12
Wybór tematu ustnej prezentacji na egzamin maturalny to pierwsza ważna decyzja, jaką musiałeś podjąć już we wrześniu. Jej skutkiem będą następne, związane zrozumieniem, interpretacją wybranego zagadnienia, selekcją zgromadzonego materiału i tworzeniem własnej koncepcji. Jak to zrobić?
Oto przykład pracy nad konkretnym tematem: Na wybranych przy Madach przedstaw sposoby i funkcje kreowania postaci rycerza w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
1. Rozumienie tematu. Twoim zadaniem będzie udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: jak? (sposoby) oraz: po co? (funkcje). Przedstawisz więc różne wizerunki rycerzy, scharakteryzujesz ich i pokażesz metody kreowania poszczególnych postaci. Wyjaśnisz, na czym polega! etos rycerski i jego związki z epoką, w której się narodzit. Ważny będzie również stosunek twórcy do tego typu bohatera i wartości, jakie reprezentuje. Zastanowisz się nad celami tworzenia postaci rycerza w różnych utworach i okresach literackich oraz nad zapotrzebowaniem na tego typu kreacje.
2. Zakres tematu. Nie możesz pominąć genezy bohatera - poszukaj pierwowzoru, zastanów się nad przyczyną powołania do życia takiej postaci. Następnie dokonaj przeglądu literatury i sztuki kilku epok (np. średniowiecza, renesansu, baroku, romantyzmu, modernizmu, współczesności), Dzięki temu ujęcie tematu nie będzie jednostronne, a wnioski, jakie sformułujesz, znajdą rzetelne uzasadnienie.
3. Zbieranie materiału. Na pewno wśród znanych Ci lektur szkolnych znajdziesz takie, których bohaterem jest rycerz. By znaleźć inne, sięgnij do wydawnictw słownikowych zawierających informacje na temat terminów, motywów i postaci literackich. Odnajdziesz tam wskazówki dotyczące nie tylko tekstów źródłowych, lecz także opracowań. Przygotuj wykaz wszystkich pozycji, które mogą się przydać.
3.1. Teksty źródłowe.
A. Literatura: Arystoteles Poetyka. Opowieści Okrągłego Stołu: Pieśń o Rolandzie: J. Bedier Dzieje Tristana i Izoldy. L. Ariosto Orland Szalony. T. Tasso Jerozolima wyzwolona W. Szekspir Hamlet. Makbet: M. Cervantes Don Kichote: P Corneille Cyd W. Potocki Transakcja wojny chocimskiej: F. Schiller Rękawiczka: A. Mickiewicz Gra-
ANALIZA TEMATU MATURY USTNEJ
Viggo Mortensen jako Aragorn (Władca Pierścieni. Powrót króla, rei. Peter Jackson)
żyna. Konrad Wallenrod: J. Słowacki chot: S. Grochowiak Don Kiszot; Z. Herbert
Balladyna W. Scott lvanhoe C.K. Norwid Tren Fortynbrasa J.R.R. Tolkien Władca
Bema pamięci żałobny-rapsod: H. Sień- Pierścieni
kiewicz Krzyżacy. Trylogia K. Tetmajer Za- B. Malarstwo: obrazy średniowieczne niezna-wisza Czarny: S. Wyspiański Wesele nego autorstwa: Święty Jerzy zabijający K.K. Baczyński Rycerz: B. Leśmian Don Ki- smoka: Pojedynek. Turniej rycerski: P Uc-
46