56 57 (15)

Emisja z żarówek o włóknie węglowym daje intensywniejsze uczucie iowierzchownego ciepła, dlatego że długofalowe promieniowanie posiała mniejszą zdolność przenikania przez tkanki. Jest ono pochłaniane przetwarzane na ciepło w warstwach powierzchownych. Żarówki włóknie węglowym są przeważnie małe, o mocy od 25 do 40 watów, fżywane są one albo do budek, albo do dużych komór świetlnych w ze-tawach od 24 do 48 żarówek. Szkło żarówki może być białe, czerwono fioletowe. Kolorowe szkła spełniają rolę filtrów.

Włókno tungstenowe rozgrzane do „białego żaru" daje około 90°/o w swej emisji romieni IR o długości fali od 4000 do 40 000 A (z tego ilościowo najwięcej w zakresie d 7000 do 16 000 A), promieni świetlnych widzialnych 9,8°/o oraz 0,1—0,2°/o promieni ozałioletowych, które są pochłaniane przez szkło żarówki.

Żarówki są różnej wielkości. Małe żarówki mają przeważnie moc 5 do 60 watów; większe — od 200 do 500 watów, duże — od 1000 do 500 watów. Wytwarzają one ten sam rodzaj promieniowania, o określo-ej długości fali, jeżeli temperatura żarzenia ich włókna jest ta sama. topień zarżenia włókna zależy od natężenia prądu.

Intensywność promieniowania zależna jest od wielkości żarówki i pobieranej ocy prądu z sieci, np. żarówka 1000 watowa posiadać będzie 10-krotnie większą itensywność niż żarówka 100 watowa. Rodzaj emisji zależny będzie od stanu żarzenia łókna oporowego żarówki. Obniżenie stanu rozżarzenia spowoduje zmniejszenie ilo-:iowe promieni IR krótkofalowych i da przewagę procentową promieni IR długo-lowych.

Żarówki mogą być osadzone w reflektorach kulistych, parabolicz-ych lub parabolicznie wygiętych. Żarówki mogą mieć kształt kulisty y lampie Sollux i Vitalux) lub podłużny (w lampie Spectrosol).

RODZAJE LAMP UŻYWANYCH DO NAŚWIETLAŃ Lampa Sollux

Rozróżniamy dwa typy lamp Sollux: model duży i model mały, który ;oże być statywowy lub stołowy. Lampa Sollux składa się z głowicy eflektora), w której umieszczona jest żarówka, ze stojaka i podstawy, łowicę lampy stanowi reflektor paraboliczny o polerowanej po-ierzchni odbłyskowęj.

Reflektor posiada dodatkowe dwie stożkowe nasady, zwane tubu-a m i. Pierwsza nasada łączy się za pomocą śrubek z reflektorem, dru-i zaś, mniejsza, stanowi jakby przedłużenie pierwszej. Możemy stoso-ać albo jedną z nich, większą, albo obie nasady razem. Tworzą one tedy jedną całość jako tubus stożkowy. Pierwsza nasada ma otwór większej średnicy i skupia szeroką wiązkę światła, druga ma otwór niejszy, o średnicy około 15 cm, zaopatrzony w oprawkę korkową oraz uchwyty do zakładania filtrów. Odległość żarówki lampy od otworu tubusa wynosi około 40 cm. Intensywność światła na polu o średnicy 15 cm jest stosunkowo duża. Oprawka w postaci pierścienia korkowego zabezpiecza skórę pacjenta od zetknięcia się z rozgrzanym metalowym tubusem. Tubusy zakładamy stosując naświetlania miejscowe. Do naświetlań ogólnych (całego ciała) zdejmujemy tubusy, używając wyłącznie reflektora.

Głowica lampy osadzona jest na metalowych wysięgnikach, które pozwalają na zmianę jej położenia pod dowolnym kątem pochylenia. Wysięgniki posiadają uchwyt osadzony na rurze statywu. Przesuwając

Ryc. 11. Lampa Sollinc, model mały

Ryc. 10. Lampa Sollux: 1 —• reflektor, 2 — tubus, 3 — wysięgniki, 4 — suwak, 5 —- podstawa, 6 — statyw, 7 —• przewody, 8 — regulator opornika, 9 — włącznik prędu

uchwyt zmieniamy położenie głowicy wzdłuż osi pionowej. Ruch ten pozwala na zmianę odległości pomiędzy żarówką a powierzchnią pola naświetlanego.

Statyw jest rurą metalową, której dolny koniec wstawiony jest w środek podstawy. U góry statywu znajduje się kółko (bloczek), przez które przeprowadzona jest stalowa linka, połączona z uchwytem reflektora. Na drugim jej końcu zawieszony jest cylindrycznego kształtu ciężarek, wpuszczony do rury statywu. Równoważy on ciężar reflektora.

>

57