27 (678)

C» ł łli-ł orał. ictd \ M S/\lk.ł-SkiviMv (ioi.1, AU%*rła miferaw. U'u>;aw i 2007 ISBN    15304-$ w' ty MN PWN 209?

48 CZĘŚĆ I Wprowadzenie do polityki społecznej nic sięgając do źródeł zła społecznego. Formułowano zarzut, że polityka społeczna nie podejmowała prób głębszej przebudowy ustroju, a niektóre jej posunięcia były wyraźnie zwrócone przeciwko nurtowi robotniczemu. Uważano, źe nowy ustrój automatycznie rozwiązuje wszystkie kwestie społeczne i nic stworzy nowych. W parze z tym poglądem szło przekonanie o skuteczności jednorazowych akcji, rozstrzygających skutecznie i ostatecznie ważniejsze problemy'.

Nauka o polityce społecznej po 1957 roku - nowe podejścia i definicje

W 1957 roku reaktywowano IGS^:. Wszystko, co wiemy o społecznych problemach Polaków w praktykowanym ustroju socjalistycznym, zawdzięczamy wysiłkom ludzi odtwarzającym tę dyscyplinę. Przynosiły one wiedzę o ówczesnej kwestii społecznej w sposób istotny odbiegającą od oficjalnej propagandy*.

Większość powojennych prac z dziedziny polityki społecznej zasadniczo da się usystematyzować według kryterium przyjętego przez Grzybowskiego.

Teoria agregatywna to uporządkowana koncepcja rozbudowanych modeli polityk szczegółowych wchodzących w skład polityki społecznej. Kierunek ten reprezentował Antoni Rajkicwicz, który koncentrował się na diagnozach problemów szczegółowych w postaci monografii problemów. Głównym podręcznikiem w łatach 70. była praca zbiorowa pt. Polityku społeczna*■ 7. perspektywy czasu dziwi czytelnika swoista apologia epoki, nieprzystająca do krytycznej funkcji nauki. Podręcznik potwierdzał marginalną rolę Sejmu i kierowniczą PZPR. „W warunkach państwa ludowego Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, jako wiodąca siła polityczna kraju, odgrywa decydującą rolę w ustalaniu polityki społecznej”^{1 2 3 4 5}. Cytat ten oddaje tonację pracy, pisanej w warunkach ustroju monopartyjnego, wydanej w dużym nakładzie i tym samym wywierającej znaczny wpływ dydaktyczny. Teorie agregatywne mają spore znaczenie praktyczne. W ka/.dyin opracowaniu monograficznym można ukazać, metodą dużego przybliżenia, odrębność kwestii społecznej, trendy i nierozwiązane problemy.

Kierunek teorii systcmizujących reprezentowały poglądy Wacława Szuberta i Jana Rosnera. Zajmowali się oni polityką społeczną z punktu widzenia systemu potrzeb człowieka i zbiorowości. Polityka społeczna jest „powołana do zaspokajania porrzeb ludzkich w rym szerokim zakresie, króry decyduje o prosperowaniu jednostek, a przez to o prawidłowym rozwoju całego społeczeństwa"*.

1

Potwierdzeniem tego poglądu może byC praca ucznia Wacława Szuberta - Kazimierza KąkoU, zlłc;.t UKialnj u> Polsce w Litach 194S-I9S0, Lódi 1950.

-' Instytut Gospodarstwa Społecznego I9S7-J977, Warszawa 1977.

2

' Nauki o polityce społeczne) i pracy.

3

‘ Pohtykj społeczna. Antoni Rajkicwicz (red.). Warszawa 1979. wyd 5. PWE.

4

' Tamże, s. 77. W podobnym tonie jest utrzymany Zarys polityki społecznet, Stanisław Czajka (red.). Warszawa 1986, PWK, rozdz. I.

5

' Wacław Szubert, Teoretyczne podstawy polityki społecznei, „Studia i Materiały IPiSS' 19SI, t. 145, nr I, Warszawa, s. 92.