5 (1264)

66    2. Sprawdziany do otworów i wałków oraz wymiarów mieszanych

y_± - różnica pomiędzy wymiarem górnym wałka B_w i wymiarem granicy zużycia G_z sprawdzianu przechodniego S_max do wałków, z_± - odległość pomiędzy osią symetrii pola tolerancji, sprawdzianu przechodniego S_max do wałków i linią odpowiadającą wymiarowi górnemu wałka B_w, oc-l - wielkość kompensująca błędy sprawdzania wałków o wymiarach nominalnych D powyżej 180 mm,

T_k - tolerancja kształtu sprawdzianu.

Wartości tolerancji H_x i T_k wykonania sprawdzianów do wałków są określone w PN-72/M-02140 (tabl. 16).

Tablica 16. Tolerancje sprawdzianów do wałków

Sprawdzian	Symbol tolerancji	Tolerancja przedmiotu
Powierzchnie pomiarowe walcowa lub płaska		IT6 i IT7	IT8-IT10	IT11 i IT12	IT13-IT16
		Tolerancja sprawdzianu
	Hi	IT3	IT4	IT5	IT7
	Tk	IT2	IT3	IT4	IT5

Na podstawie przedstawionych położeń tolerancji sprawdzianów do wałków (rys. 8) można wyprowadzić podstawowe wzory służące do obliczenia sprawdzianów przechodniego i nieprzechodniego oraz wymiaru granicy zużycia G_z.

Sprawdzian przechodni (S_max) dla wymiaru wałka w zakresie 0 — 500 mm, dla wszystkich rozpatrywanych klas dokładności oblicza się z zależności

S_max = (B_w - _Zl) ± 0,5^    (34)

b)

Rys. 8. Położenie pól tolerancji sprawdzianów do w a'* : •» o średnicy: a) 0 < D < 180 mm i tolerancji IT6h-ITT 6

b)    180 < D < 500 mm i tolerancji IT6-HT8,

c)    180 < D < 500 mm i tolerancji IT9 -h IT16