621 (2)

GATUNKI STALI.    5«₇ .

pilnie doświadczać, w tęy bowiem materyi niezbyt wiele doświadczeń czyi

Niekiedy przednią .stal zahartowaną ; w' niektórych bowiem .fahrykath zaraz ią harcuią., aby każdy mógł wiedzieć, iakie stal-, którą kupnie., ma własności. Ten więc, który stal zahartowaną kupił, aby 2 niey mógł robie instrumenta , to ięs.t a aby ią mógł klepać, piłować , musi ią naprzód od-iiiiękczyć,,’ potym według, własnego sposobu zahattlłwać , można jednak do. stać bardzo dobre y stali Angielskiej nieb-.rtowaney. Stal Angielska niehatto-wana bywa w małych sztabkach, ( * )

Blachy cienkie stalowe , dobrze wypolerowane położywszy na węglach powoli goteiącyh, pokażą się na nich prawie wszystkie kolory , nic razem lecz redlić po drugich, w porządku następuiącym : biały, żółty , poaioraiiczo-wy , purpurowy , fioletowy, granatowy.; ostatni kolor odmienia się w W o. d„y, gdy blacha stalowa zbyt długo tui ognili zostaic. % wyrażonych ko.* łorów wnoszą , do takiego stopnia instrument pewny stalowy byl rozpnlo-jiy , pospolicie iednak,poty stai rozpnliną , póki koloru granatowego nie «»-nierze , . takowego koloru.-sprężynom udzielała.

Stal więecy w siebie bierze mocy magnesowe?, niż żelazo , i bez stali dobrych hompassow magnesowych robić nie podobpa. ,.

Z tego, co się dotąd powiedziało , wnieść potrzeba , że stal iesc żelazo naydoskonoley wyczyszczone, wiele flogistyku, i wielką twardość z hartu maiące. Niektórzy otrzymywali, że scal między surowcem i ciągłym żelazem kłaść potrzeba , mniemali , że w stali znaydtiie śię coś Surowcu i żelaza czystego,. IVP.ucyktosedyi edycji Luceńskicy Koku 1758- Matnie edenie iest v.yióżMe; pic?lisze tansjnmif uydpiycy Pnrykiopcdy^w Yverdoti, aby każdy :*n&t ‘{duif, horę a tycb.ndań grustnemiejtaem. imyeąi ics‘ wsparte, niech cay. ta /obydwie cdycye pad attyk: - Acier.

Stal smażona hartowaną , można odmienić w żelazo prawdziwie ciągle , smażąc ią w tyglu z mątetyalami .'H.ogiscyfcu w sobie nic tylko nie. maisce-011,. Hłe -nwazein .ilogLstyk w siebie biórąeemi, iakie iesc wapno i ziemia w kMMseh rozpuszczaiącą się. Stal więc yakiemi materyeiami'w tyglu, obsypa.-wszy , w ogniu przez, godzin . 2, albo., 10. potrzymawszy odmieni się w

STAHL ucrzymuie , jż nic- doświadczono , czyli stal prędzey niż żela. z<i. topnieie , albo żelazo .prędzey od scali 1 rzemieślnicy, nawet około o-bydwoch metalów chodzący nie mogą dać świadectwa, które z nich prę.* dzey topnic-ie, ponieważ wielkiego bardzo potrzeba ognia, aby iedno z nich roztopić; mniema więc STAHL źe aby doświadczyć, czyli scal, czyli'żelazo prędzey .topnieje , ii ie poiedynczo w ognisko zwierciadła palącego w-kładać potrzeba, i żc w. ten czas. dopiero możną poznać, które z pieli prędzey topi się. P. MĄOQUER. w swoiey. Chi.mii f Coim de Cbymie ) świadczy, iż kilkanaście razy ;wkładałśtąl w ognisko zwierciadła mocno pa-ląccgo ,i.doświadczył, iż stal prędzey od żelaza topniała, źe więc podług

(■) Anglicy yóbiąstnl z żel,int ciągłego Szwedzkiego, o. czym wyiey no k. 555. mowi-fo Taż twierdzi Rut    wTonn.z. dzieła.pod tytułem: Oemcitdi iitat ó-iur

tic Wydanego w P.-yżu R.- iygo.