29. URZĄDZENIA DO UZIEMIANIA PUNKTU ZEROWEGO 434
Rya, 29.1, Schemat przyłączenia dławika gaszącego (DG) z rezystorem wymuszającym (Rr) do transformatora uziemiającego (Tu)
— napięcia: 6,3; 10,5; 15,75; 21,0 kV;
— moce kompensacyjne: 1091940 kvar;
— moc uzwojenia potrzeb własnych: 100 kV-A;
— zakresy prądów kompensacyjnych: od 15^-30 A do 90-1-180 A.
Obecnie stosuje się powszechnie dławiki gaszące z płynną regulacją produkcji CSRS. typu ZTC. Są to dławiki z automatyczną rcguhcją przystosowaną do miejscowego i zdalnego sterowania. Podstawowe dane tych dławików są następujące:
— napięcia: od 6.3'yjf do 36,5/s/2 kV;
— moce znamionowe: 50-^5000 kV-A;
— zakresy prądów kompensacyjnych: od 1-^7 A do 42-h 420 A.
Stosuje się też, chociaż rztdziej, dławiki gaszące z regulacją ręczną (zaczepową) w stanie beznapięciowym, produkcji jugosłowiańskiej, typu 2Pe. Podstawowe dane tych dławików są następujące; _
— napięcia: od 6,3/V3 do 21\/3 kV;
■ moce kompensacyjne: 105-t-1560 kvar;
— zakresy prądów kompensacyjnych: od 15-t-7,5 A do 1S0-M20 A. Produkcję di iwików gaszących wznowiono w kraju, Są to dławiki typu DGOc
produkcji EMTT Żychlin z regulacją ręczną (zaczepową) w stanie beznapięciowym, o następujących podstiwmwch p irametnch:
— napięcia: 3637; 6052; 9093; 12124 V;
— moce kompensacyjne 2-godzinne: 103—1940 kvar;
— zakresy prądów kompensacyjnych: od 15-^30 do 90-5-180 A.
Rezystancję rezystora wymuszającego, w Si, dobiera się korzystając z zależności
(29.1)
(29.2)
s/3 U„
w których: U„ — napięcie uzwojenia wymuszającego dławika, V; — prąd w obwodzie wymusz jącym, A; — wartość prądu wymuszanego w sieci; przyjmuje się = 20 A; U„ - napięcie sieci średniego napięcia, kV; 0 - przekładnia napięciowa uzwojenia wymuszającego dławika.
Tablica 29.1. Rezystancja rezystora wymuszającego przy różnych napięciach sieci SN
Napięcia sieci kV |
Prąd w obwodzie wymuszającym A |
Rezystancja rezystora wymu szająccgo a |
6 |
144 |
3,i |
10 |
242 |
2,0 |
15 |
360 |
1,4 |
20 |
484 |
1,0 |
Napięcie uzwojenia wymuszającego wynosi na ogół 500 V. Przyjmując prąd wymuszany /« = 20 A, można obliczyć rezystancję rezystora wymuszającego (tabl. 29.1).
Rezystory olejowe do wymuszania składowej czynnej typu AWP 40/20 produkuje Zakład Doświadczalny Energo projekt u w Poznaniu. Mogą też być stosowane rezystory zestawiane z elementów przeznaczonych do innych celów. Producentem ich jest WIEFAMEL Poznań. Są to rezystory fechralowe typu KEM w zestawach zawierających 6 •+• 8 elementów oporowych, o rezystancji 0,3 -¥■ l ,72 O każdy. Elementy oporowe w zestawie mogą być łączone szeregowo, równolegle lub szeregowo-równolegle, w zależności od potrzeb.
Dobrany rezystor powinien mieć odpowiednią wytrzymałość cieplną, którą można sprawdzić wg zależności
I2 t > /* f (29.4)
nc t ^ w t y f
w której: he - znamionowy «-sekundowy prąd cieplny rezystora; tc — dopuszczalny czas pracy rezystora przy przepływie Lr', /„ — prąd w obwodzie wymuszającym; L — czas trwania zwarcia (wymuszenia).
Do uziemiania punktu zerowego przez rezystor mogą być stosowane transformatory uziemiające, które omówiono w p. 29,2.
O rezystancji rezystora uziemiającego decyduje wartość napięcia sieci i przyjęta wartość prądu zwarcia jednofazowego.
SN
Rys. 29.2. Schemat uziemienia punktu gwiazdowego sieci SN bezpośrednio przez rezystor (R,) za pomocą transformatora uziemiającego (Tu >
Prąd zwarcia jednofazowego powinien być z jedrfej strony możliwie duży, aby zapewnić prawidłowe dziabnie zabezpieczeń i ograniczyć przepięcia, a z drugiej możliwie mały, by nie stanowił zagrożenia porażeniowego dla ludzi oraz termicznego
28*