398 399

wówczas, gdy potrzebne jest przegrzewanie powłok ciała. Ograniczamy stosowanie naświetlań w obrąbie twarzo-czaszki i szyi. W razie potrzeby stosujemy wówczas elektrody specjalne, tzw. ogniskowe.

Zasadniczym zakresem wskazań są choroby reumatyczne mięśni i stawów, gościec przewlekły zniekszałcający, stany pourazowe w stawach (dislorsio, Iuxatio). Nerwobóle, zapalenia nerwów, lumbago i przykurcze mięśniowe należą do najczęstszych wskazań. Względne wyniki uzyskiwane są w leczeniu zespołów naczyniowych obwodowych i chorobie Raynauda.

Przeciwwskazania stanowią: fotosensybilizacja, zapalne zmiany naczyniowe, obrzęki, wysięki stawowe, ropniaki, wylewy krwawe, ostre stany zapalne, guzy złośliwe i okolice ciała z upośledzonym krążeniem tętniczym, jakiekolwiek zespolenia kostne (gwoździe, druty) i obecność ciał metalowych w tkankach. Nie wolno przeprowadzać zabiegów na stołach metalowych lub obudowanych częściowo metalami. Do narządów specjalnie wrażliwych należą oczy (możliwość wystąpienia zaćmy) i jądra.

OGÓLNE WSKAZÓWKI DO TECHNIKI NAŚWIETLAŃ MIKROFALAMI

W chorobach skóry (czyraki) i zapaleniu gruczołów potowych pachowych (hyclroaclenitis) ustawiamy nad miejscem zmian elektrodę okrągłą małą lub dużą z odległości 10 cm. Stosujemy dawki słabe (D. I — D. II)

Ryc. 278. Napromieniowanie

stawu kolanowego

Ryc. 279. Napromieniowanie kręgosłupa: P — promiennik. F — falowód, R — wysięgnik promiennika

od 20 do 60 watów, czas zabiegu wynosi 3 do 6—10 minut. W naświetlaniu stawów np. kolanowego i barkowego (ryc. 278) (w przypadkach periarthritis humero-scapuJaris, arthrosis deioimans) stosujemy elektrody okrągłe o średnicy 10 cm, z odległości 10—15 cm, podając dawkę II—III (od 50 do 80 watów) i czas zabiegu od 5 do 15 minut, do naświetlań stawów mniejszych (np. garstkowego i dłoni) elektrody mniejsze. W gośćcu mięśniowym, zależnie od rozległości pola, mogą służyć do naświetlania elektrody okrągłe lub podłużne z odległości 10—20 cm. Dawkowanie wynosi od 10 do 100 watów (D II — D III) i czas zabiegu stosunkowo mały (od 5 do 10 minut).

W zniekształcającym gośćcu kręgosłupa odpowiednią jest elektroda podłużna (ryc. 279), ustawiona z odległości 10—20 cm. Stosuje się dawki od 50 do 150 watów (D II — D III) od 5 do 15 minut.

Ryc. 280. Napromieniowanie stawu żuchwowego elektrodą ogniskową

W bólach mięśniowych (myalgia, lumbago) w zależności od wielkości pola elektrodę okrągłą ustawiamy z odległości 10 cm, podłużną 20 cm. Stosowane dawki: od D I do D III (30—120 watów) i czas zabiegu 5—15 minut.

W nerwobólach (neuialgiae) również w zależności od lokalizacji może mieć zastosowanie okrągła elektroda z odległości 10 cm lub podłużna z 20 cm przy użyciu dawki od D I do D II (30—50 watów), a czas zabiegu od 5 do 10 minut jest stopniowo zwiększany w miarę tolerancji na ciepło.

Nerwoból nerwu trójdzielnego wymaga zastosowania tzw. elektrody ogniskowej, przy bezpośrednim stykowym ustawieniu na skórze na miejscach typowych dla I, II lub III gałązki. Ponieważ zabieg jest przeprowadzany w obrębie twarzo-czaszki, stosujemy dawki słabe progowe (D I) o mocy 5—10 watów i mały czas zabiegu 2 do 5 minut. W sposób podobny postępujemy przy naświetlaniu stawu żuchwowego (ryc. 280).

W zapaleniu zatok szczękowych i czołowych (sinusitis maxillaris i frontalis) stosowane są elektrody ogniskowe i wyłącznie dawki słabe (DI — D II) od 3 do 10 watów, przy czym czas zabiegu wynosi od 3 do 5 minut dla zatok czołowych i 3 do 8 minut dla zatok szczękowych.

Korzystne wyniki w zapaleniu ozębnej, dziąseł (periodontitis, gin-givitis) otrzymuje się stosując analogiczną jak dla zatok technikę.

Do naświetlania krtani używamy małych, okrągłych elektrod z odległości 10 cm i dawki są słabe (DI — D II) od 30 do 60 watów, czas zabiegu od 5 do 10 minut.

W naświetlaniach ginekologicznych przy jednostronnym zapaleniu przydatków ustawiamy elektrodę okrągłą po tej samej stronie, natomiast przy obustronnym schorzeniu (adnexitis bilciteralis) lub przy pa-rametritis zastosowanie ma elektroda podłużna ustawiona poprzecznie

399