miało miejsce w przypadku układu z rys. 7.2. Opisany układ zapewnia możliwość samoczynnego wyłączania prądu ładowania w chwili osiągnięcia przez akumulator odpowiedniego napięcia.

Tyrystor Ty zasilany jest napięciem wyprostowanym U_z (rys. 7.5). Zaczyna on przewodzić od momentu zrównania się chwilowej wartości napięcia zmiennego z transformatora z wartością napięcia akumulatora. Prąd ładowania płynie w postaci impulsów (rys. 7.5),

Napięcie na~ zaciskach „ akumulatora

H 6? U-    t

Rys. 7.5. Przebiegi czasowe w układzie z rys. 7.4 U, — wyprostowane napięcie zasilające, V_Dz — napięcie na diodzie Zenera, 1 — prąd płynący przez tyrystor

których kąt przewodzenia © zależy od aktualnej wartości napięcia akumulatora. W miarę wzrostu napięcia na akumulatorze, zmniejsza się wartość kąta przewodzenia ©, a zatem i wartość prądu ładowania. Akumulator ładuje się prądem o coraz mniejszej wartości skutecznej.

Wyłączenie prądu ładowania nastąpi w chwili, gdy napięcie na zaciskach akumulatora osiągnie wartość niższą od napięcia użytej diody Zenera o około 0,7 V. Wówczas, mimo wyższego napięcia na anodzie tyrystora od napięcia na akumulatorze, prąd ładowania nie płynie ze względu na zbyt małe napięcie wyzwalające między bramką a katodą tyrystora. Użyty w układzie dławik powoduje zmniejszenie pulsacji prądu ładowania. W odcinkach czasu, gdy tyrystor nie przewodzi, następuje wówczas doładowanie akumulatora energią z dławika poprzez diodę BYP 680-100R.

Omawiany układ pozwala ładować akumulatory 12 V maksymalnym prądem 10 A. Oczywiście, przy wykorzystaniu elementów półprzewodnikowych przy znamionowych wartościach prądowych należy je wyposażyć w typowe radiatory oferowane przez producenta.

7.2.3.

UKŁAD REGULACJI CZĘSTOTLIWOŚCI PRACY WYCIERACZEK

Często w przypadku małego deszczu względnie mgły nie jest konieczna ciągła praca wycieraczek. W takich przypadkach wystarcza, aby wycieraczki wykonywały jeden ruch co kilka sekund.

Na rysunku 7.6 przedstawiono układ umożliwiający w sposób płynny regulację częstotliwości pracy wycieraczek. Czas kolejnych zadziałań wycieraczek możemy zmieniać za pomocą potencjometru

Rys. 7.6. Układ regulacji częstotli-kości pracy wycieraczek Dl, D2, D3 _ BYP401/50,

Ty — BTP2/25

f?i w zakresie od 2 s do 30 s. Tyrystor w tym układzie został podłączony równolegle do włącznika głównego wycieraczek K2 oraz do włącznika K3 sprzężonego z silnikiem wycieraczek a pozwalającego na ustawienie wycieraczek w określonym skrajnym położeniu na szybie. W przypadku, gdy chcemy regulować częstotliwość pracy wycieraczek, układ sterujący włączamy włącznikiem KI sprzężonym z potencjometrem (może to być potencjometr sprzężony z wyłącznikiem podobnie jak w radioodbiorniku). Silnik początkowo jest zasilany poprzez wyzwalany tyrystor, a następnie po wykonaniu minimalnego ruchu zwierają się styki włącznika K3 i dalsze zasilanie

219