401 (2)

t

f Prostfe: barda ^ PRewidińsś tków. is

ewczefcpffi

oporni

M*\

a i •J¹* 1,352381* tstosofr-

we niklu w stanie wyżarzonym są następujące: R_m = 440 MPa, i?o.2 = 150 MPa, Aio = 45%, twardość 90 HB. Można go znacznie umocnić przez zgniot. Nikiel stosuje się głównie jako pierwiastek stopowy do stali i innych stopów, np. z chromem lub miedzią lub do stopów wieloskładnikowych. Nikiel otrzymuje się metodą elektrolityczną, karbonylkową lub ogniową (hutniczy). Wytwarzane gatunki niklu są ujęte w PN.

15.111. Jakie są stopy niklu?

Najczęściej wytwarza się stopy niklu z miedzią (tzw. monele) antykorozyjne i żar o wytrzymałe. Innymi stopami są tzw. nowe srebra - z miedzią i cynkiem, a także z chromem zwane miedzioni-klami. Poza tym do stopów niklu zalicza się stopy termoparowe chromel i alumel, a także nimoniki.

15.111 Co to są monele?

Są to stopy niklu z miedzią o zawartości 20+40% Cu z niewielkimi dodatkami żelaza i manganu. Mają wysokie własności wytrzymałościowe (R_m = do 700 MPa) i antykorozyjne, które utrzymują się aż do 500°C. Są stosowane na łopatki turbin parowych oraz na elementy aparatury chemicznej, a także jako druty oporowe i do wytwarzania wyrobów galanteryjnych i dekoracyjnych. Są też wytwarzane monele odlewane, do których wprowadza się niewielki dodatek krzemu, poprawiający ich lejność.

15.113. Co to są nowe srebra?

Są to stopy niklu z miedzią i cynkiem. Ze względu na barwę podobną do srebra zostały nazwane nowymi srebrami. Inne nazwy to argentan lub alpaka. Mają skład: 20+30% Ni, 45+60% Cu, 20+35% Zn. Ze względu na dużą odporność na korozję i łatwość polerowania są stosowane do wyrobu galanterii, sztućców i przedmiotów ozdobnych.

Iii 14. Co to są nichromy?

Są to stopy niklu z chromem (10+20%), z dodatkami żelaza (10+0%) i manganu (2+4%). Są odporne na korozję i wykazują własności żarowytrzymałe. Stosuje się je głównie na elementy grzewcze pieców do 1200°C. Podobny skład mają nimoniki, zawierające 20% Cr z dodatkami Mo, Ti, Al, Zr, B. Mogą być przerabiane plastycznie lub odlewane. Są stosowane na łopatki turbin gazowych do 1000°C.

15.115. Jakie są termoparowe stopy niklu?

Do termoparowych stopów niklu zaliczamy: alumel o składzie NiA12Mn2Sil i chromel - NiCrlO. Zespojone ze sobą tworzą bar-

401