304 305 (5)

304 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE

Badanie rentgenowskie pozwala zawsze ustalić chorobę - głowa kości ulega przebudowie i się spłaszcza, co powoduje skrócenie II kości śróstopia. Małe złamania i nadłamania umiejscowione są od strony podeszwowej. Z czasem dochodzi do rozkawałkow-ania kości.

Postępowanie

Ograniczenie aktywności fizycznej, w której ma miejsce przeciążenie przo-dostopia - biegi, skoki itp.

Odbarczenie głowy II kości śródstopia poduszką metatarsalną - jak w chorobie Mortona.

Bóle śródstopia (Choroba Mortona, metatarsalgia)

Istotą choroby jest uciśnięcie nerwu międzypalcowego na poziomie głów kości śródstopia. Ucisk mogą powiększać zaburzenia czynności czy architektoni-ki stopy (np. nadmierne wydrążenie stopy), lub zbyt obcisłe obuwie.

Zazwyczaj choroba dotyczy kobiet (proporcja kobiet do mężczyzn wynosi 10:1) i zajęciu ulega jedynie jeden nerw. Choroba dotyczy osób w różnym wieku, od 18 do 80 roku życia (przeciętny wiek 40-60 lat).

Przedni brzeg powięzi na poziomie głów kości śródstopia jest bardzo gruby i niepodatny. Dopiero obwodowo od przedniego brzegu powięzi głębokiej nerwy podeszwowe, a następnie palcowe, przebiegają wolno.

Ryc. 8.23. Metatarsalgia - typowe umiejscowienie; w ramce - bolesne miejsce.

Nerwy ulegają ściśnięciu między miękkimi tkankami podeszwy i przednią krawędzią powięzi podeszwowej w ostatnim momencie fazy podparcia. Dochodzi do tego przy każdym kroku, w wyniku czego dochodzi do sumowania szkodliwych mikrourazów szczególnie u biegaczy, skoczków, podnoszących ciężar)' itp.

Objawy

Silne bóle, niekiedy uczucie palenia w obrębie przodostopia. Bóle nasila chodzenie, natomiast odpoczynek i zdjęcie buta z nogi przynosi ulgę.

Dokładne badanie kliniczne prawie zawsze pozwala wykryć ból lub tkliwość zazwyczaj w III przestrzeni międzypalcowej. Ucisk osiowy na przestrzeń mię-dzypalcowa, przy ustawieniu palców w wyproście, wywołuje ból.

Występowanie bólu przy wyproście palców, zaś ustępowanie w ich zgięciu spowodowane jest tym, że w ostatnim fazy podparcia w czasie marszu ucisk przenoszonych jest na głowę kości śródstopia i na przestrzenie międzypalcowe, umiejscowione pod głęboką powięzią podeszwową.

Postępowanie

Leczenie zachowawcze (ograniczenie aktywności fizycznej, zmiana obuwia, wkładki i peloty, leki przeciwzapalne itp.) zazwyczaj przynoszą spodziewaną poprawę. Jednakże niekiedy, jedynym sposobem zlikwidowania dolegliwości w rozwiniętej postaci choroby, jest leczenie operacyjne.

Zapalenie chrząstki i kości w obrębie przodostopia

Zapalenie chrząstki i kości trzeszczki palucha przebiega podobnie do oddzielającego zapalenia chrząstki (osteochondritis dissecans) i często doprowadza, u młodzieży aktywnej fizycznie, do rozłamania trzeszczek.

Tłumaczy to tak częste i różne objawowo bóle przodostopia, występujące u młodych sportowców, w różnej fazie zaawansowania sportowego. Podkreślić należy, że odosobnione urazy trzeszczek zdarzają się bardzo rzadko i złamaniom ulegają głównie trzeszczki osłabione uprzednim procesem zapalnym. Niekiedy występują trzeszczki dwudzielne (wada rozwojowa), ale nie dają one dolegliwości.

Objawy

Ból przy obciążaniu przodostopia. tkliwość przy obmacywaniu.

Postępowanie

W ostrymi okresie wskazane jest unieruchomienie stopy, w gipsie podudzio-wym. na okres 3-4 tygodni. Sposobem alternatywnym jest zastosowanie ortezy z otworem odbarczającym trzeszczki lub poprzeczki metatarsalnej.

Niekiedy konieczne jest operacyjne usunięcie chorej trzeszczki.