43 (184)

OBRÓBKI POWIERZCHNIOWE

\y2 I Va czym polega obróbka powierzchniowa?

W obróbkach powierzchniowych (o.p.), które wchodzą w zakres inżynierii po-h tcrchni dążymy do zmiany własności nie całej objętości, materiału, lecz tylko \s jego strefie przypowierzchniowej zwanej warstwą wierzchnią (WW). Rozumie Mę przez to warstwę materiału ograniczoną rzeczywistą powierzchnią przedmiotu, obejmującą tę powierzchnię oraz część materiału w głąb od powierzchni, która wykazuje zmienione cechy fizyczne i niekiedy chemiczne w stosunku do cech materiału w rdzeniu elementu. WW może być jednorodna (powłokowa), bez lub i wąską strefą przejściową (np. cynkowa, polimerowa, ceramiczna) albo niejednorodna (często wielofazowa) typu kompozytowego, o szerokiej strefie przejściowej i zmiennej strukturze (np. napawana, nawęglana, borowana, laserowa). Dzięki konstytuowaniu WW wysokie własności użytkowe są wytwarzane tylko w niewielkiej masie materiału, co pozwala na znaczną oszczędność energii i pierwiastków stopowych, gdyż stale wysokostopowe można zastąpić niskostopowymi łub nawet w ęglowymi, a nagrzewanie całego elementu, nagrzewaniem tylko jego powierzchni.

Q. 2.2. Jaki jest cel obróbek powierzchniowych?

W zależności od własności powierzchni, jakie są wymagane, obróbki po-wicr/chniowe możemy podzielić na grupy:

a)    obróbki poprawiające gładkość powierzchni,

b)    obróbki utwardzające, zwiększające twardość oraz odporność na ścieranie i zmęczenie,

c)    obróbki zwiększające odporność na korozję.

Niektóre obróbki mogą jednocześnie zwiększać gładkość i twardość (np. na-gniatanic) lub twardość i odporność korozyjną (np. chromowanie dyfuzyjne).

2.3. Jaka obróbka poprawia gładkość powierzchni?

Obróbką, która poprawia gładkość powierzchni, a jednocześnie ją utwardza jest nagniatanie (umocnienie przez zgniot). Metodą tą można obrabiać wały, otwory, koła zębate o dużych modułach i inne. Nagniataniem można zastąpić szlifowanie powierzchni.