30 31 (10)

Skóra nie starzeje się z dnia na dzień. Bardzo trudno określić przedział wieku, w którym następuje widoczne starzenie się skóry, bowiem proces ten przebiega stopniowo. Zaczyna się ukradkiem po 25 roku życia i jest zjawiskiem niezwykle skomplikowanym. W starzeniu się skóry odgrywają rolę dwa procesy: proces starzenia się wewnątrzpochodnego czyli warunkowanego genetycznie oraz proces starzenia się zewnątrzpochodnego, związanego z promieniowaniem UV, zanieczyszczeniem środowiska, trybem życia, zbyt częstym sięganiem po używki.

Endogenne starzenie się skóry odczuwają kobiety zwłaszcza między 35 a 45 rokiem życia. Pierwsze drobne zmarszczki mają związek ze zmianami w naskórku. U osób młodych naskórek odnawia się w ciągu 28 dni. Z wiekiem proces regeneracji następuje wolniej, więcej czasu zajmuje wymiana komórek w skórze. Głębsze warstwy rozrodcze naskórka ulegają ścieńczeniu, natomiast zewnętrzna warstwa zrogowaciała staje się grubsza i niespójna. Nawarstwione pokłady rogowe powodują powstawanie widocznych nierówności, tworząc sieć pierwszych, drobnych zmarszczek. Pogrubiała warstwa rogowa zmienia koloryt skóry, staje się ona bledsza, bardziej szara. Komórki produkują mniej lipidów warstwy rogowej ceramidów, które odpowiadają za szczelność naskórka. W konsekwencji skóra uleg^przesuszeniu i staje się szorstki

Starzenie się skóry nie zatrzymuje się na warstwie naskórka. Z czasem proces postępuje głębiej i dociera do włókien kolagenowych skóry właściwej. Zmiany zachodzą w strukturze włókien kolagenowych oraz sprężystych. Stopniowo tracą one swą elastyczność i rozciągliwość. Zbijają się, twardnieją, a w końcu ulegają rozpadowi. Fibroblasty, komórki skóry zaczynają znacznie wolniej

_______________________________Pielęgnacja skóry dojrzałej

produkować nowy kolagen, przez co ilość kolagenu rozkładanego jest wyższa od produkowanego. Znacznie zmniejsza się także ilość kwasu hialuronowego, co prowadzi do utraty wody przez skórę. Podściółka tłuszczowa skóry staje się cieńsza. Podskórna tkanka tłuszczowa nie znajduje już w skórze właściwej dostatecznego oparcia i zaczyna obwisać. Muskuły twarzy, tracąc na elastyczności, jeszcze bardziej przyspieszają widoczny proces starzenia. Owal twarzy zaciera się, linia jest nieczysta.

Poza procesami starzenia uwarunkowanymi genetycznie istnieją jeszcze czynniki egzogenne. Najważniejszym z nich przyspieszającym starzenie się skóry jest, praktycznie niedostrzegalne, codzienne działanie wolnych rodników. Są to niezwykle agresywne cząstki powstające z rozpadu rozmaitych substancji chemicznych, m. in. wody, tlenu, zanieczyszczeń środowiska. Mają one zbyt duży lub zbyt mały ładunek elektryczny, czyli nadmiar lub brak jednego elektronu. Dążą do wyrównania ładunku, a więc starają się oddać zbędny ładunek elektryczny lub „ukraść" go innym cząsteczkom. Każdy człowiek posiada mechanizmy obronne przed nadmiarem wolnych rodników. Gdy jest ich zbyt wiele przyśpieszają one proces starzenia się skóry: utleniają włókna kolagenowe, niszczą błony komórkowe, enzymy i lipidy skóry. Głównym źródłem wolnych rodników jest promieniowanie UV (o szkodliwości tego promieniowania i możliwościach ochrony przed nim będzie poświęcony kolejny rozdział).

Doskonałymi neutralizatorami (przeciwutleniaczami) wolnych rodników są witaminy A, E i C. „Wyłapują" one wolne rodniki i unieszkodliwiają je.

Niewątpliwie czynnikiem, który przyspiesza starzenie jest ciągły stres. Stałe napięcie sprawia, iż mięśnie twarzy również są nieustannie napięte. Zmniejsza to sprężystość włókien elastycznych i powoduje ich zwiotczenie. Adrenalina - hormon wydzielany pod wpływem stresu - powoduje kurczenie się naczyń krwionośnych, co szczególnie szkodzi delikatnym naczyniom włosowatym skóry. W konsekwencji skóra jest niedostatecznie odżywiona. Kortyzon -drugi hormon wydzielany pod wpływem stresu - utrudnia podział komórek oraz powstawanie włókien kolagenowych. Przeto bar-

31