52 (350)

1.1. Po|fd« nUp«lno«pnwnoitl I nlaugragacyjnłgo kuUUanti

funkcjonowania | wymaganiami aikoly, Jeśli uwzględni się |ii7.y tym, Je ocwklwania szkoły względem poziomu kompetencji poznawczych dziecku (np. względem oporacyjności myślenia) m być zróżnicowane (por, Konarzewski, liwii), to trzeba będzie odrzucić1*•/«.• 0iw/,i\ci\, żu Iconcopcjo l»>v<liologli rozwojowej pozwalnia budować mnterlallityczno imlywidtwilis-ivi/ni* ilfftnuj«* niepełnosprawności muz ilimlnn ziió itp^rmryjiiyrh kryteriów ich Btoaowania.

AtmkoyjnośĆ indywidualisty,/no iimleiinlmlycziiego podejścia do nie-

prlnospmwności ilki pedagogiki specjalnej polesgn przede; wszystkim m tym, lf lylkn nim daje* obietnicę /detonowania niepełnosprawności w npii> Nitlł obiektywny, niezależny od subiektywnych odczuć jednostek dotkniętych defektem iini/’ zmiennych zr fiwej natury wymogów szkoły i innych smdnwisk zocjaliiecyjnyoh, Obielmico tu lilii jednak iluzoryczny charaktor, Ani podejście atutyczne, mii rozwojowe nie dostarcza jednoznacznych kryteriów zdefiniowania niepełnosprawności o nnlimdnym charakterze, Szczególnych kłopotów nastręcza niczniiczuit* statystycznie nteci iijnniliti' obniżona sprawność intelektualna oraz niższe konipelfiiicjn społeoino*emoq|onalns, które nie majg wyraźnego podłoża organiczuogo (Woi keii, h, ;t(i), Nu gruncie orientacji indywidualistyczno mnleriii llltycinaj nie sposób zbudować delinicji niepełnosprawności, kłoni pozwalałaby jednoznacznie rozstrzygać, czy zjawiska l<* wchodzg w znitros niflpfllnokprownoici, czy też nie.

Spttfolne potrzeby edukacyjno

Na przeciwległym biegunie do orientacji indywidtudistyczno-matcriiilii' tyi/nej lokuje me podejście ideologiczni) społeczne, przez M. PfieatlOjft zwane takie konsirukiywislycznym.y myśl luj orientacji niepełnoHpriiW' Unii' nietiair się zdefiniować j.iko cecha jednostki, lecz juko relnejn między Miłostka a wymogami jaj otocsenlw. Do spopularyzowaniu lego poilnjW R gruncie pedagogiki specjalnej przyczynił się przede wszystkim Kupon Komitetu pod przewodnictwem Mary Wonmck, przygotowany dln lny tyskiego n w IP7H r.

W raporcie zwrócono uwagę na to, że cześć dzieci posimln wyraźni' ua/kiKlzriua orgmiiczne, któro nie /alnii/api limkcji istotnych z puiikiu widzenia uczenia |Ię. W konaekwetieji kszlulcg filę one w lypuwycll \VD> runkach, jaku- uferujo ayalem szkolmclwa ogólnodostępnego i otill|pjl| ptzewulywane cele programowe luli lei kształcenie takie jest zasadniczo 104 możliwt 1'izyklaikiwo, część dzieci i niepełnosprawnością ruchowa 010*

ic mleć drogi,' edukacyjnty analogiczna jak ich zdrowi rówieśnicy, gdy usunie się bariery architektoniczne. Zarazem autorzy raportu zaakcentowali istnienie licznej grupy uczniów, któi/y mimo braku wyraźnych uszkodzeń organicznych nie itf\ w itinnie osiągać celów progi.linowych szkoły ogólnodostępnej, Ud stawianych przez szkól ę oczekiwań moie przy tym odbiegać zarówno |mziom ich wiedzy, jak i zachowania upo lecziiiHiioralne.

Istnienie obu wyróżnionych grup przemawia zdaniem autorów Raportu Komiaji M. Wornock - za tym, źe inedyczno-patologiczne podejście nie tlnje szansy na irnfnc zdofmiownnie przedmiotu pedagogiki specjalnej, a zarazem populacji wymagającej kształcenia specjalnego. Celom tym mini - w mniemaniu ekspertów lepiej służyć wyrastający z orientacji kon-Hlrtiklywislycznej lermin „specjalne potrzeby edukacyjne" (Sprcwl Ędu0BoH'Sl Nitdl, SKN), Jego zakresem objęto wszystkie dzieci w wirku obowiązku szkolnego, które posiadają wyraźnie większo, niż większość ich rówieśników trudności w uczeniu się, bez względu na to, czy źródłem tych Inuluości si\ uszkodzenia organiczne, czy też nie.

Specjalno potrzeby odukeey|no sytuacja, w której ucznó nie jest w stania sprostać i wymaganiom szkolnego uczenia się bez specjalnej pedagogicznej pomocy

Trudności w uczeniu się implikują konieczność stosowania specjalno jicdagogicznych środków kształcenia/ (Sprani Educulumnl ISwisum),

W ocenie ekspertów l\oniisji M. Wornock ok. 20% uczniów posiada s|)ocjhlnc potrzehy edukacyjne. Szacunki te at\ zgodne z wymkami wielu Inulań epidemiologic/nycli, prowadzonycli później przez lek.uzy, psychologów i pedagogów w różnych krajach (por. np. Institute ot Medicine, l‘*so; Ksser, 3)002, H. 200; (illlkowski I in„ 31090, a, G5), Islmej.j jednak także poważne Imdania, które dowodzu, lv odsetek uczniów wyoug.tj.\cych specjalnej pomocy pedagogicznej sięga tylko IQ% populacji (por, np, lleyn i in„ 1004, h. 1(1).

/aiiiicjowimy |»rzez i||| Komisji M, Wmnock sposób definiowania populacji uczniów wymagających kształcenia specjalnego zdobył uznanie zurowuo w Wielkiej Urytnnii, jak I poza jej granicami, Zaczęto go (»iz\ tym pows/edmie stosować nic tylko w piacach naukowych z zakresu pę dagogiki specjalnej, ale i w dokumentach prawnych irguHuacych zakres kszlalcenin specjalnego, W roku lWl teumnu tego użyto w angielskiej ustawie oświatowej, nieco późnię] \V Ausliii 1 KRN. W mentieckmt ohsza 10S