37 (356)

Chemia piękna. Warszawa 2009 <3-01-15714-2. © by WN PWN 2009

3.7. Substancje pochodzenia mineralnego

(10~⁶ m). Bentonity klasyfikowane są ze względu na dominujące w przestrzeniach mię-dzypakietowych kationy: Na, Ca lub Mg. Właściwości chłonne Na-bentonitu są znacznie większe niż Ca- i Mg-bcntonitu, dlatego bentonity wapniowe i magnezowe pęcznieją znacznie słabiej. Bentonit sodowy może adsorbować 5 razy więcej wody niż sam waży, a przy pełnym nasyceniu zajmuje objętość 12-15 razy większą niż w stanic suchym. Jego powierzchnia właściwa wynosi 700-800 nr/g, co oznacza, że mniej niż 10 g sproszkowanego bentonitu ma powierzchnię właściwą równą powierzchni boiska do piłki nożnej. Bentonit może być nieograniczoną liczbę razy uwodniony i suszony oraz zamrażany i rozmrażany bez utraty swych pierwotnych właściwości. W preparatach kosmetycznych stosowany jest w stężeniach 2-3%. Pełni funkcje:

• emulgatora proszkowego i stabilizatora zawiesin (dyspergentu) oraz emulsji o/w w mydłach, środkach kąpielowych, maseczkach i okładach leczniczych.

• czynnika zagęszczającego w kremach, pudrach w płynie i maseczkach,

• czynnika chłonącego i absorbującego w pudrach, zasypkach i maseczkach,

• ścierniwa i wypełniacza w pastach do zębów.

Zastąpienie w bentonicie kationów sodu kationami organicznymi (amoniowymi) powoduje powstanie produktu o silniejszych właściwościach lipofilowych. Jest to składnik żelotwórczy i tiksotropowy stosowany w preparatach przeciwpotowych. maseczkach, kremach, sztyftach, lakierach do paznokci. Jest składnikiem preparatów światłochronnych (filtrów UV).

Błoto z Morza Martwego zawiera pełne spektrum mikro- i makroelcmcntów. Ma właściwości odkażające, ściągające, przeciwzapalne i antyseptyczne. Okłady z błota pobudzają krążenie i dotlenienie krwi, ujędrniają skórę, leczą cclulitis, trądzik różowaty, egzemy i stany zapalne skóry. Substancje zawarte w błocie pozwalają utrzymać naturalną wilgotność skóry — staje się ona jędrna i gładka.

Kaolin powstaje podczas wietrzenia (kaolinizacji) skał zawierających skalenie. Ich głównym składnikiem jest kaolinit 2A\₂0i • 4Si02 • 4H₂0. Nazwa pochodzi od chińskiej nazwy góry Kao-Iing, z której był po raz pierwszy wydobywany. Po zmieleniu tworzy pylisty proszek, nierozpuszczalny w wodzie, etanolu i tłuszczach. Jest nietoksyczny i obojętny, wykazuje właściwości ściągające i przeciwzapalne. W wodzie tworzy koloid, łatwo ulega zdyspergowaniu i wykazuje silne właściwości adsorpcyjne. Kaolin stosowany jest w kosmetyce jako podstawa pudrów' (jego zawartość sięga 60%), środek czyszczący w pastach do zębów, maseczkach oczyszczających i ściągających, w mydłach i środkach piorących jako proszkowy emulgator. Oczyszczony kaolin, określany nazwą Rolus alba (glinka biała), stosowany jest jako biały pigment, natomiast barwiony jako podstawa szminek, cieni i pigmentów. Ze względu na właściwości ściągające i przeciwzapalne stosowany jest w maseczkach oczyszczających oraz peclingach. Bogata w tlenek żelaza odmiana kaolinu, nazywana Bolus rubra (glinka czerwona), stosowana jest jako czerwony pigment w różu, pudrach i szminkach. Ze względu na właściwości wygładzające stosowana jest w maseczkach na cerę wrażliwą. Jako składnik maseczek stosowane są również odmiany kaolinu — glinka żółta i zielona. Działają one oczyszczająco, odkażająco, ściągająco, wygładzająco, a ze względu na zawartość mikro- i makroelementów