37 (278)

90 Rozdział 3

Mowa wielce pomaga do badania wczesnej historji ludów białych, lecz nie wyjaśnia trudności rozdzielenia jasno-białych od ciemno-białych. Oba rodzaje żyły złączone językiem narodowym, jak i dziś niemieckim mówi zarówno jasny hano-werczyk i ciemny austrjak. Śród ludności celtyckiej górale szkoccy często przypominają nam wysokich ryżo-włosych gallów, opisywanych w historji klasycznej, lecz są w niej także ustępy, dowodzące, że jednocześnie istnieli niżsi i ciemniejsi Celtowie, podobnie jak dzisiaj Walijczycy i bretończycy. Jako pomoc w rozjaśnieniu tego zagadnienia, tak blizko dotyczącego naszych własnych przodków, Stanley nasuwa myśl, że jasnobiali (blondyni) byli szczepem pierwotnym i że krzyżowanie się ich z brunatnemi rasami dalekiego Południa mogło dać początek rozmaitym rodzajom ciemno-białych (brunetów). Bądź jak bądź, zdaje się, że takie mieszanie ras białej i brunatnej istotnie w znacznej części wytworzyło ludność krain, w których one się spotykały. Tą drogą również wytłumaczyć można pochodzenie maurów Afryki północnej i wielu tak zwanych arabów, którzy są ciemniejsi, niż ludzie biali. Podobnież w Indjach miljony, mówiące narzeczami induskieml, dowodzą swą barwą, że ich rasa jest mieszaniną rasy aryjskich zdobywców kraju i jego ciemniejszych tuziemców. Pouczający przykład tej samej kombinacji widzimy w cyganach, koczujących członkach niższej kasty, którzy znaleźli sobie drogę z Indji i rozchodzą się po Europie od niewielu wieków.

90 Rozdział 3

Rys. 46. Cyganka z Wołoszczyzny.

Rasy ludzkości    91

Cyganka z Wołoszczyzny na rysunku 46-ym jest udatnym typem tych najpóźniejszych przybyszów ze Wschodu, których łamane narzecze induskie wykazuje, że część ich przodków pochodzi od naszych praojców aryjskich, podczas, gdy ich cera, najśniadsza śród ludności naszego kraju (W. Brytanii), zdradza zarazem ich przynależność rodową do ciemniejszej strefy gatunków ludzkich.

Rozmieszczenie tedy ludów świata śród kilku odmian głównych człowieka i ich kombinacji jest zadaniem pożytecznym, mimo trudności i zagadek. Objaśnienie jednak pochodzenia tych wielkich pierwotnych odmian czyli ras samych, oraz ścisłe wyznaczenie im ich najwcześniejszych siedzib nie może być podjętym z korzyścią przy obecnym niedostatku danych. Jeżeli pierwsze ukazanie się człowieka przypadło w okresie geologicznym, kiedy rozkład lądu, morza i klimatu ziemi nie był takim, jak teraz, wówczas na obu stronach globu, po za obecnemi strefami zwrotnikowemu istniały okolice, których ciepło i bujna roślinność sprzyjały życiu człowieka przy

najmniejszej potrzebie sztuk (technicznych) cywilizacji i skąd następujące po sobie fale ludności mogły rozlewać się po klimatach chłodniejszych. Będzie może słusznym, jeżeli wyobrazimy sobie, że najpóźniej wytworzyła się rasa biała krain klimatu umiarkowanego, najmniej zdolna do znoszenia nadzwyczajnego gorąca lub życia bez zastosowań kultury; lecz obdarzona władzami poznania i rządzenia, które dały jej panowanie nad światem.