zwyciężyć musi jak najszybciej posiadać samolot myśliwski nie tylko dorównujący niemieckim ale jeszcze znacznie lepszym . Okazało się to jednak nie takie proste i szybki w realizacji. Prace nad nowymi modelami Mk VI, VII, VIII nie dawały zadowalających rezultatów, a co najgorsze ciągle przedłużały się. W celu jakiegokolwiek rozwiązania beznadziejnej już sytuacj i, zdecydowano się na tymczasowe, tylko do momentu ukończenia prac nad nowym modelem Mk VIII, nieskomplikowane modyfikowanie znajdujących się na liniach produkcyjnych Spitfire Mk V oraz dokonywanie przeróbek gotowych już samolotów. Postanowiono zmienić silnik na mocniejszy i zastosowano wysokościowy Merlin 61. Zmiana silnika wymagała równoczesnego wzmocnienia i przystosowania do niego kadłuba i łoża silnika. Pod skrzydłami zamontowano drugą symetryczną chłodnicę cieczy. Ponadto zastosowano doraźną modyfikację kształtu skrzydeł poprzez, zdjęcie eliptycznych końcówek. Tak zmienioną wersję Mk V przemianowano na Mk IX. Ta tymczasowa i przypadkowa wersja uzyskała nadspodziewanie dobre rezultaty i uzyskano w ten sposób model określany jako najlepszy ze wszystkich.

W walkach wykazały one wyższość nad FW 190 i Bf 109 G co zaowocowało przewagą RAF nad Luftwaffe. Nowy Spitfire odegrał wielką rolę w ofensywie powietrznej nad

Europą. Zabezpieczał on również jako pierwszy dzienne wyprawy amerykańskich latających fortec. Później zastąpiły go Mustangi i Lightningi.

SPITFIRE MK XVI

Była to ostatnia licznie produkowana wersja tego samolotu, którą wytwarzano wyłącznie wzakładachCastle Bromwich. Praktycznie był to Spitfire Mk IX ale przystosowany do amerykańskiej wersji silnika Merlin 66, którą budowano w USA pod nazwą Merlin 266 o mocy 1580 KM. Większość Spitfire Mk XVI miała obcięte płaty oraz ster kierunku o dłuższej cięciwie i szpiczastym wierzchołku.

Od lutego 1945r. zaczęto produkować serie RW, SL, TD i TE, które miały bardziej wysmukły kadłub o obniżonej cięciwie grzbietowej oraz nową osłonę kroplową zapewniającą pełną widoczność z kabiny pilota. Piloci tej ostatniej wersji pod koniec wojny doskonale radzili sobie nawet z niemieckimi myśliwcami odrzutowymi Me 262 Schwalbe i biorąc czynny udział w rozgromieniu' ostatnich sił faszystowskich Niemiec. W samoloty te były wyposażone również polskie dywizjony. Model, który zbudujecie jest w barwach 308 Dywizjonu Myśliwskiego - Krakowskiego.

★ ★ ★ ★ ★

Samoloty Spitfire walczyły nie tylko na Zachodzie Europy, ale niemal na wszystkich frontach II wojny światowej, między innymi: w Afryce Północnej, na Bałkanach, w Związku Radzieckim, na Bliskim i Dalekim Wschodzie, nad Morzem Śródziemnym, nad Pacyfikiem i Atlantykiem.

Zbudowano również powojenne wersje Spitfire wyposażone w jeszcze potężniejsze silniki Rolls Royce Grifon o mocy ponad2000 KM. Były to modele Mk XII, a później Mk XIV, XVIII, XIX, F-21, F-22, F-24. Jednak czas samolotów śmigłowych już się skończył i rozpoczęła się era samolotów odrzutowych.

Tadeusz Czekowy

OPIS BUDOWY

Model ten jest bardzo prosty w budowie i nie wymaga dodatkowych wyjaśnień i wskazówek (ważne jest by go sklejać według kolejności numeracji).