36 (52)

Cm-O

- dla statków / nadbudową rozmieszczoną symetrycznie względem owręża.

Cm ■ - 0,08 - dla statków z niską wolną burtą i nadbudową na rufie.

Cm »-0,12 - dla statków ro-ro z wysoką rampą na rufie.

Wartości współczynników Cy i Cm dla różnych typów statków można wyznaczyć na podstawie danych z publikacji [1] - przykładowo w załączniku 1 przedstawiono wyciąg z tej publikacji dla trzech typów statków handlowych.

Układy równań sił i momentów (liczonych względem płaszczyzny owręża) działających na zacumowany statek są rów ne:

IFy = Fw - R_r y - R₀ y = 0,

IM = Mw + R_r y • Lpp/2 - R_D y • Lpp/2 = 0.

Po rozwiązaniu tego układu równań otrzymuje się wyrażenia na składowe poziome sił w rufowych i dziobowych linach cumowniczych:

R_Dy = Fw/2 - Mw/Lpp,

R_Ry = Fw/2 + Mw/Lpp.

Rzeczywiste siły rozciągające w tych linach wyznacza się uwzględniając kąty odchylenia lin od poziomu: Yd »Yr^:

Rd = Rpy/cos Yd»

R_r = Rr y/cos y_R.

Przy cumowaniu rzeczywistych statków, gdy stosuje się wiele lin cumowniczych, biegnących od statku na nabrzeże pod różnymi kątami, wyznaczanie sił w poszczególnych linach jest bardzo skomplikowane, zwłaszcza że należy w takich wypadkach, gdy stosowane są jednocześnie liny z różnych materiałów, uwzględniać wstępne napięcia w linach oraz ich rozciągliwości.

Podczas cumowania jednostki prostopadle do nabrzeża w portach, w których występują pływy lub w portach położonych w ujściach rzek, siły w urządzeniach cumowniczych wyznacza się w odniesieniu do najbardziej niekorzystnego wypadku, gdy kierunki wiatru i prądu są takie same - równoległe do nabrzeża, a zwroty pokrywają się. W takich sytuacjach siły będące wynikiem oddziaływania wiatru i prądu na statek są prostopadłe do jego płaszczyzny symetrii. Przy cumowaniu wyłącznic do nabrzeża, przy silnie skośnych przebiegach lin cumowniczych, w tych ostatnich występują duże siły rozciągające. Przebieg lin, typowy dla cumowania prostopadle do nabrzeża, i najbardziej niekorzystny układ sił zewnętrznych przy tego typu cumowaniu jednostki pokazuje ry sunek 51.

Rys. 51. Cumowanie prostopadle do nabrzeża. Siły działające na statek w sytuacji najbardziej niekorzystnego oddziaływania wiatru i prądu: Fw. Ałw - siła naporu i moment od działania wiatru na statek. Fh - siła naporu prądu na statek. Rn - siła reakcji w dziobowej linie cumowniczej. /?* - siła reakcji w rufowej linie cumowniczej. Ruf). Rup - składowe poziome sił reakcji h- dziobowej i rufowej linie cumowniczej. Rs - reakcja nabrzeża. Xw - odcięta środka powierzchni bocznego nawiewu statku, mierzona od owręża. Yi> ■ Yn ~ kąty odchylenia dziobowej i rufowej liny cumowniczej od poziomu.. a. 0 - kąty odchylenia dziobowej i rufowej liny cumowniczej od płaszczyzny symetrii statku

Siłę naporu wiatru oraz moment tej siły względem owręża oblicza się za pomocą formuły podanej wyżej. Natomiast siłę hydrodynamicznego naporu prądu na podwodną część kadłuba statku można wyznaczyć za pomocą zależności:

69