64

91. Pierwsza na świecie lokomotywa elektryczna (1879 r.)

92. Pociągi Elektrycznej Kolei Dojazdowej w Warszawie

93. Kolej linowa na Kasprowy Wierch

doskiego przewidywał w następnej kolejności elektryfikację linii Warszawa—Kraków/Katowice, Warszawa—Poznań i Katowice—Kraków—Przemyśl— Lwów, a więc dokładnie te kierunki, które zostały zelektryfikowane w 40—50 lat później ...

W 1919 roku powstało międzyministerialne Biuro Studiów Elektryfikacji Kolei. Niebawem podjęto śmiałą, jak na owe czasy, decyzję zastosowania przy elektryfikacji systemu prądu stałego 3 kV. Po latach studiów Komisja ds. Przebudowy Warszawskiego Węzła Kolejowego postanowiła zelektryfikować — oprócz linii średnicowej — linie ruchu podmiejskiego, a w pierwszej kolejności odcinki z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, Otwocka i Mińska Mazowieckiego. Pierwotne plany zakładały otwarcie pierwszych zelektryfikowanych odcinków w 1931 roku, ale trudności finansowe sprawiły, że dopiero w 1933 roku oddano do ruchu jedną tylko parę torów linii średnicowej, i to na razie do eksploatacji trakcją parową.

Jednak nikt nie miał już wątpliwości, że unowocześnienie trakcji w warszawskim ruchu podmiejskim jest konieczne. W wyniku starań o kredyty zagraniczne w 1933 roku zawarto umowę z firmami angielskimi „English Electric” i „Metropolitan Vickers” o zrealizowanie I etapu elektryfikacji warszawskiego węzła kolejowego. Ważną klauzulą w kontrakcie było zobowiązanie Anglików do maksymalnego wykorzystania przy budowie polskich specjalistów i robotników oraz dostaw urządzeń produkowanych przez nasz krajowy przemysł.

Do końca 1938 roku zelektryfikowano 148 km linii dwutorowych (w tym 41 km linii EKD) oraz oddano do eksploatacji: 2 Iokomotywownie, główne warsztaty elektrotrakcyjne, 10 lokomotyw elektrycznych, 76 trzywagonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych oraz tabor EKD.

W dniu 15 grudnia 1936 roku ruszyły pierwsze pociągi elektryczne z Warszawy do Pruszkowa i Otwocka. W dniu 22 maja 1937 roku oddano do eksploatacji zelektryfikowany odcinek Pruszków—Grodzisk—Żyrardów, w dniu 15 grudnia 1937 roku — odcinek Warszawa—Mińsk Mazowiecki.

Elektryfikacja tych trzech odcinków skróciła czas dojazdów do śródmieścia stolicy o 30°/o, umożliwiła zwiększenie liczby pociągów, zapewniła dostateczną zdolność przewozową kolei w godzinach szczytu oraz radykalnie poprawiła warunki podróżowania.

Znacznie wzrosła liczba pasażerów na zelektryfikowanych liniach, wzdłuż których szybko powstawały nowe osiedla mieszkaniowe; większe też — niż przewidywano — były wpływy i oszczędności eksploatacyjne. Bilans ekonomiczny i techniczny był więc pomyślny, mimo że zaciążyły na nim poważne kwoty wydatkowane „na wyrost”: na urządzenia stacyjne,

64