66 67 (12)

O tym jak dotychczas dbaliśmy o plecy można się przekonać badając stan krążków międzykręgowych, ponieważ właśnie one pokazują nam regułę dynamiki biologicznej i jej granice. Jeżeli są pod stałym, silnym naciskiem, ulegają zmęczeniu i zniszczeniu. Jeżeli natomiast pozostają w wyważonych, zmiennych stosunkach nacisku i odciążenia, wówczas mogą tak plecom, jak i całemu organizmowi zapewnić wytrzymałość i ruchliwość, aż do późnych lat starości.

Ruch i rozluźnienie

Z jednej strony brak ruchu i lenistwo fizyczne, z drugiej nadmierne rozdrażnienie — oto dwie główne przyczyny powstawania somatycznych bólów pleców.

Brak ruchu i nadmierne rozdrażnienie są to dwa bieguny błędnego koła, które z czasem może się rozwinąć w diabelską spiralę. Kiedy szukamy możliwości złagodzenia lub zlikwidowania bólów pleców, to przede wszystkim próbujemy przerwać to koło. Sięgamy po tradycyjne metody: gimnastyka lecznicza z treningiem ruchowym i autogenny trening rozluźniający. Okazjonalnie masaże, środki do wcierania, zastrzyki, tabletki. Można stosować tu określoną metodę lub specjalistyczne

BRAK KUCHU

błędne zachowania ruchowe

DOLEGLIWOŚCI

PSYCHOSOMATYCZNE

BRAK CHĘCI PROBLEMY Z PLECAMI

BIERNOŚĆ

Spirala rozwoju bólu pleców

leczenie. Tam, gdzie mamy do do czynienia z chorobą, należy skierować się na leczenie. Tam jednak, gdzie człowiek znajduje się w stadium relatywnie niewielkich dolegliwości, mogą zostać wykorzystane środki, które zapobiegną najgorszemu.

Aby przerwać biedne koło, należy ponownie sięgnąć do arsenału takich zachowań, jak:

•    Mobilizacja energii organizmu i wyregulownie jej na nowo (należy unikać doprowadzania jej z zewnątrz).

•    Wzięcie odpowiedzialności za siebie, danie pierwszeństwa samokontroli i autokorekcji.

•    Stosowanie możliwie całościowego programu leczenia. Terapeuta powinien postępować z pacjentem z wyczuciem i zrozumieniem, zarówno indywidualnie, jak i w grupie .

•    Regularne ćwiczenie na co dzień.

Propozycja terapii ruchowej musi być następstwem wyboru ćwiczeń, które sam zainteresowany może stosować na co dzień w różnych sytuacjach.

Obok głównej funkcji ćwiczeń, tzn. wzmacniania i rozciągania określonych grup mięśni, ćwiczenia powinny zawierać elementy pozwalające „otworzyć się" na inne części ciała (ramiona, nogi). Takie otwarcie może dokonać się przez poznanie nowego rodzaju ruchu, na przykład sportu, przez naturalne otoczenie (natura, woda) lub przez innych ludzi (gimnastyka grupowa). Wszystko to powinno pobudzić nowe, kiedyś rozproszone przeżycia sensoryczne i spostrzeżenia, które prowadzą do wzmocnienia sił witalnych. W ramach szkoły pleców zaproponować tu można gry ruchowe, którym zazwyczaj towarzyszy dużo śmiechu, pokrzykiwań i spontanicznych reakcji.

Okazuje się, jest to konsekwencja stosowania metod rozluźniających, że ogólnym rozluźnieniem możemy więcej osiągnąć, aniżeli rozluźnieniem samych mięśni pleców.

Dysponujemy różnorodnymi organicznymi drogami rozluźnienia. W szkole pleców powinniśmy przede wszystkim dotrzeć do naszych mięśni. Można również zaangażować organy zmysłowe: słuch przez muzykę rozluźniającą, odczucia rytmiczne przez masaż ruchem przy pomocy piłki tenisowej lub masażu oklepu-jącego oraz oczy przez kontakt ze spokojnymi kolorami. Można także stosować oddychanie rozluźniające, które pogłębi rozluźnienie mięśni.

Rozluźnienie powinno prowadzić do zmiany postawy wewnętrznej. Podstawę stanowi tu nauczenie się odczuwania włas-

67