64 (232)

64 6. Zatrudnienie i bezrobocie Wprowadzenie teoretyczne

Bezrobocie dobrowolne i przymusowe

Bezrobocie dobrowolne jest to pozostawanie bez pracy osób, które nie podejmują pracy, bo obowiązujące na rynku pracy stawki płacy są ich zdaniem zbyt niskie.

Bezrobocie przymusowe jest to pozostawanie bez pracy osób, które podjęłyby pracę za obowiązującą na rynku pracy stawkę, ale nie ma dla nich wolnych miejsc pracy.

Makro- i mikroekonomiczne skutki bezrobocia

Naturalna stopa bezroboc

ry nie znajduje zatrudnienia z czych i przechodzenia między

Skutki bezrobocia w skali makro obejmują

-    straty produkcji w wyniku niepełnego wykorzystania siły roboczej; straty te można mierzyć jako różnicę między potencjalną produkcją przy pełnym zatrudnieniu a produkcją faktyczną,

-    obciążenie budżetu państwa z tytułu finansowania zasiłków wypłacanych bezrobotnym,

-    straty we wpływach podatkowych do budżetu państwa (które byłyby większe, gdyby ci bezrobotni pracowali i płacili podatki dochodowe).

Pi

Pełne zatrudnienie jest te dąży pracy i popytu na pracę s cyjny rynek realnej stawce płac Potencjalny GNP jest to ca wytworzona w warunkach pei Luka GNP jest to różnica GNP.

Skutki bezrobocia w skali mikro

polegają na pogorszeniu się sytuacji materialnej bezrobotnych i ich rodzin w rezultacie pozostawania bez pracy. Można je mierzyć w kategoriach utraconych przez jednostkę dochodów w okresie bezczynności zawodowej.

1

i

Zwalczanie bezrobocia. Aktywna i pasywna polityka państzoa na rytiku pracy. Metody przeciwdziałania bezrobociu

Pasywna polityka państwa na rynku pracy obejmuje stosowanie różnych form pomocy finansowej dla bezrobotnych (zasiłków, jednorazowych odszkodowań dla osób zwalnianych z pracy).

Aktywna polityka państwa na rynku pracy obejmuje oddziaływanie na: wzrost popytu na siłę roboczą, obniżanie rozmiarów podaży siły roboczej oraz poprawę funkcjonowania rynku pracy. W polityce tej wykorzystuje się instrumenty polityki makroekonomicznej (stymulowanie popytu zagregowanego przez zwiększanie wydatków rządowych, obniżanie podatków, obniżanie stopy procentowej, zwiększanie podaży pieniądza) oraz specjalne instrumenty polityki zatrudnienia (roboty publiczne, pośrednictwo pracy, redukcja czasu pracy, wcześniejsze emerytury, tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości).

Rys. 6.1. Rynek pracy

Prawo Okuna mówi, że d bezrobocia powyżej naturalnej

luk

gdzie: U - rzeczywista stopa bezroboc

Przykładowo, jeśli rzeczywiste (U‘) = 5%, to 3-procentowa ró: