63 (215)

Ryc. 4. I - Tkanina nr 129,255/86/02/391; 2 - tkanina nr 7,0255/86/02/486 (z Gdańska).

takimże napisem. W tym wypadku nie zachowała się Na niektórych plombach wybito lub wyryto cyfry przy niej tkanina, zatem nie możemy nic powiedzieć, mówiące o rozmiarach oznakowanego postawu, czy napis głosił prawdę. Należy jednak podkreślić, że Najczęściej jest to długość, podana w łokciach. Naj-w splocie satyny, będącej odwrotnością atłasu, wyko- bardziej czytelny jest w tym wypadku napis na plom-nywano tkaniny najwyższej jakości. W materiale ar- bie nr 147; „EL 3014” lub na plombie nr 143; „2, cheologicznym z Europy zachodniej tkaniny takie po- 291pj czyli długość 3014 łokcia oraz 2914, zaś szero-jawiają się w zasadzie od końca XV w. [Tidow 1986, kość 2 łokcie. Długość 30 łokci należy do najbardziej 279-280; Tidow 1992, 239-240], Natomiast najstar- typowych dla sukna produkowanego już w średnio-szą, znaną nam tkaniną w splocie atłasu i satyny, jest wieczu, ale też i później, w czasach nowożytnych, bardzo piękna tkanina z Elbląga, datowana na schy- Należy tu przypomnieć statut Wielkiego Mistrza Kon-łek XIII lub przełom XII1/X!V w. Jest ona wykonana rada von Jungingen z 1402 r. dla sukienników Prus, w z wełny wysokiej jakości, która wskazuje na zachód- którym długość postawu sukna określono na 30 łokci, nio- lub południowoeuropejskie pochodzenie [Maik zaś szerokość na 2 łokcie [ASP, 1.1, nr 64], Podobną 1997, 31], W czasach nowożytnych tkaniny takie długość miało mieć w 1450 r. sukno produkowane w były bez wątpienia produkowane we wszystkich pizo- Hambutgu (30-36 łokci), czy w połowie XVI w. w dujących ośrodkach włókienniczych i nie możemy Lubece (36 łokci) [Tidow 1992, tab. 13]. Ogólnie -wykluczyć możliwości ich podrabiania.    podane długości postawów wahają się od 14'/j łokcia

Innym typem tkaniny, znanym ze źródeł pisanych, (nr 145), do 38% łokcia (nr 111 - plomba z Lejdy). jaki został zanotowany na plombach, jest serża. Jest to Także wykończalnicy pozostawili na opisywanych gładka, dość delikatna tkanina z wełny czesankowej, plombach swoje znaki. Na dwóch plombach z Gdań-najczęściej w splocie skośnym. Wyrabiano ją od śre- ska (nr 18, 19) widnieją wyobrażenia szczotek włó-dniowiecza w Europie zachodniej, a w czasach nowo- kienniczych, jakich używano podczas kartowania, źytnych była importowana do Polski [Michałowska czyli czesania ufolowanego sukna. Natomiast na plom-1995, J02J. Wśród plomb znalezionych w Gdańsku bie pochodzącej z Lejdy (nr 110) widnieje napis: napisy SERGE, SERG występują na zabytkach pocho- (V)ERVE, oznaczający farbiarza, dzących z Anglii (np. nr 88) i z Padwy (nr 125, 126). Napis BESTE SORTE na gdańskiej plombie nr Na jednej z plomb (nr 144), o nieokreślonej pro- 36, opatrzonej też herbem miasta, informował nabywcę weniencji, widnieje napis BOMSIDEN, czyli bomba- o nadzwyczajnej jakości tkaniny. Warto by go skon-zyn, oznaczający -jak już wyżej wspomniano - tka- frontować z sygnowanym wyrobem, którego maleńki n/nę półwełnianą, wykonaną w splocie skośnym, naj- fragment zachował się przy plombie. Niestety, poza częściej z osnowy lnianej lub konopnej i wełnianego tym, że mamy do czynienia z tkaniną wełnianą, nic wątku [Michałowska 1995,59].    więcej nie udało się o niej powiedzieć.

"^rl0S> 2Ss/86/02/4Ćę?^5/.^e6/02/432' ² ~ ^U[anl'"“ ^m 139, 255/86/02/485; 3 - tanina nr 4, 025506/02/488 (z Gdańska); 4 ^(Z LeJ^dy>: 111 tkanina nr 110,255/86/02/513 (z Lejdy); 7.8- tkanina nr 109.255,86/02/511 (z Lejdy)

19