312 (11)

Z tabeli 16.1 wynika, że okres zmian wysokości Słońca o 3° pod horyzontem trwa 10—30 min Na większych szerokościach czas ten jest dłuższy. Wprawdzie dane są orientacyjne, jednak ich znajomość pozwala na prawidłowe rozplanowanie pomiarów i dobór odpowiednich gwiazd.

16.1.2. Dobór gwiazd do obserwacji

Za pomocą identyfikatora płaskiego lub innej mapy nieba dokonuje się właściwej orientacji położenia gwiazd na sferze dla momentu obserwacji. Zwykle tym momentem jert zmierzch lub świt cywilny. Dla wybranego na podstawie rocznika astronomicznego momentu oblicza się TU z uwzględnieniem długości zliczonej. Po obliczeniu momentu świtu lub zmierzchu cywilnego, wyrażonego w czasie uniwersał nym dla miejscowego południka, określa się z rocznika astronomicznego miejscowy kąt godzinny punktu Barana. Dane te łącznie z szerokością zliczoną są argumentami wejściowymi do wszelkich pomocy służących do identyfikacji ciał niebieskich.

Zorientowany w ten sposób identyfikator lub mapa nieba ułatwiają dokonanie selekcji gwiazd, które będą obserwowane. Selekcji dokonuje'się według następujących zasad:

1.    Wieczorem każdy późniejszy pomiar wysokości gwiazd jest mniej dokładny.

2.    Rano każdy późniejszy pomiar jest bardziej dokładny.

3.    Wieczorem gwiazdy jaśniejsze wykrywa się wcześniej, rano zaś są dłużej widoczne.

M

/,f

Rys. 16.1. Odręczny szkic gniazd wybranych do obserwacji

312