wobec współczesnego śwtau. dającej w w nudenwo o Chrystus dzięki czemu taki człowiek oftunt współtworzy dobro z Bom i doskonali dzieło Stworzeń** zgodnie ze nyai talentami*♦
Inny ideał ..nowego człowieka' piyr.r z iwndMj ida wołwoan działającej w liberalizmie (be. libr - «d*>) Absolut pojęty jako «<— obiektywny, rozlany jen w całej naturze, pomewaz dach ten to twórcza, która wyłania r siebie matmę tnrrgię całą przyrodę, t*m» prawa (eosergeacja) W człowieka zaś występuje jako dach subsektyw. ny, jako świadomość. a także jako popęd do tamoodtw arzama się. reprodukcji, do doałaau i wwtaaa wreszcie jako całe życie docbowt tworzące wszywiie dzieła kultwrs1 ‘ Winałan < .kiego wylewu twór-czoki ducha jeit abaoiataa wotnoac. wołnoóć indy wid tuli/mu Nawet w $ wiecie atomów puejr indouaa nizm i zasada nieokreśloności iHetsenbcrg) Tylko mu podobnych ałomow. adar/cn utot, Indii stanowi mapnoe opramczcrue wobwaci Dlatego „nowy człowiek" w liberalizmie to jednoMka twórcza, aktywna i samodzielna, a równo-czelnie wolna od wisełkich więzów tradycji, powszechnych onł morainoaci czy rebgu które by cgramczaiy twórczość kulturalną, jnj nowość i nrygiashum choćby to był lucz bib pornografia. Ideał szczerego deaaołtrsry-bbcraśs tolerancyjnego wobec wszystkich, zwalczającego tylko przymus, gwałt, lorahtaryzm stanowi tu najwyższy od wychowam*.
Wreszcie socplizm postawił ideę walki na szczycie twego poglądu as świat Walka sprzeczności leży u podstaw wszelkich rzeczy, a więc walka życia u śmiercią nowego u starym, walka rewolucyjna o sprawiedliwość społeczną, wa&a klasowa oto podstawowe, powszechne formy, w których występuje idea naczelna, obejmująca całą rzec/y wtsloac Nic jest to walka wszystkich przeciwko wszystkim, ani walka przeciwko wszelkiej władzy (anarchizm) lec/ walka zorganizowanych mas, kierowanych przez przodującą kUsę robotnicza (dyktatura proletariatu) Stąd ..nowy człowiek" socjalizmu to indywidualność świadoma klasowo2 1 .poświęcająca swe życie dziełu rewolucji Ideałem w ychowania jest
" Plir OrlknętiawlMawiajfirtaiullii ś-Ł— u , i.1 ff f _ .ty tut!t
dekrety Miotący Teku potaii ■>--— j■>.*.■- Ł j)> )24. ki P Po 1 rba. /ŚW
wychowawczy w Dekltrar/t żniwni Kaptuttm~ IM* ar V? s 406 41)
Poi B Nawrocryatki, Życwduchowe :wryt/-s-r-y**kulluty Wiiusw 1M7, H F retc r Thcone 4i ohyrknem 0euus Lopi>| Ucrba IV2.1
1 Fot R G i r a u d y kftokuiwt a lii z triac ), Waruaat J*>50
ta płomienny i nieugięty rewolucjo auta. wałczący razem z całą klasą robotniczą o zniesienie ucisku przyrody i jej mszczyaeWudł zywwłow da powszechnego dobrobytu.
Różnice światopoglądowe wiec między nowoczesnym systeammi aycbowawczymi wynikają z odmiennych koncepcji, dotyczących całej rzeczywistości, a więc albo z wiary rekgsjnęj w Boga. który powołuje ładzi do budowani* swego Królestwa, albo z wiary w nieograniczony postęp kulturalny wolnej twórczości, który dokonuje się ewolucyjnie, albo też z wiary w człowieka i konieczno*, światowej rewolucji dla jego dobra Należy przy tym zaznaczyć, ze mimo ekskluzywnego naczelnej pozycji idei światopoglądowych istnieje między nimi konieczne współ-występowanie, uzupełnianie się. pewna kompicmentarncac. Nliłosc. wolność i walka mc wykluczają się całkowicie lecz tą sobie podporządkowane i ograniczają się. Najbardziej widoczne jest U> w umwersahs-tycznym światopoglądzie chrześcijaństwa. Naczelna idea miłości Boga i bliźniego jako duchowa i nadprzyrodzona wymaga wolności osobowej człowieka, który w sposob wolny daje odpowiedz swoją miłością na miłość Bożą i wyraża ją w miłości bliźnich, nawet meprzyjażme nastawionych, co nic jest łatwe i musi być przez człowieka wywalczone w samym sobie. Równocześnie miłość bliźniego wymusza nałożenie ograniczeń swojej wolności ..Wszystko wolno, ale me wszystko buduje Niech nikt nic szuka własnego dobra, lecz dobra bliźniego" - poucza św Paweł (/ Kor 10.23 -24) Wreszcie miłość chrześcijańska jest bezkompromisowa i nakazuje walkę z grzechem „Nie toczymy bowiem walki przeciw krwi i ciału, lecz przeciw pierwiastkom duchowym zła w niebieskich przestworzach" - powiada św Paweł (i/6,12), a Chrystus zaś rapów ledzuil. ..Nie sądźcie, że przyszedłem pokój przynieść na nemie Nie przyszedłem przynieść pokoju ale miecz" (A/r 10J4).
Podobnie w liberalizmie wolność jako idea naczelna dopuszcza dyskryminację i zwalczanie innych, którzy nie są iworc/y i aktywni •* kulturze, co tez zacieśnia miłość tylko do tych ludzi, którzy są tej samej ideologii, dopuszczając ich do braterstwa i równości Tak samo idea walki rewolucyjnej rezerwuje nulosc dla wspólwalcząeych i dla sprzymierzeńców, których chce wyzwolić z niesprawiedliwości społecznej Głosi więc także wolność od ucisku, chociaż istotę wolności rozumie jako ..uleganie konieczności" (I r IZugels). W ten sposob zawsze z naczelną ideą światopoglądu występują pozostałe dwie, ale w postaci zinterpretowanej przez ideę naczelną Dlatego leż z założeniami swia-
90
91