8 (1105)

Nowy Dokument tekstowy (6).txt

34.    organizacja ciała i ekologia entognatycznych Hexapoda (Collembola, Protura,

Di plura).

Collembolal(Skoczogony) : Formy drobne o długości ciała ),5-5 mm., Posiadają oczka proste, przeważnie w liczbie 8, dużo gatunków jest ślepych. Czułki czteroczłonowe. Na ich nasadzie znajdują się pagórkowate narządy zmysłowe. Na pierwszym pierścieniu odwłoka występuje brodawkowa przysadka, na czwartym- widełki skokowe, za pomocą których owady podrzucają swoje ciało. Na odwłoku posiada również hamowidło. Aparat gębowy położony entognatucznie

Ekologia:    Występują licznie w różnych wilgotnych środowiskach, we

wszystkich typach gleb, ściółce leśnej, mchu, a nawet na śniegu, odżywiają się martwą materią organiczną lub roślinami, przyczyniając się do rozwoju mikroflory glebowej. W większości gatunki lądowe, lecz spotyka się też morskie. Oddychają całą powierzchnią ciała. Rozwój prosty. Linieją przez całe życie.

Protura(pierwogonki): Brak oczy i czułków. Pierwsza para odnóży tułowiowych pełni funkcje czuciowe, zastępują czułki. Posiadają włoski dotykowe. Narządy gębowe entognatyczne. Na odwłoku szczątkowe odnóża. Mają 12 segmentowy odwłok..

ekologia: Żyją w miejscach ukrytych, pod kamieniami w środowiskach wilgotnych, niekiedy pod korą butwiejących pni. Oddychają całą powierzchnią ciała. Rozwój Rozwój anamorficznyC najpierw 9 segmentowany odwłok w okresie młodocianym, potem przybywają trzy.

Diplura(Widłogonki):    Nie posiadają oczu, Narządy gębowe

entognatyczne.il segmentowy odwłok. Czułki długie. Aparat gębowy w puszce głowowej, wysuwany, gryzący. Odwłok zbudowany z 11 segmentów opatrzonych parą przysadek-cerci, widełkowatych lub zmienionych w kleszcze.

Ekologia: W większości są roślinożerne i żywią się martwymi szczątkami organicznymi, niektóre polują na inne małe stawonogi. Występując w ściółce leśnej odgrywają rolę w jej rozkładzie.

Cechami wspólnymi entognatycznych Hexapoda (Collembola, Protura,

Diplura).jest entognatyczny aparat gębowy, nieposiadanie oczu, lub ich redukcja, segmentowany odwłok, posiadają żuwaczki z jednym stawem(entognatyzm), nie posiadają skrzydeł. Ekologia: podobny tryb życia.

35.    Organizacja ciała i ekologia Archaeognatha i Thysanura.

Archaeognatha(przerzutki): 7-15mm, wydłużone cylindryczne ciało, ubarwienie krytyczne. Posiadają oczy złożone oraz oczko proste, długie czułki wielosegmentowe, aparat gębowy, odwłok 11 segmentowy, na 9-10 segmence znajdują się styli odwłokowe do przyczepiania się. Posiadają pęcherzyki wchłaniające wilgoć. Posiadają parzyste cerci(przysadki odwłokowe ). Aparat gębowy etnognatyczny.

Ekologia: szeroko rozprzestrzeni one ale ciepłolubne i wrażliwe na wysychanie. W strefach umiarkowanych występują w siedliskach ciepłych. Żyją pod kamieniami, w rozkładającym się drewnie, w ściółce. Są wszystkożerne i roślinożerne.

Thysanura: Wydłużone, owalne ciało, Długość od kilku mm do ok. 5 cm, ciało wydłużone, pokryte łuskami lub drobnymi szczecinkami, głowa niewielka, zaopatrzona w długie, nitkowate, wieloczłonowe czułki, aparat gębowy typu gryzącego, wyraźnie widoczny, odnóża kroczne dobrze rozwinięte. Żuwaczki posiadają 2 stawy, aparat gębowy etnognatyczny, odwłok wyraźnie segmentowany, zwęża się ku końcowi. Posiada dwa krótkie wyrostki rylcowe stuli, oraz długie dwa wyrostki przysadki boczne cerci(przysadki odwłokowe).

Ekologia: występujące głównie w krajach tropikalnych i subtropikalnych. Zamieszkują ściółkę, pod korą, rozpadliny, gniazda mrówek i termitów oraz gospodarstwa domowe. Najczęściej na skałach nadbrzeżnych morskich, pod kamieniami. W Polsce można spotkać rybika cukrowego.

36. Zróżnicowanie Exopterygota

Wszystkie egzopterygota mają nimfy jako formy młodociane, mające zewnętrzne związki skrzydeł (skrzydła na zewnątrz), przeobrażenie ni ezupełne.

strona 1