7 (94)

C Qj&0*^> ^ . ^X2~0-^l'c ₍'U^CAXX ^Ł>-

oA-Jk>Uj^ ;

C2-<_X/\y>^ ~    ¹    . A ..^J j . <e .

Beata Mazur, Stanisława Byra

Wsparcie społeczne a poczucie jakości życia młodzieży słabo widzącej

Jakość życia osób poddawana jest analizom w obrębie różnorodnych modeli interpretacyjnych różniących się ilością i charakterem tworzących je elementów, specyfiką przypisywanych im funkcji. Wielowymiarowość jakości życia, zaznaczająca się zarówno w jej aspekcie obiektywnym, jak i subiektywnym, określana jest na płaszczyźnie relacji zachodzącej pomiędzy konkretną jednostką a światem, w którym ona egzystuje (de Walden-Gałuszko 1994). Na obiektywnie rozumianą jakość życia składa się zespół warunków życia człowieka (w formie obiektywnych atrybutów materialnych, społecznych, biologicznych). Natomiast subiektywny wymiar jakości życia (poczucie jakości życia) opiera się na efektach procesu wartościowania poszczególnych czynników obiektywnych (Sęk 1993). Formułowana ocena własnej sytuacji życiowej kształtowana jest na podstawie standardów indywidualnych (m.in. hierarchii wartości, systemu potrzeb, stopnia ich zaspokojenia, spostrzeganych możliwości ich realizacji, oceny doznawanych doświadczeń, przeżywanych wydarzeń i sytuacji oraz sposobu ustosunkowania się względem nich) oraz porównań społecznych (Drebis 2000). Społeczny aspekt oddziałujący na ustalenie poziomu poczucia jakości życia tworzą np. postrzeganie społeczne (wyznaczające w znacznej mierze samoocenę jednostki), obowiązujące w danej kulturze i społeczeństwie wskaźniki zadowolenia z życia. Obejmuje on także wielorakie procesy składające się na relację człowiek-środowisko, wśród których istotne miejsce zajmuje wsparcie społeczne.

Wyjaśnienia znaczenia wsparcia społecznego dla funkcjonowania jednostki mogą dostarczyć m.in. podstawowe założenia teorii czynności:

-    między osobą a otoczeniem istnieje szczególna forma związków i interakcji;

-    otoczenie przyjmuje wobec osoby różnorodne odmiany i wzorce uporządkowania;

-    osoby w otoczeniu wyposażone są w mechanizmy odbioru i przetwarzania informacji, które stanowią znaczący element wyznaczania określonej postaci zachowania (Kommer, Rohrle za: Sęk 1993).