77

w

w

CS]

<r

PC

w

LO

K

O

S

T

N

Powstawanie komórek krwi - hematopoeza

komórka

prekursorowa

komórki

macierzystej)

megakorioblast proerytroblast    mieloblast    monoblast    limfoblast

granulocyty segmentowane monocyt

i

Q

<

t# CTj 'W    \rn/

trombocyty    erytrocyty    granulocyty    monocyt    limfocyt

K

R

E

W

Powstawanie komórek krwi w (zerwonym szpiku kostnym - szlak powstawania: trombocyłów (A), erytrocytów (B), granulocytów (C), monocytów (D), lir::-:. '

Prawidłowy skład krwi człowieka

WBC - white blood cells - liczba leukocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

WBC 6,8 x 10³//jl = 6800 w 1 mikrolitrze krwi ” (4,8-10,5 x 10³//rl)

RBC - red blood cells - liczba erytrocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

PLT- liczba płytek krwi w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

RBC 4,46 x 10⁶/fJl = 4 460 000 w 1 mikrolitrze km ' (kobieta: 4,2-5,4 x 10⁶//il; mężczyzna: 4,5-6,1 x •

PLT 324 x 10³//Jl = 324 000 w 1 mikrolitrze krwi ' (200-400 x 10³//Jl)

1 ul = T i

HCT - hematokryt - wskaźnik określający, jaki procent pełnej krwi stanowią same erytrocyty; HCT ułatwia określenie, czy krew jest nadmiernie rozrzedzona czy zagęszczona

MCV - średnia objętość erytrocytów

MCH - średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie

HCT 36,5% = 36% objętości pełnej krwi (kobieta: 37-47%; mężczyzna 42-52%)

MCV 88,5 fl = 88,5 femtolitrów ” (kobieta: 81-95 fl; mężczyzna: 80-94 fl)

MCH 28 pq = 28 pikogramów '(27-31 pq)

ESR - (kiedyś OB) szybkość opadania erytrocytów w jednostce czasu (wzrost h może oznaczać stan zapalny)

ESR (do 55-60 roku życia) 10 mm/h (kobieta: do 12 mm/h; mężczyzna: do 8 mm/h

białko B

.    erytrocytach człowieka wykryto

’ prząść jest bardzo słabo immunogenna. Jednak nawet podczas przetaczania

Krzepnięcie krwi - hemosfaza

-i

o

•jt

2

*

*

tH

Z

£

O

u

z

czynniki płytkowe (z uszkodzonych płytek krwi) oraz osoczowe

tromboplastyna tkankowa (z uszkodzonych ścian naczynia krwionośnego)

czynnik X inicjujący krzepnięcie

4

protrombina -► trombina

fibrynogen

>gen^J

O > LiJ

_ proteolityczny rozkład “■    włóknika

Uniwersalny dawca - tak

określa się grupę krwi 0, gdyż teoretycznie nie wywołuje aglutynacji w żadnej z grup krwi. Uniwersalny biorca - określenie grupy krwi AB, ponieważ teoretycznie osobie o tej grupie krwi można przetoczyć każdą krew.

Czynnik Rh - został wykryty u małpy rezus (Maccacus rhe-sus). Krew człowieka może mieć dodatni odczyn, czyli Rh*, lub ujemny, gdy tego czynnika brak (Rh ). Jeżeli dojdzie do wymieszania się krwi Rh (-) z krwią Rh ( + ), to limfocyty osoby z krwią Rh (-) zaczynają produkować przeciwciała anty-Rh.

Konflikt serologiczny - jeżeli ciężarna kobieta ma krew Rh (-), a jej dziecko krew Rh (+) i z różnych przyczyn dojdzie do przeniknięcia nawet niewielkiej ilości krwi płodu do krwio-biegu matki, to limfocyty matki zaczną produkować przeciwciała anty-Rh. Te zaś, przenikając przez łożysko, mogą doprowadzić do uszkodzenia rozwijającego się płodu.

YKA7.VmV

lr

Grupy główne krwi człowieka

Zcrówno grupy krwi, jak i obecność czynnika Rh warunkowane są obecnością w błonach komórkowych krwinek specjalnych białek. W układzie grupowym ABO wyróżnia się grupy krwi: A, B, AB, 0. U osób mających poszczególne grupy krwi występuje odpowiednio: białko A, białko B, białko A siatko B, natomiast w przypadku grupy krwi 0 żadne z tych białek nie występuje. Jednocześnie " osoczu osób o grupie krwi A występują naturalne przeciwciała anty-B, w przeciwieństwie do osób z grupą krwi B, które mają przeciwciała anty-A. W przypadku grupy krwi AB brak obydwu rodza-s* przeciwciał, czyli anty-A i anty-B, zaś w przypadku grupy 0 występują jednocześnie przeciwcia-anty-A i anty-B. Grupa krwi oraz obecność lub brak czynnika Rh są cechami dziedzicznymi.

ipa krwi	Białkowy czynnik	Przeciwciała w osoczu	Może być dawcą dla grup	Może być biorcą grup	Geonotyp krwinkowy
A	A	anty-B	A, AB	A, 0	|A|A, |A|
B	B	anty-A	B, AB	B, 0	l^Sl^6, l^Bi
AB	A, B	brak	AB	AB, A, B, 0	|A|8
0	brak	anty-A, anty-B	0, A, B, AB	0	ii

aglutynacja - zlepianie się erytrocytów spowodowane wymieszaniem • % krwi, należących do dwóch różnych grup.

' '-*-o Na erytrocytach człowieka wykryto ponad 300 różnych antygenów.

------    uur,

j " zgodnej pod względem głównych antygenów grupowych należy zachować ostrożność