39

39

HODOWLA DROBNOUSTROJÓW W WARUNKACH LABORATORYJNYCH

POŻYWKI

Badanie i obserwacja drobnoustrojów w warunkach sztucznych, laboratoryjnych jest możliwa dzięki hodowli mikroorganizmów na pożywkach, zwanych inaczej podłożami.

Wzrost i rozwój drobnoustrojów na pożywkach pozwala na wyosobnienie czystych kultur, na prowadzenie badań morfologicznych, fizjologicznych, biochemicznych, diagnostycznych oraz wszelkiego rodzaju hodowli doświadczalnych.

Pożywka, będąca mieszaniną roztworów odpowiednio dobranych składników, powinna spełniać określone warunki, to znaczy zapewnić odpowiednią ilość składników pokarmowych (energetycznych i budulcowych), a także niekiedy zawierać określone czynniki wzrostowe. Wszystkie te związki powinny ■vystępować jednocześnie i to w formie przyswajalnej. Do zapewnienia wzrostu drobnoustrojów pożywka powinna mieć odpowiednie ciśnienie osmotyczne : odczyn pH. Także pozostałe parametry hodowli, takie jak temperatura czy natlenienie, należy odpowiednio dobrać.

Duże zróżnicowanie wymagań pokarmowych spowodowało, że nie ma uniwersalnych pożywek dla wszystkich drobnoustrojów.

Podłoża dla autotrofów są nieskomplikowane, zawierają tylko związki mineralne.

Bakterie heterotroficzne w zależności od rodzaju czy gatunku mają mniejsze lub większe wymagania pokarmowe. Wymagania te zaspokajają dodatki pewnych kompleksowych substancji, jak na przykład: ekstrakt mięsny, pepton, ekstrakt drożdżowy, brzeczka itp. Substancje te zawierają w swoim składzie związki konieczne do rozwoju różnych grup drobnoustrojów.

Wiele firm produkuje gotowe podłoża i składniki do pożywek, w formie odwodnionej lub w postaci proszku o wystandaryzowanym składzie. Podłoża te zapewniają powtarzalność wyników i pozwalają znacznie skrócić czas prac przygotowawczych. Z licznych firm najbardziej znane są trzy: BBL, Difco i Oxoid.

Sporządzenie pożywki w laboratorium wymaga stosowania składników i związków chemicznych o określonym, zazwyczaj najwyższym stopniu czystości.