60%
50%
31%
H ogółem
□ kobiety
□ mężczyźni
63%
34% 35%,
53% 54%r
-48%-
■ !ł,.V .
*
<r
RYSUNEK 7.2.
Żró:': Obserwatorium Kultury; www.obserwatoriumkultury.pl/artykuly/100599.html.
Często publikowane i komentowane są wyniki badań dotyczące czytelnictwa. W 2010 roku jednokrotny kontakt z książką miało 44% Polaków. Od połowy lat 90. daje się zauważyć, że więcej czytają kobiety. W badaniach tych stosuje się szeroką definicję „kontaktu z książką”. Chodzi zarówno o albumy, poradniki, słowniki, jak i teksty w formie elektronicznej. Dla porównania, we Francji przynajmniej jednokrotny kontakt z książką miało 69% osób, a w Czechach 83% (Chymkowski 2010).
Na koniec warto wspomnieć o tych praktykach, które odzwierciedlają tendencję do integrowania się polityki i ekonomii z kulturą. Kultura postrzegana jest jako zasoby i materiał do przeprowadzania zmian. Rozmaite organizacje i ruchy pracują nad kształtowaniem nowej wyobraźni ludzi, umożliwiającej praktykowanie obywatelstwa kulturowego i pozwalającej dostrzec związki pomiędzy codziennymi działaniami a tym, co dzieje się w świecie. Ludzie w zwykłych, postrzeganych wcześniej jako nieistotne czy banalne praktykach usiłują rozstrzygać, co jest zdrowe; jaka konsumpcja może być przejawem patriotyzmu i chronić tradycje lokalne; jak troszczyć się o środowisko naturalne; jak konsumować, żeby jednocześnie protestować przeciwko konsumeryzmowi. Wyobraźnia obywatelstwa kulturowego łączy wybory dotyczące stylów życia z postawami politycznymi, które trudno odnaleźć w programach istniejących partii politycznych.
Zróżnicowanie postaw konsumenckich oraz swoista, tworzona przez dizajn i reklamę aura produktów czynią dzisiaj z rynku także w Polsce i kulturę, i sferę publiczną, a przynajmniej istotną ich część. Rafał Drozdowski (2006, s. 148) pisze o obserwowanej obecnie tendencji do zrastania się tego, co jednostkowe i prywatne, ze sferą publiczną. Aktywności