395 (10)

2.25-

O 100    200    300    400

ClM (t|

1.0    13    2.0 *o23    0.0    15 4.0

Dljgotć mq*na |c#n|

a

b

R>c. MJS. Siki skurczu izometrycmego mięśnia przy skurczu tężcowym. Wymki pomiarów uzyskano za pomocy układu pomiarowego z ryciny 14.33*. Opis w tekście.

Pb łych wstępnych wyjaśnieniach wrócimy do omawianego doświadczenia. Badana będzie maksymalna siła. z jaką może działać mięsień przy ustalonej długości (warunki izometryc/ne) pod wpływem ciągu pobudzeń prowadzących do gładkiego skurczu tężcowego. Na rycinie I4.35a zilustrowano zmiany siły mięśnia w funkcji czasu po jego rozciągnięciu do zadanej długości (w rozpatry wanym przypadku do około 3 cm). Początkowo w mięśniu w wyniku relaksacji naprężenia ustala się bierna składowa siły o wartości około 0.25 N (A), następnie po upływie około 200 s generator pobudza mięsień do skurczu tężcowego i siła osiąga wartość około 1.75 N (B). Typowy wykres maksymalnych sił rozwijanych przez mięsień w takich warunkach w funkcji jego długości przedstawiono na rycinie I4.35b (krzy wa I). Na rycinie lej zaznaczono także przejście ze stanu biernego naprężenia (A) do stanu o maksy malnym naprężeniu tężcowym (B) przy tej długości jak na rycinie I4.35a.

Krzywa I (ryc. 14.35b) zaczyna się od długości mniejszej niż spoczynkowa w organizmie ((*). Widać na nim także wyminę maksimum - właśnie przy długości spoczynkowej. Aby wyodrębnić z całkowitej siły mięśnia jej część czynną. związaną z siłą rozwijaną przez pobudzone elementy kurczliwe mięśnia, na rycinie zaznaczono także przebieg składowej biernej. Różnica pomiędzy siłą całkowitą (I na ryc. 14 35). a bierną (2 na tej samej rycinie), czyli składowa czynna siły nuęłnia została także zaznaczona na tej samej rycinie (krzywa 3). Otrzymana w ten sposób krzywa (składowa czynna 3) posiada charakterystyczne maksimum przy długości odpowiadającej długości spoczynkowej mięśnia, to znaczy przy długości sarkomem wynoszącej około 2.0 jim. Przy mniejszej długości mięśnia (lub sarkomem). gdy nici aktynowe i miozynowe przeszkadzają sobie, siła maleje. W warunkach takich zostaje także naruszone sprzężenie elektromechaniczne. Czynniki te me pozwalają zazwyczaj kurczyć się mięśniowi do długości mniejszej niź 50-7(Kt ich długości początkowej - patrz na punkt przecięcia krzywej izometryc/nych maksimów (3) z osią odciętych na rycinie I4.35b. Jeśli włókna mięśniowe rozciągnąć do długości większej niż spoczynkowa, to siła skurczu także maleje, gdyż nici aktynowe zostały wyciągnięte z pęczków miozynowych. I tak przy długości sarkomem 2.9 pm miofibry • le mogą rozwijać jedynie 5W maksymalnej siły, gdyZ obszar pr/ekrywania każdej mci aktynowej z mio/ynową zmniejszył się i tylko połowa główek miozynowych

395